Zondag 23 september 2018
Ravenna (mausoleum van Galla Placidia, Basiliek San Vitale, Domus dei Tappeti di Pietra, San Giovanni Evangelista, Baptisterium van de Arianen, Sant’Apollinare Nuovo)
We staan om halfacht op en lopen even na achten naar de ontbijtruimte. Ik toon onze kamersleutel aan de dame en we mogen aanvallen.Ok, er zijn geen gebakken eieren met spek (het is wel te bestellen tegen bijbetaling), maar daarvoor moet je eigenlijk naar een ander land. Voor Italiaanse begrippen is het ontbijt dik voor elkaar.Om kwart over negen lopen we naar de basiliek San Vitale. Deze poort is de ingang tot het complex. Hier wordt ons gevraagd of we voor de mis komen. Voor de mis? Ik toon mijn ticket en ons wordt gezegd dat we wel naar het mausoleum van Galla Placidia kunnen en straks naar de San Vitale. Ok, prima. We moeten buitenom, langs het hek, naar een andere ingang. Door de poort maak ik nog snel een foto van de San Vitale.Vanaf de zijkant een foto van de San Vitale met de fish-eye lens.En dit – min of meer – onooglijke gebouwtje is het mausoleum van Galla Placidia.Volgens de informatie bij de ingang mag je als bezoeker maximaal 5 minuten naar binnen ter behoud van de mozaïeken. Hm, het zijn toch geen fresco’s? Er staat geen rij en na de knip in onze tickets mogen we naar binnen. Er zijn nog een handvol bezoekers aanwezig.
Eerst enige algemene informatie, die ik zo hier en daar heb gevonden.
Het Mausoleum van Galla Placidia staat sinds 1996 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO en werd in het jaar 425 gebouwd in opdracht van Galla Placidia, de dochter van Romeinse keizer Theodosius I en zijn tweede vrouw Galla. Galla Placidia stierf in 450 in Rome en is ook daar begraven.
Galla Placidia liet tijdens haar verblijf in Ravenna, waarschijnlijk tussen 416 en 421, toen haar rol aan het hof groot was, de ‘Santa Croce’ bouwen. Deze kerk die de vorm had van een Latijns kruis is nu gesloten voor bezoekers. Het mausoleum werd tussen 425 en 426 gebouwd naast de Santa Croce en was hiermee via een portaal verbonden.
De wens om in de dood Christus en de heiligen nabij te zijn was in de vroegchristelijke tijd reden om een mausoleum met een kerk te verbinden. Galla liet het mausoleum bouwen als stijlvolle laatste rustplaats voor haar reeds overleden tweede man en haar broer (of haar zoon). Haar bedoeling was hier zelf later ook bijgezet te worden. De kerk en het mausoleum lagen waarschijnlijk in één lijn. De kruisvorm van het mausoleum herhaalde de kruisvorm van de kerk.
De sobere buitenkant van het mausoleum is gemaakt van rode baksteen. Dit materiaal was gebruikelijk voor de meeste kerken in Ravenna, omdat het nu eenmaal voorhanden was. De enige decoratie aan de buitenkant bestaat uit een serie blinde arcaden die om het gehele monument lopen. Het niveau van het terrein rond het mausoleum is in de loop van de tijd gestegen. Hierdoor lijkt het alsof de constructie een aantal meters gezakt is. De plint waarop het gebouw stond en waaruit de arcaden oprezen is zelfs volledig verdwenen. De proporties van het gebouw zijn dus in de loop van de tijd veranderd. De pilasters zijn korter geworden waardoor het gebouw zwaarder en plomper aandoet dan oorspronkelijk bedoeld. Het mausoleum heeft een vierkante toren met een schuin dak. Ook de lagere gedeelten hebben een schuin dak waardoor er een soort timpanen ontstaan. Verder zijn er 14 kleine ramen aanwezig die zorgen voor de lichtinval.
De plattegrond heeft de vorm van een Latijns kruis. Dit wil zeggen dat de voorste arm wat langer is dan de andere twee. De kruisvormige plattegrond voor religieuze gebouwen is een schepping van de christelijke oudheid. Deze vorm heeft naast een monumentale en esthetische ook een symbolische betekenis. Het kruis staat symbool voor Christus.
