Donderdag 11 september 2008
Moskou
Even na achten zitten we aan het ontbijt. Het is weer een buffet. Uiteraard volop eieren op zijn Engels, maar ook een aantal etenswaren die er gisteravond ook al stonden. Zo rustig als het gisteravond was, zo druk is het nu. Vooral de Japanners (of zijn het Chinezen danwel Koreanen?) laten het zich goed smaken. Het bedienend personeel is druk bezig om alle schalen en bakken bij te vullen. Tja, het doet me toch enigszins aan een dierentuin denken. ‘Hooggeacht publiek: om 08.00 uur kunt u op de eerste verdieping van dit gebouw kijken hoe mensen zich voeden’. Tegen negenen verzamelen we in de lobby, waar Tatjana op ons wacht. Als we compleet zijn lopen we – door de regen – naar de gereedstaande bus. Door het drukke verkeer gaan we op weg naar het Novodevitjij-klooster. Onderweg vertelt Tatjana iets over Rusland en Moskou.
Dat Rusland groot is, wist ik wel. Maar dat Rusland het grootste land ter wereld is, dat was me toch ontschoten. Het is maar liefst 400 keer zo groot als Nederland. De maximale afstand van Oost (Baltische Staten) naar West (Beringzee) bedraagt 10.000 kilometer en het land heeft 10 tijdzones. Het Europese gedeelte van Rusland beslaat ongeveer een kwart van het totale grondgebied, het overige deel ligt in Azië. Het totaal aantal inwoners wordt geschat op 146 miljoen, waarvan het grootste deel op het platteland woont. Rusland heeft 150 nationaliteiten. Moskou is de hoofdstad en is gesticht in 1147. Tussen 1583 en 1593 werd er een negen kilometer lange muur om Moskou gebouwd. In 1713 werd St. Petersburg uitgeroepen tot de nieuwe hoofdstad, maar in 1917 kreeg Moskou zijn hoofdstad-status weer terug. Er hebben veel stadbeelden gestaan van Lenin en Stalin, maar deze zijn in de zestiger jaren verwijderd. Tatjana vertelt dat veel Russen ontevreden zijn na de omwenteling (1989). Ze hebben het niet beter gekregen en zijn voor veel zaken nu zelf verantwoordelijk.
Tegen tienen zijn we bij het Novodevitjij-klooster. Meteen valt de Kathedraal van de Moeder Gods van Smolensk op. Deze Kathedraal is in 1524 gesticht door Vasili III om de inname van de Litouwse stad Smolensk te gedenken. Uienkoepels waren toen in de mode. Binnen zijn fresco’s te bewonderen en er liggen oude manuscripten. Vlak naast de Kathedraal staat een klein kapelletje, ik vind het wel een aandoenlijk ding. De klokkentoren dateert uit 1690 en is 72 meter hoog. De poortkerk van de Transfiguratie uit 1688 is voorzien van schelpvormige topgevels en vijf vergulde koepels met kruisen. De poortkerk staat bovenop de hoofdpoort van het klooster. Ik begrijp dat de Kathedraal als eerste gebouw is neergezet en dat de overige gebouwen eind 17^e eeuw zijn toegevoegd door de halfzuster van Peter de Grote, regentes Sophia.
Zij mocht hier de rest van haar leven ‘wonen’ nadat Peter haar had afgezet en zelf de troon besteeg. Het hele complex is ommuurd en voorzien van wachttorens en poorten omdat het tevens een militaire functie had.
