Woensdag 16 maart 2016
Nes Ammim – Haifa – Isfiya – Nes Ammim
Om zeven uur staan we op en aansluitend genieten we het ontbijt.
Om kwart over acht zitten we in de bus en eerst rijden we naar een winkelcentrum. Sommige groepsleden willen ‘pinnen’. Wij hebben nog genoeg ‘Shekeltjes’, maar ik loop toch even mee. Pinnen valt niet altijd mee, sommige apparaten accepteren alleen Israëlische bankpasjes (en creditcards). Ik hoor dat dit winkelcentrum bovenop een (uit strategisch oogpunt) verwoest Palestijns dorp staat. Maaike vertelt dat langs de noordgrens en langs de kust vele Palestijnse dorpen zijn verwoest en dat het terrein vaak is omgevormd tot een natuurpark. Allemaal uit strategisch oogpunt natuurlijk, ik kan me daar wel iets bij voorstellen. Dat ‘terugkeren’ van de Palestijnse vluchtelingen naar hun geboortegrond kan dus niet meer.
Overigens, het pinnen lukt. Het logo van ‘MasterCard’ is zichtbaar, dus deze ATM ‘lust’ onze passen. OK, vandaag gaan we naar Haifa, op die heuvels ligt het. Eerst de informatie over Haifa, die we van Maaike gekregen hebben.
Haifa, https://nl.wikipedia.org/wiki/Haifa, https://en.wikipedia.org/wiki/Haifa
Haifa is een havenstad en badplaats in Noord-Israël, op het noordelijkste gedeelte van het Karmelgebergte aan de Middellandse Zee. Met 277.000 inwoners is het de derde stad van Israël, na Jeruzalem en Tel Aviv. In de buitenwijken wonen nog eens 300.000 mensen. Haifa is de belangrijkste (haven)stad in het noorden van het land.
De oudste nederzetting in de omgeving is Tell Abu Hawam, een kleine havenstad gesticht in de Late Bronstijd (14e eeuw voor onze jaartelling). In de derde eeuw van onze jaartelling was Haifa een centrum waar kleurstoffen bereid werden. Door de eeuwen heen is de stad veroverd en bestuurd door Byzantijnen, Arabieren, Kruisvaarders, Ottomanen, Egyptenaren en Britten. Haifa’s belang als havenstad groeide tijdens de Britse mandaatperiode, toen het een belangrijke havenstad werd voor de gehele regio.
Sinds eind jaren ’40 doet de haven alleen nog dienst voor Israël en bovendien moet het sinds de jaren ’50 concurrentiestrijd leveren met Ashdod (alle jaartallen slaan op de vorige eeuw). Er zijn diverse soorten industrie, onder meer olieraffinaderijen en chemische industrie. Door hoogteverschillen is de luchtvervuiling beperkt tot een klein gebied.
25% van de bevolking van Haifa bestaat uit immigranten uit de voormalige Sovjet-Unie. Volgens het Israëlisch Centraal Bureau voor de statistiek bestaat  10% van de bevolking van Haifa uit Israëlische Arabieren, waarvan de meesten in Wadi Nisnas, Abbas en Halissa wonen.
Haifa wordt vaak afgebeeld als een voorbeeld van co-existentie tussen Arabieren en Joden, hoewel spanningen en vijandigheid nog steeds voorkomen. Tussen 1994 en 2009 had de stad een krimpende en vergrijzende bevolking ten opzichte van Tel Aviv en Jeruzalem, omdat jonge mensen verhuisden naar het centrum van het land voor onderwijs en werk, terwijl jonge gezinnen verhuisden naar de voorsteden.
Echter, als gevolg van nieuwe projecten en verbetering van de infrastructuur, is de stad erin geslaagd om de bevolkingskrimp te keren, de emigratie te verminderen en de interne migratie naar de stad aan te trekken. In 2009 werd voor het eerst in vijftien jaar een positieve netto immigratie naar de stad waargenomen. Joden omvatten ongeveer 82% van de bevolking, ongeveer 4% zijn moslims (waarvan velen Ahmadi’s zijn) en bijna 14 procent zijn christenen (de meerderheid van hen zijn Arabische christenen). Haifa omvat ook Druzen en Bahá’í-gemeenschappen.
