Lieve lezer(essen)s van mijn wandelavonturen,

Geen wandelavontuur? Nee, dat is het slechte nieuws. Nu het goede nieuws: hier volgt een reisverslag van onze reis naar Libanon.

Reisverslag Libanon
Woensdag 3 mei t/m woensdag 10 mei 2023In 1982 mocht ik in dienst van en op kosten van Hare Majesteit een halfjaar doorbrengen in het uiterste zuiden van Libanon. Van Libanon zelf heb ik toen nauwelijks iets gezien.
De dia’s die ik toentertijd gemaakt heb kunt u vinden op mijn site onder het kopje ‘Libanon’. Sowieso heb ik wel iets met Libanon en heb altijd wel een keer terug willen gaan.
Helaas was de situatie jarenlang onrustig en was het niet verstandig om naar Libanon te reizen. Sinds september 2019 organiseert Djoser (https://www.djoser.nl) reizen naar Libanon en het is daar momenteel (relatief) veilig. Het programma van Djoser ziet er goed uit en we hebben geboekt voor de reis van 6 mei 2020.
Maar helaas… deze reis werd gecanceld door Djoser vanwege de corona-crisis.
Meteen omgeboekt voor de reis van 14 april 2021. Maar… ook deze reis werd gecanceld vanwege corona. De overgemaakte ‘centjes’ kregen we zonder mankeren terug van Djoser, waarvoor onze dank.
In 2022 vonden wij de corona-situatie nog te ongewis, dus durfden we niet te boeken. Maar nu in 2023 ziet de corona-situatie er eindelijk weer redelijk uit. We hebben dus geboekt voor de reis van woensdag 3 mei 2023.
Vooraf enige informatie over Libanon en in het bijzonder de geschiedenis van dit land.
Dit ‘sprokkel’ ik bijeen uit open bronnen, aangevuld met een enkel ‘weetje’ uit het boek: ‘De Libanon Reisgids’ van Pierre Pinta, oorspronkelijke uitgave in 1994 en uitgegeven door Elmar in 1997. Deze gids is natuurlijk behoorlijk gedateerd.
De reisgids ‘Syrië Libanon’ van Wolfgang Gockel uitgave 2015 is door bol.com helaas niet meer leverbaar.
Wel is leverbaar de reisgids ‘Lebanon’ van Paul Doyle, uitgave 2016. Deze zeer uitgebreide reisgids, is Engelstalig. Recente Nederlandstalige reisgidsen zijn er – voor zover ik weet – niet.
Maar ja, gaat onze reis wel door?
Vrijdag 28 april hebben zeker tweeduizend passagiers van Transavia een claim ingediend omdat hun vlucht gecanceld is. Twee weken geleden kondigde de luchtvaartmaatschappij al aan dat er in april en mei 5 procent minder vluchten zijn vanwege een tekort aan toestellen.
De compensatie voor de annulering van hun vlucht kan oplopen tot honderden euro’s, geven claim-organisaties aan. Daar kunnen ook nog extra onkostenvergoedingen bij komen.
Het gaat dan bijvoorbeeld om extra parkeergeld, overnachtingen of maaltijden, zolang die uitgaven noodzakelijk en redelijk zijn. Maak van alle bonnetjes foto’s, zodat duidelijk is waar en wanneer dat geld is uitgegeven.

Vluchtbestemmingen binnen de EU

• €250 vergoeding bij een geannuleerde Transavia vlucht tot 1500 km
• €400 vergoeding bij een geannuleerde Transavia vlucht van meer dan 1500 km

Vluchtbestemmingen buiten de EU

• €250 vergoeding bij een geannuleerde Transavia vlucht tot 1500 km
• €400 vergoeding bij een geannuleerde Transavia vlucht van 1500 km tot en met 3500 km
• €600 vergoeding bij een geannuleerde Transavia vlucht van meer dan 3500 km

Hm, de vliegafstand van Amsterdam → Beirut bedraagt zo’n 3.182,48 km. Onder de 3500 km dus.
Maar ja, wat heb je aan dat geld, ik heb liever dat onze geboekte reis gewoon doorgaat!
Maar nu eerst de situatie in Oekraïne rond 1 mei.
Mocht u alleen het reisverslag willen lezen, scroll dan door naar pagina 2.
De Verenigde Staten schatten dat bij de gevechten rond de Oekraïense stad Bakhmut de afgelopen vijf maanden meer dan 20.000 Russen zijn gesneuveld. Witte Huis-perschef John Kirby meldde maandag dat er naar schatting ook nog eens zo’n tachtigduizend Russen gewond zijn geraakt.
De VS baseert zich volgens Kirby op cijfers van verschillende nationale inlichtingendiensten. Ongeveer de helft van de ruim twintigduizend doden betreft strijders van de Wagner Group. Dat huurlingenleger is geen officieel onderdeel van de Russische strijdkrachten, maar vecht wel aan Russische zijde in Oekraïne.
Bakhmut is al maanden het strijdtoneel van de hevigste en bloedigste gevechten tot nu toe in Oekraïne. De Russische troepen leken de stad te hebben ingenomen. Maar Oekraïne meldt al weken dat het de strijd in en rond de stad blijft voortzetten.
Het Russische offensief om Bakhmut volledig in te nemen, is volgens Kirby ‘stilgevallen en mislukt’. De gevechten rond de stad zijn nog altijd niet voorbij.
De afgelopen maanden is Bakhmut door de bloedige strijd tussen Oekraïense en Russische troepen een symbool geworden voor de oorlog. Ook onder Oekraïense troepen waren de verliezen groot. Het vechten werd een ware hel genoemd. De Russische terreinwinst was soms maar enkele meters per dag, om die een dag later weer in te leveren.
Een brandstoftank op de Krim is geëxplodeerd waardoor meerdere olietanks zijn verwoest. De explosie vond plaats in de havenstad Sebastopol op de Krim, dat in 2014 door de Russen illegaal werd geannexeerd. Volgens Russische autoriteiten werd de explosie mogelijk veroorzaakt door twee Oekraïense drones. Een derde drone zou zijn neergeschoten en een vierde zou onschadelijk zijn gemaakt.
Volgens de Russische gouverneur Mikhail Razvozhayev vielen er geen gewonden.
Wel werd het hoogste alarmniveau geactiveerd, omdat de brand die na de explosie ontstond enorm moeilijk te blussen was. Na urenlang bluswerk is de brand inmiddels onder controle.
Volgens Oekraïense media zijn er zeker tien olietanks verwoest. Razvozhayev spreekt van vier afgebrande olietanks. Een woordvoerder van het Oekraïense leger ontkent de beschuldigingen, maar Kyiv claimt vrijwel nooit verantwoordelijkheid voor aanslagen op door Rusland bezet gebied.
De illegale annexatie van de Krim vond ruim negen jaar geleden plaats en kwam als een enorme schok voor Oekraïne. President Volodymyr Zelensky gaf deze week nog aan het schiereiland te willen heroveren.

Grote rookwolken boven de Krim na inslag drone

De spanningen tussen het huurlingenleger van de Wagner Group en het Kremlin zijn vandaag verder opgelopen. Huurlingenlegerbaas Yevgeny Prigozhin klaagde al langer over gebrek aan munitie vanuit Moskou, maar dreigt nu om een deel van zijn troepen terug te trekken.
Volgens Prigozhin lijden zijn troepen veel meer verliezen dan nodig door het munitiegebrek. ‘Elke dag hebben we weer stapels lichamen die we in een kist stoppen en naar huis sturen’, zei de Wagner-baas zaterdag in een interview met de Russische militaire blogger Semyon Pegov.
Prigozhin heeft een brief gestuurd naar de Russische minister van Defensie Sergei Shoigu waarin hij oproept de voorraden zo snel mogelijk aan te vullen. ‘Als het munitietekort niet wordt opgelost, zijn we gedwongen ons terug te trekken of te sterven’, schrijft hij in de brief.