Dit is de Poortkerk van Maria Bescherming die waarschijnlijk stamt uit de tweede helft van de 17^e eeuw. Dit moet wel de Hemelvaartkerk zijn uit 1690. Leuke ramen wel. Een van de vier ronde wachttorens. Ik tel ook nog acht vierkante wachttorens. Daarmee hadden ze het complex zelf en de omgeving goed onder waarneming en vuur. Er treedt nog een mannenkoortje voor ons op. Tja, je moet houden van Russisch-Orthodoxe zang. Orchideetje koopt een CD, deze mannen (en hun gezinnen) moeten er waarschijnlijk van leven. Dit is tevens de afsluiting van ons bezoek aan het Novodevitjij-klooster. Jammer dat het zo regende. We stappen weer in de bus en rijden naar een bekend uitzichtpunt. Het is de Mussenberg. Jammer dat het zo regent, maar toch maak ik een foto naar links en een naar rechts. Er staan hier wat verregende souvenirstalletjes. Met mooi weer zal het hier wel druk zijn. Achter ons staat het gebouw van de Universiteit van Moskou. Tja, gezien het slechte weer maak ik maar geen foto. We rijden naar de Christus Verlosser-Kathedraal. Het gebouw oogt of het er al eeuwen staat, maar dat is niet het geval. De oorspronkelijke kathedraal werd gebouwd ter herdenking van de verlossing van het leger van Napoleon. Men begon met de bouw van deze kathedraal in 1839, maar voltooid was hij pas in 1883. Stalin liet deze kathedraal in 1931 opblazen en maakte een plan om hier een megalomaan paleis te laten bouwen.
Van dat plan werd afgezien en voorlopig kwam er een openluchtzwembad. Tja, toen kwam er een ambitieuze burgemeester die het nodig vond om de kathedraal te herbouwen. Dat gebeurde van 1994 tot 1997, maar er is daarna nog vele jaren aan het interieur gewerkt. Zo te zien is het nu af en het resultaat mag er zijn. Indrukwekkend. Helaas mag er in kerken, kloosters en kathedralen bijna nooit worden gefotografeerd. Sowieso moet je flitsen, want het is er meestal aardedonker. Nou ja, met flitslicht worden foto’s er niet mooier op. Je moet dus met een statief werken. Dat is helemaal verboden, bang dat men is dat de foto’s commercieel geëxploiteerd worden. Ik laat het maken van foto’s dus maar helemaal achterwege. Iedereen moet er gewoon zelf heen, in het echt is het gewoon het mooiste. Moskou heeft niet alleen een metronet, maar ook trolleybussen. Deze bus ziet er goed uit, maar ik zie ook bussen die al aardig geleden hebben. Op naar het Rode Plein. De bus wordt neergezet op een parkeerplaats en we moeten een paar honderd meter lopen. Meteen zien we de Basiliuskathedraal, gebouwd in opdracht van Iwan de Verschrikkelijke ter ere van de inname van het Mongoolse bolwerk Kazan in 1552. Dit is wel een heel bizar bouwwerk. We lopen langs de Basiliuskathedraal en stevenen af op het warenhuis GOeM. Het werd gebouwd aan het eind van de 19^e eeuw. Op de foto sta ik in het midden van de overkapping. Achter mij zie je precies hetzelfde tafereel. En er zijn drie van dit soort overkappingen. GOeM is dus een groot warenhuis. Aan mij is het niet besteed, hier zijn de bekende galeries die je ook in Parijs en Londen ziet. Er is wel een Apple-store waar we even binnenlopen. Tja, het assortiment van Apple ken ik van buiten, dus lopen we snel naar een lunchplek. Veel tijd hebben we niet, om 14.00 moeten we weer verzamelen, dus we houden het op een stuk pizza met koffie en thee. Als we compleet zijn, lopen we het Rode Plein op. In opdracht van Ivan III werden in de 15^e eeuw de huizen die hier stonden opgeruimd, om plaats te maken voor dit plein. Eerst fungeerde het als markt, maar de houten stalletjes brandden om de haverklap af.