Zoals bekend is deze reis geen (strand)vakantie, we rijden meteen door naar ‘Mossawa’. Eerst de informatie die we van Maaike hebben gekregen.
Mossawa: http://www.mossawa.org/
Het Mossawa Center, het Rechtskundig Centrum voor Palestijns/Arabische burgers in Israël, is een non-profit, non-gouvernementele organisatie opgericht in 1997 dat gericht is op bevordering van de economische, sociale, culturele en politieke rechten van de Palestijns/Arabische burgers in Israël, en de erkenning van deze Gemeenschap als een inheemse nationale minderheid, met hun eigen nationale, culturele en historische onderscheidend vermogen.
Het centrum ontwikkelt programma’s ter bevordering van een democratische samenleving, en werkt tegen alle vormen van discriminatie op grond van ras, nationalisme, religie, sociale status, geslacht en handicaps.
In dit fraaie pand is de Mossawa gevestigd. We worden welkom geheten door Samar. Nou, deze dame weet het wel te vertellen, maar ze heeft dan ook Internationale betrekkingen en Diplomatie gestudeerd. Ze vertelt ons dat zij zich bezig houden met ‘Mensenrechten’ (vooral op het gebied van onderwijs, sociale projecten en politiek), die uiteraard voor iedereen zouden moeten gelden. Nu blijkt – na bestudering van de Staatsbegroting – dat 6% van het budget naar de Palestijnen (Arabieren) gaat, terwijl zij 20% uitmaken van de bevolking. Voor veel projecten is dus geen budget. Zij voeren rechtszaken tegen de Staat om hier verandering in te krijgen. Ai, Samar vertelt heel veel, o.a. dat de rommel op straat in Palestijnse dorpen/wijken komt omdat er geen budget is om dit op te ruimen. De werkeloosheid in de Palestijnse gemeenschap is 50%, maar dat komt ook omdat het openbaar vervoer slecht is geregeld. Veelal rijden er maar twee bussen per dag, waardoor het voor de Palestijnse vrouwen niet mogelijk is om elders een baan te zoeken. Palestijnse vrouwen zijn niet verplicht om thuis te blijven, het is een misverstand te denken dat de Islam dit eist.
Het kopen van een auto is een dure aangelegenheid, daar is geen geld voor. Verder zijn er nagenoeg geen kinderdagverblijven in Palestijnse dorpen, daar is geen budget voor.
Verder vertelt Samar dat de Israëliërs en de Palestijnen hier langs elkaar heen leven.
Tja, als je dit allemaal zo hoort, het lijkt bijna uitzichtloos.
OK, we gaan een rondje lopen door Wadi Nisnas, de Palestijnse wijk in Haifa. Heb ik niet meer foto’s gemaakt dan deze ene? ☆
Bijdrage groepslid …
☆
OK, het zit er weer op, we stappen in de bus en rijden naar Johanneke (een Nederlandse) die getrouwd is met Gibran (een Palestijn). Hier genieten we de lunch, nou, die is boven verwachting. Mijn complimenten! Andreas, een Zweed die hier vrijwilligerswerk doet, vertelt. Daarna nemen Johanneke en Gibran het woord. Zij hebben de stichting ‘Sisters of Nazareth-Haifa’ opgericht (http://www.vriendenvanhaifa.nl). Gibran is afkomstig uit de Baptistenkerk in Israël en Johanneke uit de Protestantse Kerk in Nederland. Zij willen zich inzetten voor de Christelijk-Arabische gemeenschap in Israël en voor verzoening tussen Arabieren en Joden. Zij doen dit concreet door de school van de Sisters of Nazareth financieel te steunen. Momenteel zijn er 1500 kinderen ingeschreven bij de drie afdelingen: de kleuterschool, de basisschool en het voortgezet onderwijs. Er wordt niet gekeken naar status of afkomst, ieder kind is welkom. Er is respect voor kinderen met een andere geloofsachtergrond. Zo dragen Gibran en Johanneke een steentje bij aan de veiligheid en de kwaliteit van onderwijs aan (christelijke) Arabische kinderen.