Eerder deze week beklaagde Prigozhin zich ook al over de gebrekkige munitieleveringen.
Het Oekraïense ‘lenteoffensief’ lijkt volgens internationale media steeds dichterbij te komen. Volgens CNN zijn de voorbereidingen voor zo’n offensief bijna gereed.
Het lenteoffensief kan een cruciaal kantelpunt in de oorlog worden, als de Oekraïners erin slagen om de Russen terug te dringen.
Uit satellietbeelden blijkt dat het Russische leger defensieve maatregelen langs de frontlinie heeft getroffen door er obstakels en mijnen te plaatsen en loopgraven aan te leggen.
De Russen hebben deze verdediging vooral ingericht in de regio Zaproizhzhia, in het oosten, en langs de verbinding tussen de Krim en het Oekraïense vasteland.
De uitdaging voor de Oekraïners is om snel door deze linies heen te breken en momentum te creëren om de Russen terug te dringen. Dat zal nog niet zo makkelijk worden, omdat de Russen ruim zes maanden gehad hebben om zich voor te bereiden.
Het dodental van raketaanvallen op meerdere Oekraïense plaatsen is opgelopen tot zeker 25, melden de Oekraïense autoriteiten. Eerder was sprake van zeker negentien dodelijke slachtoffers.
Uman, een plaats in het midden van het land, lijkt met zeventien doden en net zoveel gewonden het hardst getroffen. In Dnipro zijn volgens de burgemeester zeker twee doden gevallen. Het gaat om een vrouw en een kind van drie jaar.
In meerdere steden in het zuiden en het midden van het land zijn explosies waargenomen, zoals in Kremenchuk en Mykolaiv. Wat er precies is geraakt en hoeveel schade er is, is niet duidelijk. Ook in de hoofdstad Kyiv waren ontploffingen te horen.
Maar nu de Geschiedenis van Libanon
Libanon bestaat pas sinds 1920 in zijn huidige vorm, maar wordt al in de Bijbel 75 keer genoemd. Er is in de tussentijd veel gebeurd!
Libanon wordt in het noorden en oosten begrensd door Syrië, in het zuiden door Israël en in het westen door de Middellandse Zee. De landoppervlakte is bijna 10.500 km². Nederland heeft een oppervlakte van 41.543 km², dus dat is bijna viermaal zoveel.
Het aantal inwoners bedraagt ruim 6.000.000. De hoofdstad van het land is Beiroet.
De afstand rechtstreeks van Amsterdam naar Beiroet is ongeveer 3.200 km. Over de weg komt er zo’n 1.000 kilometer bij. De vliegtijd is ongeveer 4 uur en 15 minuten.
Het tijdverschil is één uur (later). Libanon kent ook de zomer- en wintertijd.
De taal die gesproken wordt is het Arabisch, maar wel een Libanese variant daarvan. Overigens, in 1982 sprak onze Nederlandse tolk Arabisch met de locals en ik heb nooit van hem gehoord dat hij moeite had met de Libanese variant daarvan. Verder beheersen veel Libanezen de Franse taal en in de steden ook wel Engels.
Libanon komt mogelijk aan zijn naam door het Aramese woord Laban dat wit betekent. Wit is natuurlijk de kleur van de sneeuw in het Libanon-gebergte.
Libanon is een vruchtbaar land (vooral de Beka-vallei), doordat er relatief veel regen valt. Dat is gunstig voor de teelt van fruit, graan, aardappelen, hasjiesj en papaver.
Bovendien kan de beroemde cederboom hier goed gedijen, helaas zijn de meesten intussen gekapt (en de rest is beschermd).
De oudste sporen van bewoning dateren al van 80.000 (?) jaar voor onze jaartelling, maar de eerste nederzettingen dateren uit de steentijd, ongeveer 8.000 jaar voor onze jaartelling. De eerste echte bewoning dateert van ongeveer 5.000 tot 3.000 jaar voor onze jaartelling door de Feniciërs, feitelijk een Kanaänitische stam. De Kanaänieten zijn bekend uit de Bijbel omdat zij in oorlog waren met de Hebreeërs, feitelijk ook een Kanaänitische stam. Er woedde toentertijd dus gewoon een stammenoorlog.
Het verhaal in de Bijbel over de uittocht uit Egypte onder leiding van Mozes en de verovering van Kanaän door Jozua is religieuze traditie (dus niet echt gebeurd). De god Baäl is de god van de Feniciërs en wordt door de Hebreeërs weggezet als een afgod en te vuur en te zwaard bestreden. Tja, religie maakt een belangrijk deel uit van de eigen identiteit (de vijfde zuil volgens H. Petzold) en samen met het sociale netwerk (de tweede zuil) vormt dit de samenleving, die door de machthebber ingezet kan worden om zijn doelen te bereiken.
In het kort de geschiedenis van Libanon (de bronnen spreken elkaar vaak tegen!):
tussen 5000 en 3.000 voor onze jaartelling (voj): de Feniciërs bewonen de kust van Libanon;
3000 (?) voj: ontwikkeling van het Fenicisch alfabet, dat aan de basis ligt van alle moderne alfabetten;
2750 voj: stichting van de stad Tyrus, volgens de Griekse geschiedschrijver Herodotus;
1800 voj: de Egyptenaren bezetten het land;
1100 voj: de gouden periode onder koning Hiram. Overigens, koning Hiram leverde cederhout aan de bijbelse koning Salomon van Israël, in de periode 961 tot 922 voj in ruil van olie en graan;
868 voj: Libanon wordt bezet door Assyrië;
612 voj: de Babyloniërs bezetten Libanon;
555 voj: de Perzen bezetten Libanon;
332 voj: Alexander de Grote van Macedonië verslaat de Perzen en bezet het land:
64 voj: de Romeinen onder leiding van keizer Pompeus nemen de macht over;
306-337: de Romeinse keizer Constantijn de Grote regeert over Libanon, hij verhuist zijn hoofdstad naar Byzantium. Deze stad doopt hij om tot Constantinopel, het huidige Istanbul;
395: Libanon is onderdeel van het Byzantijnse rijk;
636: de Arabieren (Islam) veroveren Libanon;
Kruistochten:
1095: paus Urbanus II roept op tot de eerste kruistocht;
15 juli 1099: inname van Jeruzalem door de kruisvaarders; gedurende de daarop volgende week vermoorden de Franken tienduizenden islamieten en joden;
1102: verovering van Tortosa; stichting van het graafschap Tripoli;
1146: paus Eugène III proclameert de tweede kruistocht;
1148: beleg van Damascus; mislukking van de tweede kruistocht;
1183: Saladin neemt Aleppo in;
1187: oproep tot de derde kruistocht (juli); de kruisvaarders worden door Saladin bij Hattin verslagen. 2 oktober capituleert Jeruzalem;
1192: de kruisvaarders heroveren Accra; Richard Leeuwenhart en Saladin tekenen een wapenstilstand voor drie jaar;
1198: paus Innocentius III besluit tot een nieuwe kruistocht om Jeruzalem te heroveren;
1204: de vierde kruistocht mislukt; de kruisvaarders maken zich meester van Constantinopel en plunderen de stad;
1221: de vijfde kruistocht strandt voor Damietta;
1229-1239: de zesde kruistocht heeft succes door de herovering van een groot deel van het koninkrijk Jeruzalem;
1250: de zevende kruistocht loopt uit op een mislukking in Egypte; Louis IX (Heilige Lodewijk) wordt gevangen genomen;
1263: paus Urbanus IV roept op tot de achtste kruistocht;
1289: sultan Qalaoun neemt Tripoli in;
1291: Beiroet, Saïda, Tyrus en Accra vallen in handen van de moslims; einde van de Latijnse staten van het oosten;
1516: het (Turkse) Ottomaanse Rijk verovert Libanon en blijft daar tot 1916 aan de macht;
1840-1860: eerste grote emigratiegolf door de economische crisis en conflicten tussen de geloofsgemeenschappen;
1916: tijdens de Eerste Wereldoorlog worden geheime afspraken gemaakt door het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk waarin de verdeling van het Midden-Oosten wordt vastgelegd (Sykes-Picotverdrag);
1918-1939: tweede grote emigratiegolf. Mogelijk betreft dit 400.000 Libanezen.
