Lieve lezer(essen)s van mijn wandelavonturen,

Geen wandelavontuur? Nee, dat is het slechte nieuws. Nu het goede nieuws: hier volgt een reisverslag van ons bezoek aan de Grote Suriname-tentoonstelling in de Nieuwe Kerk te Amsterdam

Reisverslag De Grote Suriname-tentoonstelling
Zondag 12 januari 2020

Zondag 12 januari 2020
Amsterdam
De informatie op de site (zie de cursieve tekst na de ‘break’) is wervend, vandaar dat we in de Nieuwe Kerk te Amsterdam De Grote Suriname-tentoonstelling gaan bekijken. Overigens, eind jaren zestig en begin jaren zeventig (van de vorige eeuw), mocht ik twee jaar in dienst en op kosten van Hare Majesteit doorbrengen in dit toch wel bijzondere land. Een selectie van mijn toentertijd gemaakte dia’s vindt u op mijn site onder het kopje ‘Suriname’. Ga ik nog eens terug? Ik denk (momenteel) dat het daar niet van komt.
Maar deze tentoonstelling wil ik toch wel bezoeken.

Om te beginnen, de Iraanse generaal Quassem Soleimani alsmede zijn oude vriend de Irakese generaal Abu Mahdi al-Muhandisis, is in de nacht van 2 op 3 januari gedood door een U.S. AGM-114 Hellfire lucht-grondraket afgevuurd door een MQ-9 Reaper-drone, op het vliegveld van Bagdad. Ook de schoonzoon van Soleimani werd gedood en bovendien vijf leden van het Islamitische Revolutionaire Al-Quds-Korps. Overigens, Al-Quds (القدس) is de Arabische naam voor Jeruzalem. Dan weet u meteen hoe de vlag ervoor staat.
Zo te lezen op de site ‘The Times of Israël’ zijn er vier ‘Modified Hellfire R9X ‘Ninja’ missiles’ afgevuurd op twee doelen. Sowieso een militair-technisch hoogstandje van de eerste orde. Een mooie foto van een Reaper-drone, ook de Nederlandse Luchtmacht heeft er een aantal besteld.Zo wordt een Reapor-drone ‘bestuurd’. Dat kan op afstand, het zou me niet verbazen als deze aanval vanaf een U.S. luchtmachtbasis in de States is uitgevoerd.Hebben de Amerikanen de actie alleen uitgevoerd? Ik denk dat ze (inlichtingen)hulp hebben gehad van de Israëlische Mossad, die ‘volgt’ Soleimani al vele jaren. Maar ook fotograferen de Amerikaanse satellieten in Iran elke ‘konijnenkeutel’ en geloof maar dat alle elektronische berichten worden afgeluisterd.
Meteen heeft de grootayatollah van Iran Ali Khamenei bloedig wraak gezworen. Iran kent ook een president, dat is sinds 2013 Hassan Rohani. Hij staat bekend als een gematigd-progressief politicus.
Ook ‘The Donald’ Trump reageerde en stelde dat in geval van wraak 52 doelen in Iran aangevallen zullen worden. Zou Iran die uitdaging durven aangaan? Ik gok van niet, zo’n aanval betekent het politiek/economisch einde van Iran. Wacht, president Poetin, toch een oude vriend van Iran, hoor ik niet. Hij laat zijn oude vrienden keihard vallen. Ook president Erdogan en ook de Arabische Staten hoor ik niet. Iran staat er alleen voor! Ok, genoeg voorlopig, het zijn wel spannende tijden.
Update: In de nacht van 7 op 8 januari heeft Iran 22 raketten afgevuurd op twee Amerikaanse legerbases in Irak. Volgens Iran zijn er 80 Amerikaanse soldaten omgekomen, volgens Amerikaanse bron zijn er nauwelijks slachtoffers, omdat ze tijdig gewaarschuwd waren voor de aanvallen.
De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Mohammad Javad Zarif zegt in een tweet dat Iran de proportionele aanval heeft afgerond. ‘We willen geen escalatie of oorlog, maar we zullen ons verdedigen tegen elke aanval’, aldus Javad Zarif. Nou ja, wat een halfslachtige reactie van Iran! En wat betekent ‘nauwelijks’ slachtoffers? Trouwens, beschikken de Amerikanen in Irak niet over het Patriot-luchtverdedigingssysteem? Of over de Israëlische Iron Dome? Zo niet, dan moeten ze snel de Iron Dome aanschaffen. De KLM vliegt niet meer over Irak en Iran, lees ik. Om 10.30 uur staat er vandaag (8 januari) wél een vlucht naar Teheran op het programma. Zo te lezen gaat die vlucht gewoon door.
Ok, ‘The Donald’ heeft gesproken. Dat doet hij op typische Trump-manier door enerzijds te deëscaleren door aan te geven dat er geen verdere militaire actie komt, maar anderzijds door aan te kondigen dat de sancties verscherpt worden en Iran de ontwikkeling van een kernwapen moet stoppen. Verder stoppen met het (militair) steunen van terroristische organisaties zoals Hezbollah. Trouwens, Hezbollah houdt zich koest (in Zuid-Libanon).