De koepel die aan de buitenkant gemaskeerd wordt door het schuine dak, is hier wel degelijk rond. Deze werd geconstrueerd uit concentrische cirkels gemaakt van lege amfora’s om het geheel lichter te maken. De koepel wordt geflankeerd door vier tongewelven. De druk van deze tongewelven wordt deels opgevangen door de arcaden aan de buitenzijde, die dus niet louter decoratief zijn.
De sobere buitenkant van het mausoleum staat in scherp contrast met de binnenkant.
Aan de binnenkant kun je goed zien dat het gebouw bedoeld was als een funeraire kapel. Het bewijs hiervoor vormen drie sarcofagen, uit dezelfde tijd als het gebouw, die perfect in het interieur passen.
Het interieur is in te delen in twee zones. De onderste muurzone is bedekt met geel Sienees marmer. De ramen zijn in 1908 bedekt met albast. De zone hierboven is geheel bedekt met mozaïeken van hoge kwaliteit waarin de kleur blauw de boventoon voert. Door het albast voor de ramen valt het licht zacht op de mozaïeken en wordt een bepaalde sfeer gecreëerd. De mozaïeken sluiten thematisch aan bij het funeraire karakter van het gebouw. Het belangrijkste thema en motief is dat van de goede herder die de zielen redding brengt. Alle andere mozaïeken in het decoratieve schema zijn gegroepeerd rond dit centrale thema. Het mozaïek dat de tongewelven boven de armen en de binnenkant van de koepel bedekt, is haast illusionistisch. Het lijkt door dit mozaïek alsof de ruimte groter is.
Hierna de belangrijkste mozaïeken:
In de lunet boven de ingang bevindt zich een mozaïek met Christus afgebeeld als de goede herder. Dit mozaïek moet wel gemaakt zijn met het funeraire doel van dit gebouw in gedachten. Christus zit op een steen in een rotsachtig landschap. De staf van de herder is hier vervangen door een kruis. De kudde schapen, met andere woorden de mens, wendt zich naar dit kruis toe op zoek naar leiding en bescherming. De weergave van het gezicht van Christus, de idealisatie van het landschap en de decoratie op het gewelf wat ons als het ware naar deze afbeelding leidt, laat hellenistische invloeden zien.In de lunet tegenover de ingang is Sint Laurentius te zien, een heilige die in Ravenna zeer vereerd werd. Links zien we een boekenkast met de vier evangeliën, in het midden het rooster waarop Laurentius levend geroosterd werd en rechts de heilige zelf met zijn attributen, het processiekruis en het boek met de psalmen.
Laurentius kreeg van paus Sixtus II opdracht de kerkschatten onder de armen en zieken te verdelen. Nauwelijks had hij dit gedaan, of de Romeinse prefect beval hem de schatten aan hem af te staan. Hierop wees Laurentius op de armen en zieken en zei: ‘Hier zijn de kerkschatten’. Hiervoor werd hij veroordeeld om levend geroosterd te worden. Dit moet een belangrijk lunet zijn geweest. Het is meteen zichtbaar bij binnenkomst en bevindt zich boven de sarcofaag bestemd voor Galla Placidia.De lunetten boven de dwarsarmen (oost- en westzijde) bevatten twee bijna identieke afbeeldingen van drinkende herten tussen acanthusranken. De herten staan hier symbool voor de ziel die zijn dorst lest aan de bron van goddelijke waarheid. In de gewelven boven deze lunetten is het symbool van Christus terug te vinden, het chi/rho-symbool met de alfa en omega. Dit staat voor de oneindigheid van Christus en zijn verwachte terugkeer aan het einde der tijden. Christus is het begin en het einde van alle dingen. Dit symbool wordt in beide gewelven geflankeerd door twee mannen, waarschijnlijk profeten (zij hebben een boekrol in handen).De tamboer bestaat uit vier lunetten. Op elke lunet zijn telkens twee mannen afgebeeld.