Velen gaan naar Frankrijk;
1920: conferentie van San Remo waarin wordt bepaald dat Libanon en Syrië Franse mandaatgebieden worden (conform de Sykes-Picot afspraak). Het Verenigd Koninkrijk krijgt het mandaat over het huidige Irak en Palestina (het huidige Israël). Later wordt daar Transjordanië van afgesplitst;
1943: het Franse mandaat over Libanon wordt op 22 november opgeheven, mede door het grote Libanese verzet, en Libanon wordt een onafhankelijke republiek;
1948: Arabisch-Israëlische oorlog. Troepen uit Egypte, Transjordanië, Syrië, Libanon en Irak vallen de Israëlische staat binnen. Ongeveer 110.000 ‘Palestijnen’ (lees: Arabieren) ontwijken naar Libanon;
1950-1960: in deze periode wordt Libanon wel het ‘Zwitserland van het Midden-Oosten’ genoemd. Er vindt een grote economische bloei plaats;
1958: de moslims (op dat moment de grootste bevolkingsgroep) komen in opstand, zij willen een nieuwe volkstelling, teneinde meer invloed te verwerven. Dit mislukt;
1964: op initiatief van de toenmalige Egyptische president Nasser wordt door de Arabische Liga de PLO (Palestine Liberation Organization) in het leven geroepen. De eerste voorzitter was Ahmed Sjoekeiri, maar in de loop van 1969 kwam de leiding van de PLO in handen van Yasser Arafat. Mogelijk al in 1967 wordt na advies van de toenmalige Russische geheime dienst (KGB) het ‘Palestijnse’ volk bedacht;
1970: de Palestijnse militie (lees de PLO) wordt – na een aantal aanslagen op koning Hoessein en het plegen van terroristische activiteiten – uit Jordanië verdreven. Dit staat bekend als het ‘Zwarte September’ conflict. Mogelijk zijn hierbij tienduizenden slachtoffers gevallen. De PLO (onder leiding van Yasser Arafat) groepeert zich in Libanon en pleegt terreurdaden in Israël. Libanon wordt mede hierdoor het strijdtoneel van het Israëlisch-Arabisch conflict;
1973: strijd tussen het regeringsleger en de in Libanon verblijvende Palestijnen van de PLO;
1975: de 15-jarige burgeroorlog breekt uit wanneer een conflict tussen de Maronieten (Christenen) en Palestijnen escaleert. Al snel ontstaat een burgeroorlog tussen de Soenitische moslims, Palestijnen en Christenen;
1975-1990: derde grote emigratiegolf. Het betreft mogelijk 500.000 Libanezen;
1976: Syrische troepen trekken Libanon binnen;
14 maart 1978: Israëlische troepen vallen Libanon binnen tot aan de rivier de Litani (Operatie Litani) en creëren in Zuid-Libanon een veiligheidszone waar de door Israël gesteunde troepen van majoor Haddad de macht gaan uitoefenen.
UNIFIL wordt door de Veiligheidsraad van de VN opgericht met als doel de vrede te bewaren. Nederlandse troepen (totaal ± 8.000 Nederlandse militairen in de periode 1979-1985) maken deel uit van UNIFIL in Libanon;
1980-1988: Iraakse-Iraanse oorlog;
1982: op 6 juni valt Israël Libanon binnen en rukt op richting Beiroet waar de PLO zijn hoofdkwartier heeft. Het doel is de macht van de PLO te breken.
Deze inval/strijd duurt 88 dagen en heeft ongeveer 30.000 doden tot gevolg;
1982: in september verhuist de PLO zijn hoofdkwartier naar Tunis;
16 t/m 18 september 1982 vindt er een massale slachting plaats in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatila. De vluchtelingenkampen worden aangevallen door Falange, een christelijke militie. Volgens de officiële Israëlische cijfers kwamen ruim 750 mensen om het leven. Volgens een onderzoek van de Israëlische journalist Kapeliouk vielen er ruim viermaal zoveel doden. Minister van Defensie Sharon van Israël werd voor deze daad verantwoordelijk gehouden, zijn land had namelijk één dag daarvoor het deel van Beiroet waar deze kampen lagen, ingenomen. Hij had niet ingegrepen en moest als minister van Defensie aftreden;
1982, maar actief sinds 1985: oprichting Hezbollah (Partij van God). Deze (Shiitische) partij heeft als doelstelling de verdrijving van het Israëlische volk uit ‘Palestina’;
18 april 1983: autobomaanslag op de Amerikaanse ambassade in Beiroet door Hezbollah met steun van Iran. Er komen 63 mensen om het leven. De aanslag is mogelijk een vergelding voor Sabra en Shatila;
23 oktober 1983: autobomaanslag op de Amerikaanse en Franse internationale vredesmacht (maakt geen deel uit van UNIFIL) op het vliegveld van Beiroet. Er komen 241 Amerikaanse mariniers en 58 Franse paratroopers om het leven. Verantwoordelijk weer Hezbollah met steun van Iran. Er kwam nooit een serieuze vergelding, president Ronald Reagan gaf op 7 februari 1984 opdracht aan de troepen zich terug te trekken;
4 november 1983: bomaanslag op het Israëlisch hoofdkwartier in Tyrus. Er vielen 61 doden en de Islamitisch Jihad eiste de aanslag op;
20 september 1984: Een autobomaanval voor een bijgebouw van de Amerikaanse ambassade in Beiroet kost 16 mensen het leven; de ambassadeur raakt gewond;
22 oktober 1989: vredesverdrag van Taif, einde burgeroorlog;
25 juli 1993: ‘Operatie Verantwoordelijkheid’. Israël voert gedurende een week een zuiveringsoperatie uit tegen Hezbollah, nadat zij raketten hadden afgevuurd op een Israëlisch dorp én er een aanslag werd gepleegd waardoor er vijf doden vallen;
Mei 2000: terugtrekking Israëlische troepen uit Libanon in de overtuiging dat het geweld om die reden zou afnemen;
14 februari 2005: oud-premier Rafik Hariri vindt bij een autobomaanslag de dood.
Hierna ontstaan massademonstraties, waarin de terugtrekking van Syrische troepen wordt geëist. Deze demonstraties en de bijbehorende protesten wordt de ‘Cederrevolutie’ genoemd. Hierop verlaten op 26 april de Syrische troepen Libanon;
Juni 2005: Fouad Siniora vormt een regering van 24 personen; 12 christenen en 12 moslims, ook Hezbollah maakt deel uit van deze regering;
12 juli 2006: de Hezbollah-militie vuurt Katjoesjaraketten af op Israëlisch grondgebied en weet bij een aanval op een grenspost meerdere Israëlische militairen te doden en anderen tot krijgsgevangene te maken. Israël brengt in reactie daarop met luchtaanvallen ernstige schade toe aan de civiele infrastructuur in Libanon (inclusief de luchthaven van Beiroet). Vervolgens trekken grondtroepen de door Hezbollah gecontroleerde delen van Libanon binnen. Hierop volgt een conflict dat een maand lang duurt en waarin 3.970 door Hezbollah afgevuurde raketten in het noorden van Israël, veelal stedelijke gebieden, terechtkomen en 1.200 burgers (voornamelijk Libanezen) en 160 soldaten (voornamelijk Israëli’s) om het leven komen.
Het conflict komt officieel op 14 augustus 2006 tot een eind, als de VN-Veiligheidsraad in Resolutie 1701 oproept tot een staakt-het-vuren tussen Hezbollah en Israël;
25 januari 2008: autobomaanslag op Wissam Eid, een hoge officier van de Libanese inlichtingendienst, die daarbij om het leven komt. Hij woonde een bijeenkomst bij van de commissie die de dood van Harriri onderzoekt. Het is weer Syrië dat verdacht wordt van deze aanslag (net als de aanslag op Harriri);
2014-2019: Hezbollah is betrokken bij de strijd tegen IS in Syrië.
