Dinsdag 19 april 2022
Overveen – Haarlem – Thuisreis
Om kwart voor acht staan we op. Ai, nieuws! De aanval vanuit het oosten is vannacht begonnen. Tja, Poetin is een gelovig mens (Russisch orthodox), dus hij wilde niet tijdens de paasdagen aanvallen.
Het gaat om het ‘bevrijden van de Donbas’. Dat betekent het innemen van de volksrepublieken Donetsk en Luhansk.
Op ‘typisch Russische wijze’ schrijft ‘NU’: eerst de godganse boel van een afstandje platgooien met zwaar artillerievuur. Nou ja, ‘NU’, dat zijn de zogeheten ‘inleidende beschietingen’ dat is gewoon standaard.
Volgens de Oekraïense president Volodymyr Zelensky is het grondoffensief eveneens gestart, en wel over een front van zo’n 500 kilometer. Is dat waar van die 500 kilometer? Dat is veel te breed! Het is beter om langs de Zee van Azov over een breedte van enkele tientallen kilometers een doorbraak te forceren. Dan vanuit die doorbraak een volgend echelon noordwaarts laten aanvallen om op die manier de verdedigende Oekraïeners af te snijden. Nou ja, het staat allemaal gewoon in de handboeken.
Wij gaan ons ontbijt nuttigen. Haast hebben we niet, want we hebben tickets voor de Koepelkathedraal (à €7,50 p/stuk) om half elf. Na het ontbijt pakken we in, checken uit en rijden in een paar minuutjes naar onze bestemming. Het is hier betaald parkeren, wacht, om de hoek is het gratis. We zijn te vroeg, dus lopen we eerst een rondje om de Kathedraal. Tjonge, wat een immens gebouw! Hoewel ik hier helemaal niet zover vandaan geboren ben en er mijn eerste 18 levensjaren heb doorgebracht, had ik nog nooit van deze kathedraal gehoord.Eerst maar de bijzonderheden uit de verstrekte folder.
Kunsttempel
Je kijkt je ogen uit! Liefst zestig kunstenaars hebben bijgedragen aan de kathedraal en het resultaat is zoals de architect Joseph Cuypers dat voor ogen had: een totaalkunstwerk.
Tegeltableaus van Jan Toorop, beelden en altaren van Mari Andriessen en krulswegstaties, kroonluchters en het glas-ln-lood van Han Bijvoet. Heel bijzonder is de preekstoel, het hekwerk bij het Hoogkoor, het altaar en de communiebank in de sacramentskapel van de edelsmeden-familie Brom uit Utrecht. Ook prachtig werk van nieuwe kunstenaars, zoals de in 2016 onthulde glas-in-lood ramen van Jan Dibbets, een muurmozaïek in de vorm van het brandend braambos van Gijs Frieling en er is in de doopkapel glaskunst te zien van Marc Mulders.
Architectuur
Stap je de kathedraal binnen, dan stap je in een bouwwerk dat gaandeweg een mystiek karakter onthult. Met prachtige symbolische elementen die zeer gedetailleerd zijn uitgewerkt. Hoewel de kerk vele versieringen kent, is geen overdaad ontstaan.
De Kathedrale Basiliek Sint Bavo, nu genaamd KoepelKathedraal Haarlem is gebouwd tussen 1895 en 1930, naar ontwerp van Joseph Cuypers (1861 – 1949), zoon van Pierre Cuypers (o.a. Rijksmuseum). Dat de kerk in drie periodes is gebouwd en daarmee de architectuurontwikkeling in Nederland verbeeld, is terug te zien in de verschillende bouwstijlen: neo-gotisch, neo-romaans, Jugendstil en stijlelementen van de Amsterdamse School. In exterieur en interieur zijn Moorse invloeden zichtbaar in ornamentiek en bouwvorm.
Orgels
Er zijn maar liefst vier orgels waarvan het kabinetorgel uit 1800 de oudste is. De grootste en bekendste is ongetwijfeld het Willibrordus-orgel, dat orgelpijpen heeft van circa 9 meter. Het transeptorgel is geplaatst in 1907 en tijdens de laatste restauratie zijn de Jugendstil beschilderingen die Cuypers al tijdens de bouw had uitgewerkt, eindelijk aangebracht.
Torens beklimmen
Via spannende spiltrappen klim je hoger en hoger door de torens naar het licht waar het allermooiste uitzicht op je wacht. Onderweg kom je langs ruimtes met exposities over architectuur of kunst maar ook langs enorme kerkklokken die om het half uur slaan (oren dicht!).
Eenmaal op bijna 60 meter hoog geniet je van het uitzicht op de binnenstad en van de koperen Jugendstil-koepel, maar ook de duinen en de zee lijken binnen handbereik.
Bij helder weer zie je zelfs Amsterdam, Alkmaar en Leiden. Onvergetelijk!
KathedraalMuseum en audiotour
Het museum bevindt zich in de crypte en bevat o.a. schilderijen, beeldhouwwerken, vaandels, liturgisch zilverwerk van Lodewijk Napoleon, 150 ansichtkaarten over de kathedraal en een tentoonstelling over de restauratie. De Kathedraal is aangesloten bij het Grootste Museum van Nederland. Vraag naar de audiotour en luister al dwalend door de kerk naar de verhalen en de highlights.
Mooi, de kathedraal is open en wordt bemenst door vrijwilligers. Zo te zien zijn wij de enige bezoekers, wacht, daar lopen nog een paar bezoekers.
Sowieso is het interieur overweldigend. Zoiets wordt nooit meer gebouwd gezien het rap afnemend aantal ‘gelovigen’. Toentertijd heeft men diep in de buidel getast. Hier volgt een impressie. Rondom zijn de kruiswegstaties uitgebeeld. Dat moet ik even toelichten. Voor de ‘echte’ Weg der Smarten moet u naar Jeruzalem, naar de zogeheten Via Dolorosa.
Deze weg zou door Jezus zijn gelopen op weg naar zijn kruisiging. Deze weg heeft meer te maken met religieuze traditie dan met de historische feiten, volgens de Capitool-gids (en Wikipedia). Er zijn langs deze route 14 zogeheten kruiswegstaties, die elk verbonden zijn met een gebeurtenis op Jezus’ laatste gang.Ai, de 8e en de 9e statie worden aan het oog onttrokken door een mozaïek in aanbouw.
In elk geval op statie 8 troost Jezus de wenende vrouwen en op statie 9 valt Jezus voor de derde maal.Ik vervolg met de 10e statie.De toren hebben we nog te goed. 275 treden, dat moet kunnen.Het uurwerk, we schieten al aardig op.We zijn boven, inderdaad een prachtig uitzicht.Naar beneden gaat vlotter dan naar boven. Er is hier een heus cafeetje en daar genieten we de KMA na al deze inspanningen én emoties.Ok, het is dik na twaalven, op naar huis. We hebben er een prachtig paas-arrangement opzitten. Alle medewerkers van Loetje, de VVV, de Apple store, het Frans Hals museum, het Teylers museum en de Koepelkathedraal: bedankt!