De huidige naam van het plein stamt uit de 17^e eeuw en is afgeleid van het Russische woord ‘krasnyj’ dat ‘mooi’ betekende en later ‘rood’. Met het communisme heeft het woord ‘rood’ dus niets te maken. Het plein is 500 meter lang en was in gebruik voor openbare bekendmakingen en terechtstellingen. Ook was dit plein de plaats voor de tsaren om het volk toe te spreken. Voor de revolutie van 1917 werden er processies gehouden, maar deze werden door de communisten afgeschaft. In plaats daarvan werden de bekende 1 mei parades gehouden. Grimmig kijkende sovjets stonden op het Lenin-mausoleum de paraderende troepen gade te slaan. Aan de andere zijde van het ijzeren gordijn werd met angst en beven bekeken welke nieuwe wapensystemen de sovjets ontwikkeld hadden. Steevast stonden dan anderendaags in de wakkere krant van Nederland de duizendtallen van deze wapensystemen genoemd die elke maand geproduceerd werden. Gele paradestrepen staan op de keitjes geschilderd. Hier en daar liggen de keitjes schots en scheef, niet prettig om tijdens ‘hoofd rechts’ overheen te moeten lopen. Ik weet trouwens niet eens of de traditie van de 1-mei parade nog levend is. Overigens wordt dit plein soms dagenlang om onbekende redenen afgesloten. Het rode gebouw aan de overkant is het Historisch Museum en rechts staat het warenhuis GOeM. Tja, het regent nog steeds en koud is het ook. Dit is het mausoleum van Lenin. Ik had aangenomen dat we hier een bezoek aan zouden brengen. Toen we daarstraks naar het warenhuis liepen, zag ik er mensen in- en uitlopen. Nu is het gesloten. Het bordje kan ik niet ontcijferen, alleen ’13.00’ kan ik lezen. Als ik dat eerder had geweten, had ik het bezoek aan het warenhuis ingekort. Later lees ik dat het niet in het programma staat omdat er vaak lange rijen staan. Dat begrijp ik, maar nu stond er geen rij. Ik had Lenin wel eens in het ‘echt’ willen zien. Hoewel, het verhaal gaat dat het lijk van Lenin al sinds jaren is vervangen door een wassen beeld. Nog even een blik op het Historisch Museum. Rechts daarvan staat nog een gebouw. Het blijkt de Kazankathedraal te zijn. We brengen er geen bezoek aan, toch zie ik kans om even snel binnen te kijken. Wat we ook niet doen is een bezoek brengen aan de Basiliuskathedraal. Tatjana vertelt dat het binnen een wirwar is van kapelletjes, torentjes en kronkelende trappen. Tja, je bent hier zo een uur bezig natuurlijk. Toch jammer. Ik hoor dat Iwan de Verschrikkelijke de architect blind heeft laten maken, zodat hij nooit meer zoiets moois zou kunnen ontwerpen. We stappen weer in de bus en rijden naar de Tretjakov Galerie. Het laatste stukje doen we te voet en daarbij moeten een brug oversteken. Op deze brug staan een aantal metalen ‘bomen’. In deze ‘bomen’ hangen honderden hangsloten voorzien van de namen van pasgetrouwde stellen. Tatjana vertelt dat de een of andere gek hiermee begonnen is en nu maakt elk bruidspaar de gang naar de brug. Dit is de ingang van de Tretjakov Galerie. In 1892 bood de steenrijke textielfabrikant Pavel Tretjakov zijn privé-museum met Russische kunst aan de gemeente Moskou aan. Zijn broer schonk ook een aantal werken en daarna heeft de collectie zich alleen maar uitgebreid. Zo te zien is het een klein museum, maar dat zie ik verkeerd, het strekt zich links en rechts honderden meters uit. Vele tientallen zalen hangen vol met meesterwerken. Tja, het is allemaal wel mooi, maar ik word er wel erg moe van. Tegen half zes zitten we weer in de bus en in een half uurtje rijden we naar het hotel. Het regent nog steeds. Bij aankomst kopen we eerst kaarten voor de show van morgenavond. Daarna naar de kamer en om half zeven gaan we naar de eetzaal. Zo te zien is het precies hetzelfde als gisteravond, hoewel, in een aantal schalen zit iets anders. Ach, voor de smaak maakt het weinig uit. Ook vanavond maken we het niet te laat.