Zaterdag 14 oktober
Aswan, optionele excursie Abu Simbel, start zeilcruise
Om 03.35 uur gaat de wekker en dat is geen vergissing. Om 04.00 uur zetten we onze koffers voor de deur en lopen we naar de ontbijtzaal. Daar staat koffie/thee klaar en een ontbijtpakket. Dat ziet er wel goed uit. We checken uit en stappen tegen vijven in de bus. Het is nog donker!
We rijden om vijf uur weg. Door Aswan, maar al snel pakken we de tweebaansweg door de woestijn op. Ik zie dat de chauffeur de teller op 110 km/u houdt, er zit beslist geen begrenzing op deze bus. Tegenliggers zijn er nauwelijks, wel passeren we vele malen een grote touringcar bus waar zeker wel een begrenzing op zit.
Om 07.00 uur komt de zon op.Hoor ik goed dat dit kanaal dient voor irrigatie?Om 08.20 uur bereiken we Abu (ook geschreven als ‘Aboe’) Simbel na een rit van 295 kilometer. Sowieso is Abu Simbel één van de hoogtepunten van deze reis en ik heb mij er veel van voorgesteld. Eerst naar het toilet en dan start Hassan met zijn verhaal. Na zo’n kwartiertje kunnen we op eigen gelegenheid de tempels bekijken. Eerst enige algemene informatie.
In Nubië, diep in het zuiden van Egypte, liet de machtige farao Ramses II uit de 19e dynastie voor zichzelf en zijn vrouw Nefertari twee kolossale tempels in de rotsen uithakken. Vooral ter meerdere eer en glorie van zichzelf, maar ook om zijn macht te tonen. De imposante tempels markeerden de zuidgrens van Egypte en moesten vijanden afschrikken. De grootste tempel was gewijd aan de goden Ra-Horachte, Amon-Ra, Ptah en de vergoddelijkte Ramses II. De tweede, kleinere tempel was gewijd aan de godin Hathor en aan Nefertari, de grote koninklijke echtgenote van Ramses II.
Met het uithakken in de rotsen werd aan het begin van de regeerperiode van Ramses II begonnen, maar er is geen precieze datering bekend. Wel is bekend dat bij de aanvang van de bouw Ioeni onderkoning van Nubië was. Deze functie bekleedde Ioeni aan het begin van de regeerperiode van Ramses II. Tijdens het 24e regeringsjaar werd de tempel door de farao zelf ingewijd.
Het meest in het oog springende onderdeel van de grote tempel is de twintig meter hoge façade met vier grote zittende beelden van Ramses II. Boven en tussen de middelste beelden is de kroningsnaam van Ramses II in rebusvorm te zien.
Omstreeks het 31e regeringsjaar van Ramses II werd Aboe Simbel getroffen door een aardbeving. Deze aardbeving veroorzaakte onherstelbare schade aan één van de kolossale zitbeelden voor de tempel. De zuilen en één van de beelden in de eerste zuilenhal liepen ook schade op, maar deze schade kon worden hersteld. Overigens, het moet toch mogelijk zijn om de schade te herstellen? Om te beginnen enkele informatiepanelen.Hoeveel arbeiders zouden er hier gewerkt hebben?
Eerst maar een aantal foto’s, de drukte valt mij eigenlijk mee.Achter de façade heeft de tempel veel kenmerken van een gebruikelijke Egyptische tempel, met twee zalen met zuilen, een vestibule en in het diepste van de tempel een heiligdom. Aan beide kanten van de eerste zuilenhal staan vier grote Osirisbeelden van de koning. De vier zuidelijke beelden dragen de witte kroon van Opper-Egypte, de vier noordelijke beelden dragen de dubbele kroon van Opper- en Neder-Egypte.De reliëfs in de eerste zaal tonen op de noordmuur de slag bij Kadesj in 1300 voor onze jaartelling. Het lukte Ramses II niet om deze stad te veroveren. Op de zuidelijke en oostelijke muur zijn niet nader gespecificeerde oorlogstaferelen te zien.Op de westelijke muur en op de muren in de tweede zuilenzaal is Ramses II te zien, temidden van de goden die in de tempel werden aanbeden.In het heiligdom staan de beelden van Ra-Horachte, Amon-Ra, Ptah en de vergoddelijkte Ramses II. In het verleden waren deze beelden bedekt met goud. Twee dagen per jaar, rond 22 februari en 22 oktober, schijnt bij zonsopgang de zon precies door de ingang van de tempel en verlicht de beelden van Ra-Horachte, Amon-Ra en Ramses II. De god Ptah, god van de duisternis, blijft in de schaduw.Nog twee foto’s van de façade en we lopen door naar de kleine tempel.De kleine tempel van Aboe Simbel was gewijd aan de godin Hathor en de koninklijke echtgenote Nefertari. Maar ook Ramses II is prominent aanwezig. De façade van de tempel werd uit de rotswand gehakt en verfraaid met zes beelden, elk tien meter hoog. Vier beelden tonen Ramses II en twee tonen Nefertari.De centrale doorgang geeft toegang tot een zuilenhal. In de zuilenhal bevinden zich zes zuilen. Elke zuil heeft de vorm van een sistrum (een aan Hathor gewijd muziekinstrument) met een Hathor-kopje. De muren van de zuilenhal tonen verschillende religieuze voorstellingen. Zowel Ramses II als Nefertari spelen in deze voorstellingen een rol.Inmiddels is het veel drukker geworden. De bussen die wij zijn gepasseerd zijn natuurlijk aangekomen.
Na de regeerperiode van Ramses II raakte Aboe Simbel in de vergetelheid.