Ook Poetin heb ik nog niet gehoord en het ‘gepruttel’ van de EU wordt ter kennisneming aangenomen. WO-III (mijn onderwijzer van klas 5 Lagere School Dhr. de Koning voorspelde in de jaren vijftig dat deze gaat beginnen in het Midden-Oosten) is voorlopig van de baan. Overigens, er spelen veel factoren een rol in het Midden-Oosten, maar de Islam is de katalysator.
Trouwens – nog meer malheur – in de vroege ochtend van 8 januari is de Boeing 737-800 van Ukraine International Airlines vluchtnummer PS 752 neergestort/neergeschoten nabij Teheran. Alle 176 inzittenden zijn om het leven gekomen. Dit blijf ik uiteraard volgen.
Update: na drie dagen bij hoog en laag ontkennen heeft de Iraanse president Hassan Rohani op 11 januari toegegeven dat de Boeing ‘per ongeluk’ is neergeschoten door een Iraanse grond-lucht raket. De operator zag de Boeing aan voor een Amerikaanse Tomahawk-raket en drukte op de afvuurknop.
Wat niet op mijn screenshot van flightradar24 staat, maar wel te vinden in de Flight History, de Boeing had moeten vertrekken om 05.15 uur (STD), maar vertrok pas om 06.12 uur (ATD). Voor degenen die deze afkortingen niet kennen, STD = Standard Time of Departure en ATD = Actual Time of Departure. Van deze vertraging was de operator waarschijnlijk niet op de hoogte. Gaat Iran over tot het betalen van schadevergoeding/smartengeld?Nu de informatie op de site van de tentoonstelling.
Deze tentoonstelling brengt het meeslepende epos van het land en zijn bewoners met zeer verschillende achtergronden, die samenkwamen in dit land. Een groots verhaal dat de hele cultuurgeschiedenis bestrijkt, van de oudste nederzettingen tot de onafhankelijke republiek van vandaag.
Ruim driehonderd objecten worden gepresenteerd: archeologische vondsten, historische foto’s en documenten, kledingstukken, hedendaagse kunst, film- en muziekfragmenten, sieraden en toegepaste kunst. Deze zijn afkomstig uit tientallen musea en privécollecties in Suriname en Nederland, waaronder ook het Koninklijk Huis Archief. Samen met grote audiovisuele voorstellingen vormen zij een kleurrijk, veelzijdig geheel.
Vanuit verrassende perspectieven verbeeldt de tentoonstelling talloze aspecten van Suriname. Met eyeopeners over de oorspronkelijke bewoners, de plantagecultuur, de slavernij en contractarbeiders, het veelkleurige culturele leven, de monumentale binnenstad van Paramaribo tot de Surinamerivier en de rijke flora en fauna van het land. Bekende historische momenten worden afgewisseld met persoonlijke verhalen.
De bewoners laten letterlijk hun stem horen, in interviews en audiovisuals.
We nemen een vroege trein en lopen van Amsterdam CS naar de Nieuwe Kerk.
Kijk, we zijn er al bijna. We betalen entree en lopen (bijna) tegen een groot spandoek op.Knap om met zo weinig woorden zo’n compleet beeld van Suriname te schetsen.Een kaart voor de beeldvorming. Besef wel dat de afstand van Amsterdam naar Paramaribo zo’n 7500 kilometer bedraagt en dat het ruim 9 uur vliegen is. Ok, je haalt vier uur in, dus er blijft ruim 5 uur over (sic!).Veel Nederlanders denken dat Curaçao een eilandje is voor de kust van Suriname.
Zoiets als Texel dus, dat vanaf Den Helder te zien is. Fout, Curaçao ligt voor de kust van Venezuela en de afstand van Suriname naar Curaçao bedraagt 1675 kilometer. Ruim 2 uur vliegen!