Dit zijn acht apostelen. Allen zijn gekleed in tunica en pallium en zij houden hun rechterhand op alsof zij willen spreken. Eén van de apostelen is met zekerheid te identificeren, namelijk Petrus. Hij heeft een sleutel in zijn linkerhand. Een andere apostel die geïdentificeerd kan worden is Paulus. Tussen twee apostelen zijn steeds twee drinkende duiven afgebeeld. Dit is een veelvoorkomend motief in klassieke kunst. Hier heeft het echter een christelijke betekenis, namelijk: zij die drinken uit de fontein van Waarheid en Leven zullen nooit meer dorstig zijn. De duiven symboliseren hier de goede christenen, het water het eeuwige leven. Boven de apostelen zien we een schelpvorm.Het tongewelf dat leidt naar het mozaïek met Christus als goede herder kent hellenistische invloeden. Het lijkt haast op een wandtapijt. Het tegenoverliggende gewelf heeft hetzelfde patroon. In de andere gewelven zijn onder meer wijnranken te zien. Deze staan voor Christus en de onsterfelijkheid. In het evangelie volgens Johannes staat onder meer ‘Ik ben de wijnrank, jullie de takken’. De randen zijn ook afgezet met allerlei patronen, waaronder een geometrisch patroon.Door de koepel wordt een illusie van een nachtelijke lucht gecreëerd. Meer dan 800 sterren zijn in cirkels weergegeven rond een Latijns kruis op een indigoblauwe achtergrond. Hoe dichter bij het kruis, hoe kleiner de sterren. Zo wordt perspectief gesuggereerd. In de hoeken zijn in goud de symbolen van de vier evangelisten te zien; de gevleugelde leeuw (Marcus), de mens (Matteüs), de adelaar (Johannes) en de gevleugelde os (Lucas).Zoals al vermeld bevinden zich in het mausoleum ook drie antieke sarcofagen.
De onversierde sarcofaag tegenover de ingang was bedoeld voor het lichaam van Galla Placidia zelf. Deze sarcofaag is de belangrijkste van de drie. Dat is te zien aan de afmetingen en aan de plaatsing. Waarschijnlijk is de kist onversierd gebleven doordat Galla Placidia stierf in Rome en daar is begraven.De versieringen van de andere sarcofagen hangen thematisch samen met de mozaïeken.
De sarcofaag in de linkerarm is die van Constantius III. Op de voorkant van deze sarcofaag zien we het goddelijk lam afgebeeld, staand op een berg waaruit vier rivieren ontspringen. Het lam staat symbool voor Christus, de rivieren symboliseren de evangeliën. Rond de kop van het lam en op de deksel is een aantal keer het Christusmonogram afgebeeld.
Het Christuslam wordt geflankeerd door twee andere lammeren, Paulus en Petrus. Op de zijkant zien we twee duiven die drinken uit een fontein in de vorm van een vaas. Zowel de duiven als de lammeren hebben we eerder gezien in de mozaïeken.In de rechterarm bevindt zich de sarcofaag van Honorius (haar broer). Sommige onderzoekers gaan er echter van uit dat dit de sarcofaag voor Galla’s zoon Valentianus was. De voorkant van de sarcofaag wordt door zuilen in drie tempelachtige secties gedeeld. Het middelste deel laat weer het goddelijk lam op de paradijsberg met de vier ontspringende rivieren zien. Op de achtergrond is een kruis zichtbaar waarop twee duiven zijn neergestreken. Zij symboliseren de zielen. De twee buitenste secties laten een kruis zien. Boven dit kruis is weer de eerder vermelde mystieke schelp te zien. Op de zijkanten zijn weer drinkende duiven te vinden, terwijl op de linkerlunet van het deksel weer twee lammeren te zien zijn. De linker lunet bevat een Christusmonogram. Waarschijnlijk zijn niet alle decoraties tegelijkertijd gemaakt. Dit is af te leiden uit de doorbreking van en het gebrek aan symmetrie op de zijkanten van de deksel.Het gehele decoratieprogramma van het mausoleum is op elkaar afgestemd. Alles, van het grondplan tot aan de mozaïeken en de decoraties op de sarcofagen, draait om het kruis. Met het kruis is verlossing verbonden. Dit wordt weergegeven door de aanwezigheid van Christus als goede herder en als het Lam Gods. Het kruis en de sterren in de koepel zijn voortekenen van en symbolen voor het eeuwige leven.
Mooi, we hebben het gezien. Ongelooflijk!
Overigens, heel erg donker was het niet in het mausoleum, maar de foto’s zijn genomen met een kwart seconde uit de hand. 100% scherp zijn ze dus niet.
Rond kwart voor tien lopen we naar de Basiliek van San Vitale.
Nu bevinden we ons aan de achterzijde van de San Vitale, maar hier kunnen we ook naar binnen. We zijn niet de enigen, maar heel druk is het niet.Hier de plattegrond van de San Vitale.En hier de Engelstalige informatie. De in het Nederlands gestelde informatie is verwerkt in dit verslag.Na een knip in onze tickets betreden we de basiliek. Ai, dit is werkelijk adembenemend!