Januari 2020: Demonstraties in Beiroet met als reden de diepe economische crisis;
7 maart 2020: premier Hassan Diab heeft aangekondigd dat Libanon zijn betalingsverplichting van 1,1 miljard euro aan rente op staatsschulden niet kan voldoen. Feitelijk is Libanon failliet;
22 mei 2020: Het Libanese Pond is (bijna) niets meer waard;
3 juli 2020, bron: Yochanan Visser ‘Libanon ernstig in het nauw door Hezbollah’:
Het ooit welvarende Arabische land Libanon zit zwaar in de problemen, het land kampt met allerlei crises. De trieste toestand heeft alles te maken met de rol van Hezbollah in Libanon en met een enorme vluchtelingencrisis die begon in 2011.
De onrust in Libanon gaat onverminderd door, met duizenden demonstranten die de straat op gaan en blokkades van de belangrijkste verkeers­knoop­punten. Tegelijkertijd wordt geëist dat er een einde komt aan de enorme economische en financiële crisis die het land op de rand van de afgrond heeft gebracht.
Libanon wordt ook geconfronteerd met een voedsel­crisis, die nog is verergerd nadat de regering voor het eerst in tien jaar de prijs van brood heeft verhoogd. De mensen in het land van cederbomen hebben zich onlangs naar de supermarkten gehaast om levens­middelen te kopen. Als gevolg daarvan heeft Al-Makhazen Coop, de grootste levens­middelen­handelaar in Libanon, zijn filialen in Beiroet gesloten.
De prijzen van brood zijn deze week met maar liefst 33 procent gestegen. Officieel krijgt men nu 1.507 pond voor één Amerikaanse dollar. In werkelijkheid moeten mensen op de zwarte markt echter 9.000 pond voor één dollar betalen, omdat de banken de lokale valuta niet meer zullen wisselen.
Libanon heeft ook te maken met een energiecrisis en huishoudens krijgen slechts drie uur per dag elektriciteit. Als gevolg daarvan kopen de mensen kaarsen en gaan ze weer de straat op om te protesteren tegen de schrijnende situatie. Toen de protesten gewelddadig werden, hebben de Libanese veiligheidstroepen met scherp geschoten om de protesten te bedwingen. Daarbij werd een 14-jarige jongen die in zijn hoofd was geschoten, bijna gedood.
De Libanese regering opent nu het luchtruim in de hoop dat buitenlandse toeristen terugkeren naar het land, maar het is moeilijk te zien hoe dit zal leiden tot een toename van het toerisme. Welke toerist wil immers naar een land reizen dat verlamd is door de onrust onder de bevolking en dat slechts drie uur elektriciteit per dag levert? De economische en financiële crisis in Libanon dateert van 2008 en heeft de status van Libanon als centrum voor toerisme, handel en financiën veranderd. Het land is nu afhankelijk van buitenlandse hulp en heeft het Internationaal Monetair Fonds om een lening gevraagd, maar de onderhandelingen over de voorwaarden voor een IMF-lening schieten weinig op.
De trieste toestand in het land van bijna 7 miljoen heeft alles te maken met de rol van Hezbollah in Libanon en met een enorme vluchtelingencrisis die vlak na het begin van de burgeroorlog in Syrië in 2011 is begonnen. Vandaag de dag biedt Libanon onderdak aan meer dan een miljoen Syrische vluchtelingen. Het is afhankelijk van Europese hulp om deze mensen te voeden en te huisvesten.
De Europese Unie heeft dinsdag een verklaring afgelegd waarin zij haar ‘toewijding’ ten aanzien van Libanon in het licht van de vluchtelingencrisis opnieuw bevestigt, nadat zij een virtuele conferentie over de Syrische crisis had georganiseerd. ‘De conferentie was voor de internationale gemeenschap een gelegenheid om haar economische en financiële steun aan de door de Syrische crisis getroffen landen en gemeenschappen, met name Libanon, te hernieuwen,’ aldus de EU-missie in Libanon in een verklaring. Daarin staat ook dat de EU 34,6 miljoen euro aan de Libanese regering heeft overgemaakt om de vluchtelingencrisis te verlichten.
‘Om tegemoet te komen aan de toenemende behoeften van het Libanese volk en de Syrische vluchtelingen, benadrukte de Europese Unie haar bereidheid om constructief samen te werken met een regering die zich inzet voor de uitvoering van structurele hervormingen en de verbetering van haar bestuurssysteem,’ voegden de EU-ministers die de onlineconferentie hebben bijgewoond, daaraan toe. De Libanese regering zet zich echter niet in ‘voor de uitvoering van structurele hervormingen en de verbetering van haar bestuurssysteem,’ zoals een andere EU-diplomaat in de Libanese media heeft gezegd.
De anonieme Europese diplomaat zei dat Libanon ‘het internationale standpunt goed (moet) lezen en moet beseffen dat het geen kans heeft om internationale en Arabische hulp te krijgen zolang het de uitvoering van de vereiste hervormingen niet in gang zet. Washington en alle landen van de Europese Unie zijn eensgezind over dit standpunt.’
De diplomaat waarschuwde dat Libanon op weg was naar een ‘zeer moeilijke fase’ in de geschiedenis van het land, nu de Verenigde Staten de druk op Hezbollah opvoeren met de invoering van nieuwe sancties tegen de Iraanse bondgenoot.
De mening van de EU-diplomaat werd gedeeld door Dorothy Shea, de Amerikaanse ambassadeur in Libanon. In een interview met Al-Hadath Al-Arabiya’s tv-kanaal zei ze dat Hezbollah het grootste probleem is in de Libanese crisis. ‘Hezbollah bedreigt de stabiliteit van Libanon en verhindert economische oplossingen,’ zei Shea tijdens het interview.
Haar opmerkingen zorgden er onmiddellijk voor dat een sjiitische rechter in de zuidelijke stad Tyrus een verbod uitvaardigde op interviews of rapporten over uitspraken van de Amerikaanse ambassadeur. De rechter, Mohammed Mazeh, een Hezbollah-aanhanger, werd bespot door onafhankelijke Libanese media die de uitspraak negeerden en bleven rapporteren over verklaringen van Shea. Het rechterlijke verbod werd ook veroordeeld door Manal Abdel Samad, de Libanese minister van Informatie, waarna Mazeh zijn functie neerlegde.
Om te begrijpen hoe Hezbollah, of moeten we zeggen Iran, Libanon beheerst en niet alleen in Libanon maar in de hele wereld ravage aanricht, zou men een korte documentaire moeten bekijken die is gemaakt door Deutsche Welle, de internationale omroeporganisatie van Duitsland.
Hezbollah is er niet alleen in geslaagd om Libanon over te nemen en de dominante macht in het land te worden, maar heeft ook een wereldwijd bereik, zo blijkt uit de documentaire. Libanese expats die over de hele wereld wonen, financieren en participeren in de illegale activiteiten van Hezbollah, waarbij Duitsland tot voor kort het hoofdkwartier van Hezbollah in Europa was. In de documentaire is te zien dat Hezbollah-leider Hassan Nasrallah openlijk verklaart dat zijn organisatie niet meer is dan een tak van de Islamitische Revolutionaire Garde die voor zijn bestaan volledig afhankelijk is van Iran.
In april besloot Duitsland eindelijk Hezbollah te verbieden en toe te voegen aan zijn lijst van terroristische organisaties, waarna een nationaal optreden tegen sjiitische instellingen begon. De stap werd verwelkomd door Israël en de Verenigde Staten, die de inspanningen om Hezbollah op de knieën te krijgen, leiden. De Amerikaanse regering van president Donald J. Trump heeft onlangs nieuwe wetgeving ingevoerd, de Cesar Wet, die tot doel heeft het regime van de Syrische dictator Bashar al-Assad elke steun van buitenaf te ontnemen, inclusief die van de Libanese regering en Hezbollah. Israël en de Verenigde Staten werken nauw samen in de zogenaamde maximale-druk-campagne tegen Iran en zijn bondgenoten, waarvan Hezbollah de machtigste is.