Nou, het is duidelijk.
☆
Bijdrage groepslid …
☆
We wandelen naar het heiligdom van de Bahai. Onderweg maak ik foto’s van bloemen. Daar staat de Bahai-tempel en de prachtig aangelegde terrasvormige tuinen springen in het oog. Het is twintig over twee, met de ochtendzon erop zou de Bahai-tempel nog beter uitkomen. In de tempel is het stoffelijk overschot bijgezet van de Báb, de gezant van Bahaulla. Bahaulla (1817 – 1892) is de centrale figuur van het Bahai-geloof en wordt beschouwd als de meest recente boodschapper van God. Tja, het is een beetje ingewikkeld geloof, het komt dan ook uit Perzië (Iran). De volgelingen geloven dat geen religie het monopolie op de waarheid heeft en richten zich op het integreren van de lessen van alle heilige mannen.
In 2014 zijn we nog tot het tweede terras gekomen. Nu is daar al helemaal geen tijd voor. Alleen ’s morgens is het mogelijk om de tempel te bezoeken, wel moet daarvoor een telefonische afspraak gemaakt worden met de beheerder.
OK, we stappen in de bus want we hebben nog een afspraak met de sheik van het Druzendorp Isfiya.
Om te beginnen gaan we naar de graftombe van Makam Abu Abdullah. Daarna maken we kennis met de sheik himself en zijn echtgenote. Nou, ze wonen niet verkeerd, maar de sheik zal regelmatig belangrijke gasten ontvangen. Kijk, onder andere onze groep. De sheik steek van wal en hij blijkt een goed prater. Ik dacht even dat Druzen een soort christenen zijn, maar ik ben in de war met Jezidi’s, hoewel dat nu weer een typisch Koerdisch geloof is. De koffie komt door, ik probeer weer eens Arabische koffie (andere koffie is er niet). Een aantal aspecten die de sheik vertelt springen eruit. Druzen zijn moslims, maar geven daar een heel eigen interpretatie aan. Aan de vijf verplichte gebeden per dag doen ze niet, de sheik vertelt dat je altijd en overal kunt bidden. Aan de Ramadan doen ze niet, de sheik is van mening dat het een ongezonde bezigheid is om overdag te vasten en je tijdens de duisternis vol te proppen. Ze geloven in reïncarnatie. Nu heb ik de Koran gelezen en ik meen dat ik daar niets over reïncarnatie heb gelezen. In de elfde eeuw hebben de Druzen zich losgemaakt van de Islam. Jethro is hun belangrijkste profeet en de ware boodschapper. Hé, ken ik Jethro niet uit de Bijbel? Dat moet ik eens nazoeken. De vrouw heeft gelijke rechten en ook recht op een scheiding.
Arme mensen mogen wel trouwen, maar hun kinderschare dienen zij te beperken tot één kind. Rijke mensen dienen hun kinderschare te beperken tot maximaal vier kinderen. Sowieso mogen Druzen maximaal één vrouw trouwen. Tja, dat staat natuurlijk in directe relatie met de gelijkwaardigheid van de vrouw. Druzen zijn loyaal aan de Staat waar zij wonen, vandaar dat de mannen gewoon in Israëlische krijgsdienst gaan. Nou, het klinkt allemaal goed. Alleen… ze mogen geen alcohol gebruiken, niet roken en geen onreine (varken) dieren eten. Druus kun je niet worden, je wordt als Druus geboren. Trouwen doen ze alleen in eigen kring. Druzen zijn veel vervolgd, tja, als je afwijkt van de norm is dat – helaas – gebruikelijk. De Druzen kennen geen daklozen of bedelaars. Van een ieder wordt verwacht dat hij zelf geld verdient, voor gehandicapten wordt een uitzondering gemaakt. Geboorte en dood is van God, voor de rest ben je zelf verantwoordelijk. Het ‘werk’ van de sheik bestaat eruit om donderdag en zondagavond voor te gaan in gebed en te preken. Verder het sluiten van huwelijken, de ceremonie rondom begrafenissen leiden, te bemiddelen in conflicten, op scholen de principes van het geloof uitleggen, enz.