Je weet niet wat je ziet en waar te kijken!Eerst enige algemene informatie, die ik bijeen gesprokkeld heb.
De basiliek van San Vitale staat sinds 1996 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Het gebouw draagt de naam van een vroegchristelijke martelaar, waarschijnlijk Vitalis van Milaan. De San Vitale wordt beschouwd als één van de belangrijkste voorbeelden van de Byzantijnse kunst (dit is een samensmelting van Oud-Griekse en Romeinse kunst gecombineerd met oosterse invloeden) en architectuur in West-Europa.
De bouw van de basiliek begon onder bisschop Ecclesius 526, toen Ravenna nog de hoofdstad van de Ostrogoten was. Nadat het leger van de Byzantijnse keizer Justinianus onder generaal Belisarius Ravenna in 540 veroverd had, werd de San Vitale verder afgebouwd onder leiding van bisschop Maximianus van Ravenna. De kerk werd op 19 april 548 ingewijd door Maximianus.
De kerk heeft de plattegrond van een achthoekige centraalbouw met daarop een koepel. Deze koepel heeft een doorsnede van 16 meter en is alleen aan de binnenzijde zichtbaar. Aan de buitenzijde zit de koepel weggewerkt achter een achthoekige dakconstructie.
Het kerkgebouw bevat zowel stijlelementen die in de Romeinse architectuur als in de Byzantijnse architectuur voorkomen. Voor de bouw van de basiliek is gebruikgemaakt van natuursteen en van baksteen.
De externe steunberen met luchtbogen werden mogelijk in de 11e eeuw toegevoegd, toen de galerijen aan de binnenzijde van gewelven werden voorzien.
De bouw van de kerk werd gesponsord door de rijke Griekse bankier Julius Argentarius, die leefde in Ravenna, die eerder ook de bouw van de Basilica van Sant’Apollinare in Classe mogelijk had gemaakt.
De mozaïeken in de kerk zijn uit dezelfde periode als het gebouw zelf.
De composities zijn samengesteld rond het centrale thema van het eucharistische offer zoals beschreven in het Oude Testament.
In het gewelf houden de engelen het Lam Gods in een medaillon omhoog.In de holle schelp van het apsisgewelf zit een baardloze Christus op een wereldbol tussen twee engelen, reikt een kroon aan Sint-Vitalis en ontvangt hij de huldeblijken van de Kerk door de bisschop Ecclesius. Bustes van heiligen in medaillons, vliegende engelen die het kruis op een schild houden, rijke versierselen en tenslotte de merkwaardige votiefpanelen van de heersers vervolledigen dit ensemble.Op de laterale muren worden het offer van Abel en aartsvader Melchisedech en dat van Abraham en Isaak voorgesteld.De hoekpijlers worden bezet door de figuren van Mozes en de profeten.De evangelisten worden voorgesteld op de rechte pijlers van de booggewelven. Links van de apsis draagt keizer Justinianus een fijne schaal, gevolgd door zijn hofdignitarissen en de geestelijken.Rechts draagt Theodora I, gevolgd door patriciërs, een versierde vaas.In deze evocatie van keizerlijke praal valt de attentie op, die de kunstenaar schonk aan de nauwkeurigheid van de portretten, vooral bij Justinianus, Theodora en bisschop Maximianus.
Detail van de cupola.Deze twee afbeeldingen kan ik niet in de documentatie terugvinden.Soms liggen er op de vloer gewoon granieten platen, maar ook vaak mozaïek.De basiliek stroomt vol en iedereen gaat zitten. Dat doen wij ook maar in afwachting van wat er gaat gebeuren. Hm, orgelspel en boven op de gaanderij (voor ons niet zichtbaar) oefent een koor een paar regels. Dan betreedt een room-katholieke geestelijke geflankeerd door twee koorknapen met brandende kaarsen de basiliek. De man neemt – in het Italiaans – het woord. Dat gaat natuurlijk compleet langs mij heen, maar daarna barst het koor – begeleid door een orgel – los. Het koor is ongelooflijk goed en de akoestiek is hier geweldig. We krijgen vandaag wel waar voor ons geld! Ik herken het Hallelujah van Händel en Jesu, Joy of Man’s Desiring van Bach. De andere stukken komen mij bekend voor, maar de namen van de componisten schieten mij niet meteen te binnen.