Premier Benyamin Netanyahu heeft dinsdag een ontmoeting gehad met de Amerikaanse gezant voor Iraanse zaken, Brian Hook, en heeft duidelijk gemaakt dat Israël meer problemen heeft dan de coronapandemie. Hier is een deel van wat Netanyahu zei voor de ontmoeting met Hook:
‘Als Iran behandeld wil worden als een normaal land, moet het zich gedragen als een normaal land. Maar dat doet het niet. Het bedriegt bewust de internationale gemeenschap. Het liegt de hele tijd. Het liegt over plechtige beloften en toezeggingen die het heeft gedaan ten overstaan van de internationale gemeenschap. Het gaat door met zijn geheime programma om kernwapens te ontwikkelen. Het gaat door met zijn geheime programma om de middelen te ontwikkelen om kernwapens te leveren. Iran ontzegt de IAEA-inspecteurs de toegang tot belangrijke locaties, waarvan we sommige hebben onthuld door onze eigen activiteit. Het zet zijn ongebreidelde agressie in het Midden-Oosten en daarbuiten voort. Het bewapent, traint, financiert en stuurt terroristen. Iran doet dat allemaal en het grootste deel van de internationale gemeenschap doet er niets aan.
En erger nog dan niets, veel landen spannen samen in deze agressie.’
Een paar uur nadat Netanyahu zijn opmerkingen maakte, bracht het Israëlische Veiligheidsagentschap (ISA) een verslag uit aan de pers over hoe Hezbollah probeert Israëlische en Palestijnse Arabieren te rekruteren. In het persbericht stond dat ISA had ontdekt dat Beiroet Hamoud, een voormalig inwoner van de Israëlisch-Arabische stad Majd al-Krum, die naar Libanon emigreerde en als journalist voor de krant al-Akhbar van Hezbollah werkt, had geprobeerd twee andere inwoners van Majd al-Krum te rekruteren. De twee trokken zich blijkbaar terug nadat ze na het ISA-onderzoek zijn vrijgelaten, maar het agentschap zegt dat dit geval slechts het topje van de ijsberg is.
4 augustus 2020 vond er een explosie plaats in het havengebied van Beiroet, dicht bij het centrum. Ongeveer 2750 ton ammoniumnitraat, dat al enkele jaren in een loods was opgeslagen, explodeerde en vernietigde grote delen van de hoofdstad. Er waren meer dan 190 doden en duizenden gewonden. Nog geen week later, op 10 augustus, trad de Libanese regering af na grote protesten volgend op de ramp.
(Update: ammoniumnitraat bevat stikstof en in combinatie met fosfor- en kaliumverbindingen is het een belangrijke kunstmeststof. In combinatie met kerosine of dieselolie vormt ammoniumnitraat een springstof. Door verhitting of een explosie in de nabijheid van ammoniumnitraat kan dit tot ontploffing leiden).

5 augustus 2020 verslag van Jarron Kamphorst:
De inwoners van Beiroet ontwaakten woensdagochtend in een apocalyptische wereld.
Na een gigantische explosie dinsdagavond in een loods in de haven staat in grote delen van de Libanese hoofdstad enkel het skelet van de stad nog overeind. De haven zelf is met de grond gelijk gemaakt. In de wijde omtrek zit geen gevel meer op zijn plek.
Flatgebouwen zijn gereduceerd tot betonnen geraamtes, ramen zitten vrijwel nergens meer in hun kozijn en balkons bungelen hier en daar op grote hoogte nog aan een staaldraad. Overal in de binnenstad ligt puin en vanuit de haven stijgt een rookpluim de blauwe lucht in.
De enorme klap was in heel Beiroet te voelen en dreunde zelfs door tot op het eiland Cyprus, ruim 240 kilometer verderop in de Middellandse Zee. Volgens een woordvoerder van het Libanese Rode Kruis zouden er door de explosie minstens honderd mensen om het leven zijn gekomen, zeker 4000 anderen zijn gewond geraakt. Nog eens honderden personen worden vermist.
Bij de explosie in Beiroet is dinsdagavond ook een Nederlandse vrouw zwaargewond geraakt. Het ministerie van buitenlandse zaken meldt woensdag dat het gaat om de vrouw van de Nederlandse ambassadeur in Libanon. Zij werkt zelf ook voor het ministerie.
Over de gezondheidstoestand van de ambassadeur zelf deed het ministerie in Den Haag geen uitspraken. Wel is bekend dat er ten minste zes Nederlanders gewond raakten door de explosie. Onder hen ook medewerkers van de ambassade in Beiroet.
Daarnaast zijn duizenden mensen door de explosie in één klap dakloos.
Volgens de gouverneur van Beiroet is er in meer dan de helft van de stad schade en zijn er zeker 300.000 mensen getroffen door de ramp. Of zij ook allemaal dakloos zijn, is nog onduidelijk. De economische schade van de ramp schatte hij woensdagmiddag op vier miljard euro.
Op straat en op sociale media zijn inmiddels verwoede zoekacties gaande naar overlevenden. Op de Instagrampagina Locate Victims Beirut circuleren tientallen foto’s van vermisten. De pagina heeft inmiddels al bijna 80.000 volgers. Ook op de lokale radio werden dinsdagnacht onafgebroken de namen van vermiste en gewonde personen voorgelezen. Buitenlandse leiders hebben hun medeleven betuigd en bieden hulp aan. Nederland stuurt woensdag een team van 67 brandweerlieden en politieagenten om te zoeken naar slachtoffers.
De oorzaak van de ramp ligt volgens de Libanese president Michel Aoun bij een lading van 2750 ton ammoniumnitraat die lag opgeslagen in een loods in de haven van Beiroet.
Deze zou door een nog onbekende reden tot ontploffing zijn gekomen. De stof lag daar al zes jaar, zo liet Aoun dinsdagavond weten via een tweet. Ammoniumnitraat zit onder meer in bepaalde vormen van kunstmest. Ook kan het als bestanddeel voor explosieven worden gebruikt.
Volgens de Arabische nieuwszender ‘Al Jazeera’ kwam het ammoniumnitraat in 2013 in Beiroet terecht, nadat een schip met de explosieve stof onderweg naar Mozambique voor de kust van Libanon panne kreeg. Daarop besloten de autoriteiten de lading van boord te halen en in een loods in de haven te stallen. Diverse ambtenaren zouden meermalen bij de verantwoordelijke autoriteiten hebben aangedrongen om de explosieve goederen daar weg te halen. Vijf brandbrieven ten spijt, bleef het ammoniumnitraat in de loods liggen.
Hoe het ammoniumnitraat precies tot ontploffing kon komen, blijft onduidelijk.
Op amateurbeelden van vlak voor de explosie is te zien dat er al een brand gaande was voor de grote ontploffing omstreeks zes uur, ’s avonds lokale tijd. Op basis van videobeelden stellen experts tegenover persbureau AP dat er eerst een brand ontstond in een nabijgelegen vuurwerkopslag, voordat de brand oversloeg naar de loods met ammoniumnitraat. Het gebied rondom de haven is afgezet voor onderzoek door het leger en de veiligheidsdiensten.
Op beelden van diverse internationale media is de complete chaos in de straten van Beiroet te zien. Ambulances en personenbusjes die tijdelijk dienst doen als ziekenwagen rijden af en aan. Sirenes loeien onafgebroken. Over straat lopen bebloede mensen die in paniek op zoek zijn naar hun dierbaren onder het puin. Hier en daar duikt een filmpje op van mensen die onder luid gejuich een overlevende onder het puin vandaan trekken.
De ziekenhuizen van Beiroet zijn overvol. De operatiekamers draaien continu.
