Zaterdag 24 november 2012
Nunspeet – ’t Harde – Elburg – ‘t Harde
Om half zeven gaat de wekker en sta ik op. We zijn vannacht gelukkig niet gestoord en ook van de zogeheten ‘griezeltocht’ heb ik niets gemerkt. Ook van de nabijgelegen A28 en de spoorlijn heb ik geen last gehad. Het is wel behoorlijk mistig! Nou ja, in elk geval is het droog. Na de havermoutse pap en twee bekers thee pak ik mijn boeltje in. Precies om acht uur gaan we op pad. Tja, hier doorkruisen we een plukje hei en ik vermoed achter het hekwerk een vennetje. Tjonge, wat een mist! Door een min of meer schemerig bos en later over een mistige zandvlakte lopen we (op GPS) naar ’t Harde. Nou, dat kaartje op bladzijde 126 in het Westerborkpad-boekje kan in revisie. Er is bijna niet uit te komen, gelukkig had ik het kaartje thuis voorzien van pijlen. Het is nog voor tienen en het restaurant aan de linkerkant is nog dicht. Gelukkig is de Bakkerij Grootkarzijn in bedrijf en schenken ze ook koffie. Dit keer laat ik het (appel)gebak achterwege, ik heb nog acht stukken boterkoek en die moeten ook op. Stiekem nuttig ik twee stukken. Na zo’n half uurtje stappen we op en lopen al vlot ’t Harde uit. Kleinschalig weiland, een stukje bos en weer weiland. Zo’n dode boom barst van het leven. Tegen elven passeren we het 18^e eeuws Kasteel Zwaluwenberg. Een aantal vertrekken zijn ingericht als galerie (’s winters gesloten). Sinds 1973 is de Stichting Het Geldersch Landschap eigenaar. Maar… in 1942 hebben hier de broertjes Nico en Loukie Israëls ondergedoken gezeten. Toen de Nederlandse Marechaussee (!!) het kasteel doorzocht werden zij gevonden en gearresteerd. Ze werden snel vrijgelaten, maar opnieuw gearresteerd en overgebracht naar de crèche van de Hollandsche Schouwburg.
Het verzet wist ze vrij te krijgen en na een tocht langs verschillende onderduikadressen maakten zij de bevrijding mee. Hun ouders helaas niet. Dit huisje zal ongetwijfeld bij het landgoed horen. Het is droog, maar wel ‘grijzig’ weer. ‘Elburg nog 1 kilometer’ staat er op deze paddenstoel. Dat klopt niet, het zijn er nog bijna 3! Oostendorp – vele malen groter dan Elburg – wordt niet eens genoemd! Hier lopen we Oostendorp in of beter, we lopen langs de zuidrand. Tjonge, de zon komt iets door. Op Landgoed Old Putten lopen we over dit leuke paadje. Dit trapgevelhuis zal behoren tot het landhuis, dat we zelf niet in beeld krijgen. Hier lopen we Elburg binnen, de kerk met/zonder toren komt in beeld. Het loopt tegen twaalven en druk oogt het niet. Een enkele local (met boodschappentas) en wat badgasten (met fototoestel), dat is alles. Ik ben hier wel vaker geweest en met mooi (zomer)weer kun je in Elburg over de hoofden lopen. In Elburg maken we een rondwandeling, helaas is het kaartje nogal onduidelijk. Ook de markering is een tikje chaotisch. Dit is in elk geval het grachtje in Elburg. In deze straat heeft iemand een groot aantal zinken teilen en tobbes op de kop weten te tikken. Nou, het ziet er leuk uit, mijn complimenten. Hier kwamen we voor, dit is de Joodse begraafplaats. Dit is de ingang, maar ja, het is sabbat dus het hek zit op slot. Gelukkig kan ik door de spijlen van het hek een foto maken van de grafstenen. Nu komen we dichter in de buurt van de kerk. Het is de Grote of Sint-Nicolaaskerk uit 1450. In 1693 werd de toren door de bliksem getroffen waardoor deze afbrandde.
De spits werd niet hersteld, maar de toren werd met een plat dak afgedekt. De synagoge in Elburg werd in 1855 gerealiseerd. Vanaf de 20^e eeuw daalde het ledental van de Joodse gemeente. Van de gedeporteerde Joden keerde er niet een terug met als gevolg dat de Joodse gemeente in 1947 werd opgeheven. Momenteel is het museum ‘Sjoel Elburg’ hier gevestigd. Onlangs heeft de Ermelose actrice/kunstenares Yanneke (Jip) Wijngaarden (bekend van haar hoofdrol in de toneelbewerking ‘Het dagboek van Anne Frank’ uit 1984) hier een expositie gehad. Iets verder staat de voormalige Lagere School. Op het adres Beekstraat 27 woonde Barend en Sientje de Hond. Zij hadden drie kinderen: Klaartje, Jacob en David. Waarschijnlijk is de familie in 1942 gedeporteerd naar Westerbork. Klaartje trad daar in het huwelijk met haar neef Salomon West.
Vanuit Westerbork is de familie doorgevoerd naar Auschwitz waar ze allen zijn vermoord. Een blik op de Vischpoort uit de eerste helft van de 15^e eeuw. Sint-Nicolaas is in het land en de Pieten maken zich op voor een muzikale happening. Daar wachten wij niet op.Elburg staat bekend om zijn theekoepels.OK, rond één uur lopen we Elburg uit en gaan op weg naar… ’t Harde. Dat is 8.5 kilometer en deze kilometers voeren door voornamelijk kleinschalig weidegebied. Halverwege passeren we de buurtschap Hoge Enk. Helaas laat de zon het een beetje afweten. In Elburg hebben we nog geluk gehad. Om kwart voor vier doen we boodschappen bij de Boni in ’t Harde. Vanmorgen zat hij nog dicht, maar nu is ’t CENTRUM open. Daar pauzeren we met een bakje koffie.
Meteen vullen we onze bidons met water, want een kilometer voorbij ‘t Harde gaan we weer wildkamperen. OK, op de beoogde plek staan dichte dennenbossen, dus lopen we nog iets verder door. In een dal zie ik wel een mogelijkheid. Verderop is een hek, maar er zit wel een groot gat in. Iets achter ons loopt een zandpad, maar volgens mij kan het wel. Mijn GPS geeft 32 kilometer aan, dat kan niet kloppen. De GPS van Sjef staat op 29 kilometer, dat komt beter in de richting. Tja, het is overigens de vraag of de genoemde afstanden in het wandelboekje 100% kloppen. Ik vraag me af hoe ze aan die afstanden komen. Het is half vijf, dus iets vroeger dan gisteren. Snel zet ik mijn tentje op en als hij staat begint het iets te druppelen. Zoals gebruikelijk bereid ik weer kerriesoep en een Knorr-maaltijd. Het restje witte wijn smaakt nog beter dan gisteren, het is ook langer geschud! Ik bel nog even naar Orchideetje en kruip vroeg in de slaapzak. Het was al bij al toch wel een vermoeiend dagje.