Na een klein uurtje is het afgelopen. Er wordt gecollecteerd en iedereen loopt de basiliek uit. Ik maak nog een laatste rondje en – dat was mij niet eerder opgevallen – ontdek dit doopvont. Tenminste, ik neem aan dat dit een doopvont is en geen vijver.Als we buiten komen – we nemen de achteruitgang – zie ik links van mij een lange rij voor het mausoleum van Galla Placidia. De juffrouw van de ‘knipjes’ hanteert nu het tijdslot.
We hebben geluk gehad, wel is het ten eerste een aanrader om zo vroeg mogelijk te komen (09.00 uur open) en op zondag, het lijkt me toe dat er dan een mis is.Er staat nog een aantal sarcofagen in de tuin van het complex, helaas staat er geen bordje bij.We genieten een espresso/thee op een terrasje, daar zijn we na deze emotie wel aan toe. Onderweg zagen we reclame voor de ‘Domus dei Tappeti di Pietra’.Dat staat niet op ons lijstje, maar uiteraard pakken we dit mee. De ingang is in de kerk van Sant’Eufemia uit de 18e eeuw gelegen aan de Via Gianbattista Barbiani.Is deze kerk nog wel als zodanig in gebruik? In elk geval kijken we even rond.De toegang tot de ‘Domus dei Tappeti di Pietra’ bedraagt €4,- p/p.
Het overzicht dient om u een idee te geven, leesbaar is het nauwelijks.De Domus dei Tappeti di Pietra (huis van de stenen tapijten) is één van de belangrijkste archeologische sites die in Italië zijn ontdekt.
In 1993 kwamen tijdens de uitgravingen voor de bouw van een civiel gebouw in het oude centrum van Ravenna, een serie gebouwen uit de 5e en 6e eeuw aan het licht.
In een enorm ondergronds gebied met een oppervlak van meer dan 1200 vierkante meter, ongeveer 3 meter onder straatniveau, bestaat de Domus dei Tappeti di Pietra uit 14 kamers en 3 binnenplaatsen. Het kan van een functionaris van het hof van Ravenna zijn geweest, aangezien alle vloeren van de kamers met polychrome mozaïeken en byzantijns marmer zijn gedecoreerd.
U kunt rondwandelen over de transparante paden aangelegd boven de mozaïeken en genieten van de geometrische elementen, maar ook bloemen, groenten en figuratieve elementen – gemaakt in mozaïek – bewonderen.Nou, prachtig en indrukwekkend. We gaan de straat weer op. Zijn dit allemaal toeristen of zijn er ook Italianen bij? ’t Is tenslotte zondag!We komen langs ons hotel waar we thee bereiden op de kamer, een banaan en een broodje nuttigen en even te bed gaan. We zijn ook niet meer de jongsten!
Tegen vieren lopen we naar het Piazzo del Popolo. Is dit een tuincentrum dat reclame maakt? Of gaat het om de terrasset met parasol?Aan de andere kant van het plein staan twee Venetiaanse zuilen met de beschermheiligen van de stad, Sint Apollinaris en Sint Vitalis.We lopen richting station en dit saaie gebouw blijkt later een middelbare school te zijn.Op de voorgrond het vrijheidsbeeld van de stad Ravenna.Iets verder staat de San Giovanni Evangelista. De kerk is geen Werelderfgoed, maar staat wel in de Engelstalige ‘Ravenna, City of art’. De kerk is gebouwd in de 5e eeuw na Christus door de Romeinse keizerlijke prinses Galla Placidia.In de Middeleeuwen koppelden de Benedictijnen de kerk aan een belangrijk klooster. In de 14e eeuw werden zowel de kerk als het klooster gerenoveerd in de gotische stijl. Dat is momenteel in het portaal zichtbaar. In 1747 werd de kerk bijna geheel ontdaan van zijn mozaïeken; de enige overgeblevenen zijn twee fragmenten van de oorspronkelijke 5e eeuwse vloer. Andere mozaïek fragmenten dateren uit de 13e eeuw en verbeelden de vierde kruistocht en de begrafenis van een vos. De kerk is zwaar gebombardeerd tijdens de Tweede Wereldoorlog, later werd de kerk gerestaureerd.Iets terug bevindt zich het baptisterium van de Arianen (Italiaans: Battistero degli Ariani).
Het is wel even zoeken naar de doopkapel, want via een onooglijk straatje bereiken we een onooglijk pleintje. Dit is het en onze tickets zijn hier niet geldig. Een kleinigheid betalen dus.Het monument staat sinds 1996 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Het baptisterium is rond het jaar 500 gebouwd door de Ostrogotische koning Theodorik de Grote.