Alleen mensen met ernstige verwondingen worden nog opgenomen, de rest wordt naar huis gestuurd. Vier ziekenhuizen zijn door de explosie zodanig beschadigd dat ze überhaupt hun werk niet meer kunnen doen. Inmiddels nemen ziekenhuizen buiten de stad ook slachtoffers op.
‘Zelfs op tien kilometer afstand zijn gebouwen beschadigd’. Naast de directe humanitaire schade, wordt langzaam maar zeker ook de omvang van de indirecte schade duidelijk. Libanon was zojuist opnieuw in lockdown gegaan vanwege het snel oplopende aantal coronabesmettingen. Door de massale toestroom naar de ziekenhuizen na de explosie, wordt gevreesd voor een nog hardere stijging van het aantal coronagevallen.
Libanon balanceert bovendien al jaren op het randje van de economische afgrond.
Het land gaat door de zwaarste economische crisis sinds de burgeroorlog die er tussen 1975 en 1990 woedde. Het zwakke optreden van de overheid tijdens de huidige crisis was de afgelopen tijd aanleiding voor massale straatprotesten tegen de regering.
Volgens velen is de economische malaise de schuld van de heersende elite, die zichzelf jarenlang verrijkte en tekortschoot om in basisvoorzieningen voor de bevolking te voorzien. Zo is er een tekort aan schoon drinkwater, verkeert de gezondheidszorg in een deplorabele toestand en hebben grote delen van het land dagelijks te maken met stroomuitval.
Daarnaast is Libanon voor zijn voedselvoorziening grotendeels afhankelijk van import uit andere landen. Tijdens de explosie van dinsdag werd de belangrijkste graansilo van het land verwoest. Daardoor zou het land nog maar een graanvoorraad voor minder dan een maand over hebben, zo meldt persbureau Reuters woensdag. De angst voor toenemende voedselonzekerheid in het land neemt dan ook toe.
Ook de toekomst van de haven zelf hangt aan een zijden draadje. De haven van Beiroet geldt als de belangrijkste van het land en als levenslijn voor de bevolking. Aangezien die nu helemaal in puin ligt, is de vraag hoe groot de economische gevolgen daarvan zullen zijn. President Aoun kondigde wel alvast aan 100 miljard lira (circa 66 miljoen euro) vrij te maken voor noodfondsen. Een noodzakelijk eerste gebaar, maar op de lange termijn slechts een druppel op een gloeiende plaat gezien de enorme ravage in de hoofdstad.
7 augustus 2020 bron NU.nl:
Het onderzoek naar de oorzaak van de explosie in Beiroet wordt uitgebreid. Dat heeft de Libanese president Michael Aoun vrijdag aangekondigd. De president zegt niet alleen rekening te houden met nalatigheid, maar ook met een bom of een andere oorzaak van buitenaf.
‘De oorzaak is nog niet vastgesteld. Het is mogelijk dat er sprake is van een oorzaak van buitenaf door middel van een raket, bom of iets anders’, zegt Aoun.
De explosie vond dinsdag plaats bij een opslagloods in de haven van Beiroet. Daar lag 2.700 ton ammoniumnitraat opgeslagen. Het dodental is inmiddels opgelopen tot 154 en er zijn meer dan 5.000 gewonden. Waarschijnlijk zijn meer dan 300.000 mensen dakloos geworden.
Uit een eerste onderzoek zou zijn gebleken dat de explosie werd veroorzaakt door nalatigheid bij het opslaan van de ammoniumnitraat bij de haven van Beiroet. Ook naar die optie wordt nogmaals gekeken, net als de mogelijkheid dat de explosie een ongeluk was.
Het onderzoek richt zich volgens Aoun op drie vraagstukken: hoe het explosieve materiaal in de haven is gekomen en opgeslagen, of er sprake was van nalatigheid of een ongeluk en of er sprake was van een externe oorzaak.
Aoun heeft vrijdag tijdens een persconferentie gezegd verschillende oproepen tot een internationaal onderzoek af te wijzen.
Ondertussen loopt de spanning in Beiroet op. In de nacht van donderdag op vrijdag werd er door enkele tientallen inwoners bij het parlement geprotesteerd tegen de autoriteiten, die zij verantwoordelijk houden voor de explosie.
De autoriteiten zouden op de hoogte zijn geweest dat het explosieve materiaal in de haven lag opgeslagen en dat het materiaal een groot gevaar vormde. De demonstranten eisen dat de regering aftreedt.
4 augustus 2022, bron: NU.nl
Twee jaar na de verwoestende explosie in de haven van Beiroet lijkt de situatie in de stad weinig veranderd. Afgelopen weekend was het weer raak: een graansilo waarin al weken een brand woedde, stortte grotendeels in. Hoe gaat het er nu, twee jaar na de historische ramp?
Tot nu toe zijn er bij de instorting van de silo van afgelopen zondag geen slachtoffers gemeld. Het vuur ontstond doordat er sinds de ramp in 2020 graan lag te fermenteren. Dat vatte vlam door de aanhoudende hitte van de afgelopen tijd. De brandweer was niet in staat de brand te blussen.
Het incident gebeurde net geen twee jaar na de explosie in dezelfde haven, waarvan de beelden de hele wereld over gingen. Vandaag de dag is de ramp nog altijd een open wond voor Libanon.
Wat gebeurde er in 2020? Bron: NU.nl
– Op 4 augustus 2020 werd Beiroet opgeschud door een gigantische explosie in de haven, die grote schade aan de haven en de stad veroorzaakte.
– 215 mensen overleefden de ramp niet; duizenden mensen raakten gewond en tienduizenden mensen dakloos.
– De explosie werd veroorzaakt doordat er sinds 2013 tonnen van de explosieve stof ammoniumnitraat onveilig lag opgeslagen in de haven.
– De regering zou op de hoogte zijn geweest van de opslag van het ammoniumnitraat, maar greep niet in.
– Er volgden grootschalige anti-regeringsprotesten. Libanezen verweten de toenmalige regering corruptie en vriendjespolitiek. De bevolking hield de regering verantwoordelijk voor zowel de explosie als de grote financiële crisis waar het land zich al tijden in bevindt.
De complete regering trad een week later af.
Het gaat niet goed in Libanon. Volgens de Wereldbank passen de huidige omstandigheden in het land in de top tien van zwaarste crises in de moderne geschiedenis en ‘mogelijk de top drie’. Sinds de explosie in de haven – een keiharde klap voor de economie – is de financiële crisis die het land sinds 2019 teistert alleen maar verergerd.
Op dit moment leeft meer dan de helft van de Libanese bevolking onder de armoedegrens. Ook heerst er grote werkloosheid. Dit terwijl de voedselprijzen zijn gestegen en salarissen zijn gekelderd.
Ook vangt de stad volgens cijfers van de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties per inwoner de meeste vluchtelingen op, van wie de meerderheid in grote armoede leeft. Zo schat de VN dat er alleen al anderhalf miljoen Syrische vluchtelingen in Beiroet wonen, naast nog tienduizenden ontheemden uit andere landen.
‘De situatie hier in Beiroet is beroerd’, zegt Oana Bara, hulpverlener bij het Rode Kruis in de hoofdstad. ‘Er is hyperinflatie, voedsel is onbetaalbaar en medische zorg en medicijnen zijn schaars.’
Met haar team staat Bara lokale hulpverleners bij en voorzien ze zo inwoners van de stad van basisvoorzieningen zoals gezondheidszorg en financiële hulp. Naast het Rode Kruis zijn er talloze andere hulporganisaties actief, waaronder Save the Children, Oxfam Novib en speciale hulpprogramma’s van de Verenigde Naties.
Behalve de economische recessie en de coronapandemie met alle gevolgen van dien, worstelt Libanon nu ook met een broodcrisis. De oorlog in Oekraïne zorgt voor grote tekorten in het land, dat eerst grotendeels leunde op de import van Oekraïens en Russisch graan. Daar komt bij dat de silo’s voor de opslag van graan bij de explosie in 2020 zijn verwoest.