Nou, zoals gezegd, het klinkt allemaal niet slecht. Tot slot krijgen we nog een korte rondleiding in het dorp. Het heeft net geregend, de straten zijn nat. Als laatste nog de informatie die we van Maaike hebben ontvangen.
Druzen, https://nl.wikipedia.org/wiki/Druzen
De druzen vormen een kleine religieuze gemeenschap, met leden in Syrië, Libanon, Israël en Jordanië. Zij gebruiken de Arabische taal en volgen een sociaal patroon dat sterk lijkt op dat van de Arabieren in de regio. Libanese druzen zeggen dat ze Arabieren zijn, terwijl veel Israëlische druzen zeggen dat niet te zijn. De beweging is ontstaan als een van de vele mystieke stromingen in de middeleeuwse sjiitische islam. Sommigen menen dat zij een sekte van het sjiisme vormen, anderen beweren dat zij geen moslims zijn. Vandaag de dag leven er ongeveer 600.000 druzen in het Midden-Oosten.
De religie van de druzen is mysterieus. Er zijn maar weinig elementen in hun geloof die ze bekendmaken aan buitenstaanders. Zij accepteren traditioneel geen bekeerlingen.
Dit komt doordat zij zich herhaaldelijk hebben moeten verdedigen tegen vervolging door moslims en christenen, die hen als ongelovigen beschouwden. Druzen doen niet aan missie. De druzen geloven in één God, wiens eigenschappen niet kunnen worden begrepen noch gedefinieerd en die onpartijdige gerechtigheid brengt. De druzen geloven in de eenheid van God; zij noemen zichzelf Ahl al-Tawheed (‘volk van de eenheid’).
Ze geloven in het platonisch gedachtegoed dat het werkelijke wezen van de mens tijd en ruimte overstijgt en dat de geest van zijn wezen de perfectie heeft bereikt in het rijk van de eeuwigheid alvorens neer te dalen in de materie. Overeenkomstig dit geloof is de menselijke geest voorafgegaan aan elke schepping en als menselijk wezen is de mens even oud als de eerste schepping. Hun gedachtegoed is tevens beïnvloed door het soefisme en heeft elementen van bepaalde gnostische en esoterische sekten in zich.
De druzen geloven dat God zichzelf verschillende keren en op verschillende tijdstippen geïncarneerd heeft, en dat zijn laatste en finale incarnatie al-Hakim bi-Amr Allah, de zesde Fatimidische kalief, was. De druzen geloven dat al-Hakim zichzelf uitriep tot de wereldlijke incarnatie van God (Caïro 1016).
De zeven belangrijkste principes waaraan ze zich houden zijn: 1) oprechtheid in omgang met elkaar 2) wederzijdse bescherming en bijstand 3) verwerping van andere godsdiensten 4) geloof in de goddelijke incarnatie van al-Hakim 5) tevredenheid met Gods werk 6) onderworpenheid aan zijn wil 7) geen contact met dwalenden en demonen.
De druzen geloven in de transmigratie van de ziel, met voortdurende verbetering en uiteindelijk verlossing. Zij geloven in de reïncarnatie in zijn strikte betekenis: de ziel – in zijn voortdurende reis van menselijk lichaam naar menselijk lichaam – verliest nooit zijn ‘aardse adem’. Dit wordt bevestigd door hun geloof in de eeuwige dualiteit tussen lichaam en ziel en de onmogelijkheid van de ziel te bestaan en zich uit te drukken zonder het lichaam.
☆
Bijdrage groepslid …
☆
Om zes uur stappen we in de bus en drie kwartier later zijn we weer in Nes Ammim.
Daar genieten we het diner. Ik begin weer met een soepje. Daarna volgt een bordje met van alles en nog wat. Ik besluit met salade. Daarna ga ik in de lounge zitten, het WiFi-netwerk op de kamer laat te wensen over (maar dat staat ook in de informatie op de kamer).
Douchen (dat kan in Israël gewoon elke dag) en toch weer op tijd naar bed.