In 1813 ontdekte de Zwitserse ontdekkingsreiziger Johann Ludwig Burckhardt Aboe Simbel. In 1815 wisten de Engelsman William John Bankes en de Italiaan Giovanni Finati de kleine tempel binnen te treden. In 1817 ontdeed Giovanni Battista Belzoni de grote tempel van de enorme hoeveelheid zand en werd daarmee de eerste Europeaan die dit bouwwerk betrad.
Tussen 1964 en 1968 werden de tempels van Aboe Simbel in 1050 stukken gezaagd en 210 meter verder op een 61 meter hoger gelegen locatie opnieuw in elkaar gezet. Hierdoor werden de tempels gered van het stijgende water van het Nassermeer.Het is een graad of 28 in de plus, warm uiteraard, maar vanaf het stuwmeer staat er een koel briesje. Tegen halfelf nuttigen wij in de cafetaria cola en thee. Hm, in twee uur tijd zijn de tempels goed te bekijken. Het is ook mogelijk om een binnenlandse vlucht te boeken naar Abu Simbel, dan ben je er in een uurtje. Maar… die grap kost zeker €160,- p/p en bovendien is de retourvlucht zo’n twee uur na aankomst. Ik begrijp dat wel, leeg terugvliegen is geen optie en het is natuurlijk onmogelijk om iedereen aan het eind van de dag terug te vliegen.
Sowieso is Abu Simbel een belevenis en de effort meer dan waard. Hm, ik ben aan het ‘verengelsen’, maar dat krijg je als je constant in het Engels gestelde teksten leest.
Op naar de bus en de kramen zijn strategisch opgesteld.Om 10.45 uur vertrekt de bus. Terug, maar nu zien we de woestijn. Stel dat dit nu vruchtbaar akkerland was geweest?Om halftwaalf stoppen we bij een ‘wegrestaurant’. Tot mijn verbazing zijn hier diverse spiritualiën te koop. En dat in een Islamitisch land! Maar ja, Mohammed heeft alleen het nuttigen van wijn verboden. Ik nuttig een gewone cola en eet er een twix bij.Verder maar weer. Zo te zien zijn ze hier met een nieuwe weg bezig. Wordt de woestijnweg 4-baans? Er worden hier zeker nog meer toeristen verwacht.Roadblocks zijn er ‘plenty’, Egypte kan zich geen terroristische aanslag permitteren, dat zou het einde van het toerisme betekenen.Om kwart voor drie zijn we bij de Nijl, bij onze boot, een Dahabiya. We gaan een paar dagen varen, maar… onderweg nog van alles bekijken.Een stukje tekst van Djoser:
Een Dahabiya is een luxe, traditioneel gebouwd zeilschip. De salon en comfortabele hutten zijn mooi ingericht met authentiek oosters meubilair. De tweepersoonshutten beschikken over grote ramen waardoor er een prachtig uitzicht is op de Nijl. Alle hutten beschikken over een eigen badkamer met douche en toilet. Het schip heeft geen motor, zodat vrijwel geruisloos wordt gevaren. Langs de levensader van Egypte zie je het dagelijkse leven in de dorpjes aan je voorbij trekken. Op deze tweemaster is plaats voor maximaal twaalf passagiers, wat zorgt voor een unieke ervaring, weg van de massa. De gastvrije bemanning zorgt ervoor dat het je aan niets ontbreekt (alle maaltijden zijn inbegrepen, drankjes zijn aan boord verkrijgbaar tegen vergoeding) en ’s avonds geniet je van een verse maaltijd op het dek of op een sfeervolle plek langs de Nijloever. Er is geen WiFi.
Nou, we gaan het zien. We krijgen de sleutel van hut 104. Hm, erg groot is de hut niet, het woord ‘hut’ zegt het al. We gaan op het dek kijken. Nou, dat ziet er wel goed uit.Deze geitenhoeder vind het wel best. Zou daar nu ‘brood’ inzitten?Om drie uur steken we van wal. Kijk, wij zijn motorloos, we worden gewoon gesleept door een sleepboot.Er moet wel ‘gestuurd’ worden, daartoe is deze roerganger actief. Het roer direct bedienen zal te zwaar zijn, het systeem werkt met katrollen.Om 15.20 uur wordt de lunch (?) geserveerd. Nou, aan een hapje eten ben ik wel toe. Prima, zeker met een biertje erbij.Tjonge, dit is wel relaxt varen zo. Door de (tegen)wind neemt de hitte af tot een aangename warmte.Dit soort ‘cruiseschepen’ varen er hier bij tientallen. Mij te groot, ik ben blij met ons scheepje.Om 17.15 uur wordt er koffie/thee geserveerd. Om 18.00 uur leggen we aan vlak voor Kom Ombo om hier de nacht door te brengen. Om halfzeven gaan we naar onze hut, douchen en te bed. Vanmorgen was het vroeg dag en we zijn wel zo’n beetje aan het eind van onze krachten. Om halfacht klopt Hassan op de deur, het diner is geserveerd.
Oeps, dus toch nog een diner. Ai, dat wisten we niet, maar eigenlijk hebben we vanmiddag voldoende gegeten. We laten het diner aan ons voorbijgaan. Een kwartier later wordt er weer op de deur geklopt, ditmaal een bemanningslid. Of we weten of het diner op tafel staat. Ja, dat weten we sinds halfacht. We zeggen dat we erg moe zijn en dat is ook zo.
Tot slot de GPS-track. Er staan wat waypoints (vlaggetjes) op, maar ik heb deze niet voorzien van tekst.