‘De mensen moeten hier urenlang in de rij staan voor een brood’, laat lokale journalist Safwan Shami vanuit Beiroet aan NU.nl weten.
Of de recente graandeal tussen Rusland en Oekraïne daar verandering in zal brengen, moet nog blijken. Dinsdag bereikte het eerste Oekraïense schip met graan de Turkse kust, waarna het verder zal varen naar Libanon.
Twee jaar na de explosie is er maar weinig gebeurd om de nog altijd zichtbare miljardenschade in Beiroet te herstellen, ziet Shami.
‘Er is niet veel opgebouwd sinds de explosie, dus de instorting van de silo verbaast me niets’, aldus Shami. ‘Door de aanhoudende corruptie ben ik bang dat de situatie alleen maar verslechtert en dat het onmogelijk wordt om hier te wonen.’
Volgens hem zijn veel mensen in Beiroet behalve getraumatiseerd door de ramp ook emotioneel uitgeput door de achtereenvolgende crises in het land. ‘De samenleving heeft dringend hulp nodig.’
Tot zover de geschiedenis van Libanon.
Bevolkingssamenstelling
Hoewel de Libanezen als Arabisch volk beschouwd worden, is Libanon zowel op religieus als op etnisch gebied buitengewoon divers. Het land telt een groot aantal minderheden met uiteenlopende wortels. Zo zijn vele Grieken sinds de antieke oudheid in Libanon woonachtig. De Tsjerkessen kwamen veelal als vluchtelingen uit de Kaukasus, tijdens het Ottomaanse Rijk, naar Libanon. De Turkmenen zijn afstammelingen van Turkse immigranten die eveneens tijdens het Ottomaanse Rijk naar Libanon kwamen. De Joodse bevolking was van oudsher groot, maar na de oprichting van Israël is de joodse bevolking enorm afgenomen. Voorts zijn er significante aantallen Armeniërs, Assyriërs/Arameeërs, Koerden en Perzen.
Veel christelijke Libanezen, maar ook sommige niet-christelijke Libanezen zien zichzelf niet als Arabisch maar eerder als afstammelingen van de oude Kanaänieten en wensen Feniciërs genoemd te worden.
Verspreid over het Libanese grondgebied zijn Palestijnse vluchtelingenkampen.
Deze Palestijnen zijn meestal tijdens de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 naar Libanon gevlucht. Gevlucht of verdreven… in elk geval kregen zij tot nog toe geen toestemming naar hun land terug te keren. Ze hebben in de meeste gevallen geen Libanees paspoort waardoor zij nog altijd statenloos zijn. In totaal zijn er 12 Palestijnse vluchtelingenkampen met 225.125 inwoners. In heel Libanon wonen 409.714 Palestijnse vluchtelingen. Ongeveer 10% van hen is christelijk en ze behoren voornamelijk tot het Oosters-orthodoxe Patriarchaat van Antiochië.
Ook zijn er in Libanon veel buitenlandse gastarbeiders werkzaam. Vaak doen zij hun werk onder erbarmelijke omstandigheden. Soms komt hun werk neer op een moderne vorm van slavernij. Niet zelden zijn zij ook slachtoffer van racisme of xenofobie. Er worden regelmatig misstanden over deze situatie gerapporteerd.
Door de Syrische burgeroorlog zijn veel Syriërs illegaal de grens overgekomen. In 2015 is het Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen (UNHCR) – op verzoek van de Libanese regering – gestopt met het registreren van Syriërs. Het officiële getal staat op 929.624, maar dit is een onderschatting. Op het hoogtepunt werd het aantal Syriërs geschat op 2 miljoen en medio 2019 zijn er nog zo’n 1,5 miljoen. Vóór de burgeroorlog uitbrak telde Libanon 4,3 miljoen inwoners.
Verkiezingen
Tijdens de verkiezingen van 2005 was de verdeling van de stemgerechtigde christenen-moslims ruwweg 40% versus 60%. De overwinning ging naar de coalitie genaamd ‘Lijst Martelaar Rafik Hariri’, die geleid werd door Rafik Hariri’s zoon Saad Hariri.
Fouad Siniora vormt hierna een regering. Deze bestond uit 24 personen, twaalf christenen en twaalf moslims. Ook Hezbollah maakte deel uit van de regering.
Na de verkiezingen op 7 juni 2009 vormt Saad Hariri een regering van nationale eenheid. Op 12 januari 2011 valt deze regering.
De Libanese president Michel Suleyman benoemde op 25 januari 2011 de soennitische miljardair Najib Mikati tot nieuwe premier.
In november 2016 werd Michel Aoun verkozen tot president. Hoewel een Maronitisch-Christen, werd Michel Aoun verkozen met belangrijke steun van Hezbollah. Hiermee is Libanon een nieuwe fase ingegaan als vriendelijke natie ten aanzien van Iran zoals ook Syrië (alawitisch-sjiitisch) en Irak (sjiitisch-soennitisch).
In 2018 ging Libanon voor het eerst in negen jaar weer naar de stembus. De verkiezingen werden uitgesteld omdat het parlement aan een nieuwe kieswet werkte en in de zomer van 2018 werd de nieuwe wet aangenomen. Er zijn 128 parlementszetels, die op een vaste manier verdeeld zijn over de verschillende bevolkingsgroepen: christenen en moslims krijgen ieder ongeveer de helft, onderlinge fracties verdelen de zetels min of meer evenredig. Door de hervorming van de kieswet is het aantal kiesdistricten – vormgegeven al naar gelang de sektarische achtergrond van de bevolking – verminderd. De opkomst was met 49% laag. In januari 2019 kreeg het land een nieuwe regering, Hariri bleef aan als premier. Zijn partij verloor een derde van haar zetels in de verkiezingen, terwijl het shiitische Hezbollah en zijn bondgenoten zetels wonnen en dit maakte een compromis lastig te bereiken. Op 28 oktober 2019 legde Hariri zijn functie neer. Massale straatprotesten legden al twee weken het land plat, naar aanleiding van een voornemen om het gebruik van WhatsApp te belasten. Het land kampt met een hoge staatsschuld, corruptie en hoge werkloosheid, met name onder jongeren. Vier ministers waren in de week ervoor al opgestapt, al blijven president Aoun en de rest van de regering wel aan.
Religie
Religie is in Libanon van uitermate groot belang in politiek, staat en recht (met name huwelijksrecht). In 1932 vormden christenen in Libanon met 53% nog de meerderheid van de bevolking, maar grootschalige emigratie van Libanese christenen naar de Verenigde Staten, Brazilië en Europa sinds 1880 tot na 1990 deden het evenwicht verschuiven.
Tot het vredesakkoord van Taif hadden de christenen gezamenlijk 60% van de parlementszetels in het sterk geconfessionaliseerde Libanon in handen, terwijl de moslims met 40% van de zetels genoegen moesten nemen. Sinds het akkoord in 1989 zijn de zetels gelijkelijk verdeeld (50%, 50%), hoewel de christenen inmiddels niet langer een bevolkingsmeerderheid vormen. Het verdrag van Taif (1989) gaf aan Rafik Hariri en daarmee ook aan Saoedi-Arabië en de soennieten een feitelijk belangrijker rol binnen het politiek bestel, hetgeen tot nieuwe spanningen met de sjiieten leidt.
In Libanon worden achttien verschillende geloofsgemeenschappen officieel erkend.
De officiële erkenning geldt voor de zes religieuze gemeenschappen van de islam (Sjiieten en de stromingen Twaalvers en Zeveners, Soennieten, Alawieten en Druzen) en voor twaalf christelijke nominaties.
Moslims
De Soennieten wonen verspreid over het land, maar vooral in het noordwesten en het centrum. Zij maken 30% van de bevolking uit. De soennieten onderhouden nauwe banden met overwegend Soennitische staten in het Midden-Oosten zoals Bahrein en Saoedi-Arabië.
De sjiieten wonen vooral in het zuiden en het noordoosten van Libanon, meer bepaald in de Beka-vallei. Er wordt aangenomen dat zij thans 30% van de bevolking uitmaken.