Voorbij de toegang ligt een korjaal. De ‘bodem’ is een uitgeholde (hardhouten) boomstam en de zijkanten worden gevormd door houten planken. Korjalen heb je van van klein tot groot! Dit is een model dat gepeddeld moet worden, achter de grotere kan een buitenboordmotor worden gehangen en dan full-speed de rivier op. Spectaculair is het in elk geval, zeker als er ‘soela’s’ (stroomversnellingen) worden genomen.In het kort de geschiedenis van Suriname. Overigens, ik had me voorbereid op een aanklacht richting de Nederlandse bezoekers van deze tentoonstelling in verband met het slavernijverleden. Tja, met zo’n aanklacht kan ik persoonlijk niet zoveel. Maar… niets van dit alles, voor zover ik kan zien worden hier de feiten gepresenteerd.De ‘Indianen’ zijn de oorspronkelijke bewoners van Suriname. Begin jaren zeventig (van de vorige eeuw) woonden er nog velen in kleine dorpjes zowel aan de kust (Galibi bijvoorbeeld), op de Savanne (Powakka bijvoorbeeld), maar ook diep in het binnenland. Toch zag ik toen al dat het een aflopende zaak was, wie wil nu nog in primitieve omstandigheden in een afgelegen dorpje wonen?Kunstzinnig zijn de Indianen zeker.De medicinale kennis van de medicijnman gaat over van vader op zoon.De cultuur van de Indianen is heel bijzonder, maar ik vrees dat dit fenomeen over een aantal jaar alleen nog in musea valt te bewonderen.Helaas is oerwoud niet erg vruchtbaar. Onder andere daardoor liepen de opbrengsten van de plantages snel terug. Indianen kappen elke drie jaar een stuk oerwoud (min of meer) om, teneinde daar Cassaveknollen te verbouwen. Het is nog een heel werk om de Cassaveknol om te toveren tot een eetbaar product. De jacht valt ook tegen. Jagers zijn soms dagenlang op pad om een paar Pakira’s (bosvarkentjes) te schieten. Soms een Tapir, daar zit meer vlees aan. En ook de visvangst vraagt veel tijd.Zoals gezegd, Indianen zijn kunstzinnig.Tja, dan zijn we nu toe aan het slavernijverleden. Sowieso een pikzwarte bladzijde in onze geschiedenis. Het was natuurlijk een andere tijd, ‘zwarten’ werden toen niet als mensen gezien, maar als een iets verder ontwikkelde aap.
Ook Abraham had slaven, dat kunt u lezen in Genesis 25:44 ‘Aangaande uw slaaf of uw slavin, die gij zult hebben, die zullen van de volken zijn, die rondom u zijn; van die zult gij een slaaf of een slavin kopen’. Bron: ’Statenvertaling 1637′.
Hierna in het kort de geschiedenis van het slavernijverleden. Overigens, toentertijd heb ik tijdens een patrouille aan de Cotttica-rivier gezocht naar resten van plantages. Helaas, nog geen baksteen gevonden, waarschijnlijk is op de verkeerde locatie gezocht.Joden zijn er nog steeds in Suriname. Toentertijd kregen wij opdracht om de begraafplaats van de ‘Jodensavanne’ te ‘cleanen’ van struikgewas en dergelijke. Met de korjaal (een grote mét buitenboordmotor) voeren wij naar de Jodensavanne. Daar was een klein dorpje waar we een aantal leegstaande huisjes konden betrekken om te overnachten.
Woonden daar toen Joden? In elk geval wezen de locals ons de iets verder weg gelegen begraafplaats. Die hadden wij zelf nooit gevonden, want deze was totaal overwoekerd. Een week zijn we aan het hakken geweest, maar toen lagen de grafstenen er weer mooi bij. We hebben verder niet gezocht naar de resten van een synagoge en dergelijke, dat was ook niet onze opdracht.Ok, weer verder met het slavernijverleden.Update: De Nederlandse koopman beschrijft de slavenmarkt in Salaga  aan de noordgrens  van het voormalige Koninkrijk  Ashanti. Het was de grootste slavenmarkt van wat nu Ghana is. Het is nu het busstation. De slaven kwamen veelal van nog noordelijker, tot Burkino Faso aan toe. Ashantis kochten de slaven in Salaga en verkochten ze aan de Fantis die aan de kust wonen. De Fantis verkochten de slaven weer aan de Europeanen in de forten (Elmina bijvoorbeeld).Na de afschaffing van de slavernij (eigenlijk daarvoor al) werden contractarbeiders geworven. Om te beginnen Chinezen, gevolgd door Indiase werknemers. Voor de laatste bevolkingsgroep (in Suriname worden ze Hindoestanen genoemd) was er een deal gesloten met de Engelsen. Daarna Javanen, Nederlands-Indië was tenslotte ‘van ons’.Op 1 juli 1863 werd de slavernij afgeschaft. Dit proces werd de ‘emancipatie’ genoemd. Een groot aantal veranderingen was het gevolg.Even iets anders, die Maria Sibylla Merian is wel een dappere vrouw geweest. Mijns inziens was ze al bezig om het pad te effenen voor Charles Darwin (1809-1882).Insecten zijn er genoeg in Suriname, vooral veel muggen. Paramaribo is redelijk vrij van muggen, in het binnenland zijn malariatabletten en een gele koorts-injectie aanraders.
Een aantal collega’s ging toentertijd op vlinderjacht, bovendien verzamelden zij kevers, schorpioenen, spinnen, enz. Het probleem is om zo’n verzameling in het vochtige klimaat schimmelvrij te houden.Ook de Marrons (gevluchte slaven) zijn kunstzinnig. Vooral in Brownsweg is fraai houtsnijwerk te koop. Overigens, dat was een buitenkansje, tijdens een patrouille zag ik in een dorpje een jongeman met een buitengewoon mooie pagaai (peddel). Die wilde ik kopen, maar deze pagaai had hij gemaakt om daarmee een jongedame te verrassen (en ten huwelijk te vragen). Uiteindelijk zwichtte hij voor het hoge bedrag dat ik bood. Ik ging er vanuit dat hij maar een nieuwe pagaai moest fabriceren.