De doopkapel is achthoekig van vorm. Het beroemdst aan de kapel is het mozaïek op het plafond. Hier wordt de doop van Jezus door Johannes de Doper afgebeeld. Jezus is hier naakt te zien, heeft geen baard en staat tot zijn middel in de rivier de Jordaan.
Johannes de Doper draagt een luipaardvel. Links staat een oude man, die een heidense god van de rivier de Jordaan voorstelt. Bovenin is een witte duif afgebeeld, die de Heilige Geest voorstelt. Rondom zijn de martelaren afgebeeld.
Sowieso prachtig!Het loopt tegen vijven, we kunnen de basiliek van Sant’Apollinare Nuovo nog wel even doen, die bevindt zich hier niet zover vandaan. Kijk, daar is hij al.De basiliek van Sant’ Apollinare Nuovo staat sinds 1996 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Evenals de andere vroegchristelijke bouwwerken op de Werelderfgoedlijst is ook deze kerk van belang vanwege zijn mozaïeken.
Eerst enige algemene informatie. De Ariaanse (volgeling van Arius, deze verwierp het dogma van de drie-eenheid) koning Theodorik de Grote van de Ostrogoten bouwde de kerk in het begin van de 6e eeuw. De kerk was direct naast zijn paleis gelegen. De kerk heeft de opzet van een basilica en was aanvankelijk gewijd aan Christus de Verlosser volgens de Ariaanse leer.
In 561 werd de kerk door Justinianus I opnieuw gewijd: onder Byzantijns gezag kreeg de kerk de naam van de anti-ariaanse heilige Martinus van Tours. Toen de relieken van de heilige Apollinaris, de eerste bisschop van Ravenna, in de 9e eeuw naar deze kerk werden overgebracht, kreeg de kerk zijn huidige naam.
Ons ticket is geldig, dus na een knip mogen we erin. Dat zul je net zien, er staat een ‘bus’ of misschien wel twee. Tja, als je zo reist staat er constant iemand voor je neus.
Nu wachten we rustig een tiental minuutjes en weg zijn ze.Hoewel, nog snel een paar foto’s voor de bus vertrekt.Nu zijn de ‘bussen’ weg en zit er nog een enkeling.Op het cassetteplafond hebben ze goed hun best gedaan.

Maar ook op het altaar.Dan de mozaïeken links en rechts. Dit is Maria met kind.De processie van de maagden.De verlosser.De magischi.Jezus scheidt de schapen van de kinderen.Het laatste avondmaal.Dialoog met de Samaritaan.De visvangst.Het paleis van Theodorik de Grote.Dit mozaïek staat niet in de Engelstalige ‘Ravenna, City of art’.Stelt dit mozaïek Justinianus I voor?Ik meen dat dit een detail van een sarcofaag is.Er zijn nog een aantal zijkapellen.Tjonge, wat een kerk en wat een bijzonder mooie mozaïeken. Helaas bevinden de mozaïeken zich boven de pilaren en tegen het plafond. Zonder steiger en flitsers dus lastig om te fotograferen. Om de mozaïeken in al hun schoonheid te zien, moet uzelf afreizen naar Ravenna.
Het loopt tegen zessen. We lopen het centrum in op zoek naar een restaurant. Tja, de meesten zijn nog dicht. We kunnen op een terras gaan zitten met een punt pizza, maar dat trekt ons niet zo aan.
Zou Ponte Marino al open zijn? De eigenaresse zal wel denken. Maar ja, ’t is daar prima voor elkaar en de huiswijn is bijzonder lekker. Ok, daar komen we dus terecht en we worden hartelijk ontvangen. We bestellen water, huiswijn, een sapje voor Orchideetje en salade pollo (kip) die wij gaan delen. Bovendien de dagschotel, die ons wordt aanbevolen.
Kijk, de salade komt door.De dagschotel bestaat uit een rijkelijk gevulde soep.Als dessert bestellen we een typisch Italiaans (Siciliaans?) gerecht.Ok, prima gegeten tegen een redelijke prijs, we gaan op ‘huis’ aan.
Dit bedoel ik nu, een pizzapunt aan de straat, dat doen we als lunch.In het hotel nemen we een douche, beantwoorden onze mails, lezen nog wat en kijken nog even naar de TV. Tijdig te bed, we hebben er een drukke dag opzitten.