De sjiieten onderhouden nauwe banden met hun geloofsgenoten in Iran en zijn vooral internationaal bekend vanwege Hezbollah.
De Alawieten vormen een kleine minderheid en wonen vooral in Tripoli. Zij konden sinds de Syrische overheersing (jaren 1980) een rol van betekenis spelen omdat de voormalige Syrische president Hafiz al-Assad en zijn zoon en opvolger president Bashar al-Assad tot hun geloofsgemeenschap behoren.
Druzen
De druzen zijn ontstaan als een afsplitsing van het sjiisme maar beschouwen zich niet meer als moslims, wel als monotheïsten.
Overigens, sheik van het Druzendorp Isfiya verklaarde dat hij zich wél als moslim beschouwt, maar aan de Islam een heel eigen interpretatie geeft. De Druzen hebben zich in de elfde eeuw losgemaakt van de Islam en Jethro is hun belangrijkste profeet en ware boodschapper. De Druzen maken ongeveer 14% van de totale Libanese bevolking uit.
Zij wonen vooral in het Midden-Libanese Choufgebergte. De laatste decennia spelen zij een politieke rol van betekenis.
Christenen
De meerderheid van de christenen behoort tot de Maronitische Kerk. De maronieten zijn christenen van Syrische oorsprong, die zich naar de heilige Maron (± 410) noemen. Hoewel zij een oosters kerkgenootschap zijn, erkenden zij ooit de paus van Rome. In de religie zijn elementen van het katholicisme, de islam en andere religies op mystieke wijze met elkaar versmolten. De Maronieten verwijzen vaak naar de Feniciërs om hun ideologie te legitimeren.
De Maronieten maken circa 26% van de bevolking uit. Door emigratie (vanwege de verschillende gewapende conflicten sinds de onafhankelijkheid van Libanon) en relatief lage vruchtbaarheidscijfer neemt het relatieve aandeel van de christenen in Libanon al decennialang af. Sinds de Irakoorlog en Syrische burgeroorlog is het aantal christenen echter weer enigszins toegenomen, omdat christelijke vluchtelingen naar Libanon trekken.
De christenen wonen vooral in het centrale westelijke deel van het land rondom Beiroet en in het Libanongebergte.
Algemene informatie van Djoser:
Accommodatie
We overnachten van 3 mei tot 8 mei in een centraal gelegen prima middenklasse hotel in Beiroet. Het Golden Tulip Serenada hotel (https://www.agoda.com/golden-tulip-serenada-hamra-hotel/hotel/beirut-lb.html?cid=1720055) is stijlvol en de kamers zijn van alle gemakken voorzien. Iedere morgen wordt er een uitgebreid ontbijtbuffet geserveerd.
Het hotel beschikt over een bar, restaurant, fitnessruimte en een zwembad. Gelegen in de wijk Hamra zijn er verschillende restaurants, bars, theehuizen en uitgaansgelegenheden onder handbereik.
Van 8 mei tot 10 mei overnachten wij in Hotel Monoberge nabij de Coastal Highway in Byblos. Het historische centrum met verschillende bezienswaardigheden en de middeleeuwse pittoreske haven ligt op loopafstand.
Geldzaken
In Libanon betaal je met het Libanese Pond (LBP). Ook met de Amerikaanse dollar kan veelal betaald worden. Vaak worden ook Euro’s (in kleine coupures) geaccepteerd.
Creditcards: worden op veel plaatsen geaccepteerd.
Pinnen: de automaten zijn leeg! Wisselen kan bij de geldwisselkantoren (of zelfs gewoon op straat. Let wel op of er een redelijke koers wordt gehanteerd. Tijdens ons verblijf was de koers voor 1 euro (of 1 dollar) 93.000 Libanese Ponden (LBP). N.B. in 1982 kreeg ik voor een dollar – als ik mij niet vergis – 5 (vijf) Libanese Ponden.
Als richtbedrag voor uitgaven die niet bij de reissom zijn inbegrepen, zoals maaltijden, entreegelden, facultatieve excursies en persoonlijke uitgaven geldt minimaal € 400,- per persoon per week.
De richtlijn voor de fooienpot voor deze reis bedraagt € 40,-.
Maaltijden
Het ontbijt is inbegrepen in de reissom. Voor lunch en avondeten heb je de vrijheid zelf een restaurant uit te zoeken, waarvoor de reisbegeleiding je natuurlijk van goede tips kan voorzien.
In de restaurants krijg je soms een menu aangeboden, dat begint met de Arabische voorgerechten, mezze. Verschillende pasta’s als humus, tabouleh en tahina, diverse soorten salades, zoals fatoush, kibbe (vleesballetjes die op allerlei manieren zijn bereid) en brood komen op tafel te staan. Veel gebruikte ingrediënten zijn: kikkererwten, peterselie munt, lamsgehakt, sesamolie, citroen, walnoten en olijven.
Dit soms al overvloedige geheel aan mezze wordt gevolgd door een hoofdgerecht, dat meestal bestaat uit gegrild vlees en frites. Als nagerecht verschijnt er fruit van het seizoen op tafel, eventueel ook koffie of thee. Vegetariërs vinden bij de mezze enkele vleesloze schotels en kunnen ook vragen om en omelet of de typisch Arabische linzensoep.
Gezondheid
Voor deze reis worden vaccinaties tegen DTP en hepatitis A aangeraden.
De hygiënische omstandigheden in Libanon zijn redelijk. Het is wel verstandig goed te letten op wat je eet. Uiteraard is het handig om een middel tegen darmstoornissen mee te nemen, alhoewel alleen een stopmiddel de klachten niet echt verhelpt. Een zoutoplossing (als ORS) tegen uitdroging komt zeker van pas. Tevens raden we je aan een kleine medische kit mee te nemen met o.a. aspirine en middelen tegen darmstoornissen.
De reisbegeleiding is overigens ook in het bezit van een medische set, met daarin steriel medisch hulpmateriaal.
Reizen en Covid-19
Voor alle reizen geldt dat je als reiziger moet voldoen aan de inreisvoorwaarden met betrekking tot COVID-19 van het land waar je naar toe gaat. De reiziger is zelf verantwoordelijk voor het voldoen aan de op het moment van vertrek geldende inreisregels van een land, zoals bijvoorbeeld vaccinatieplicht en/of een negatieve PCR-test. Het niet kunnen of willen voldoen hieraan is geen reden voor kosteloos annuleren. Bekijk de actuele inreisvoorwaarden met betrekking tot COVID-19 op de website van de Rijksoverheid met reisadviezen, onder het onderwerp ‘coronavirus’.
Bedenk wel dat hier informatie staat die op dit moment van toepassing is en dat deze uiteraard kan veranderen, waarbij wij verwachten dat voor veel landen de inreisvoorwaarden versoepeld zullen worden. Uiteraard hebben we frequent contact met onze agentschappen waardoor we goed op de hoogte zijn van de lokale omstandigheden en regels. Na boeking houden wij je over deze regels en voorwaarden via ‘Mijn Djoser’ op de hoogte. Met onze lokale vertegenwoordiger, onze 24/7 bereikbaarheid/bijstand én de aanwezigheid van een reisbegeleider, reis je met Djoser met een gerust gevoel.
Bestemmingsinformatie
Tijdens de reis zijn verschillende excursies mogelijk. In de meeste gevallen kunt u zelf of met groepsgenoten, al dan niet onder begeleiding van onze reisbegeleider, er te voet of met lokaal vervoer op uit trekken. Bij deze reis zijn de toegangsgelden van de bezienswaardigheden niet inbegrepen. Welke excursies zijn inbegrepen tijdens de reis, vindt u in het reisschema. Het vervoer is geregeld, maar de entreegelden zijn niet inbegrepen. Zo kunt u zelf bepalen of u mee naar binnen gaat.
Maar nu ga ik (eindelijk) toch met het reisverslag beginnen.