Vrijdag 31 mei
Prestina – Djavolja Varos – Niš
Om zes uur staan we op, maar ik was om 04.11 uur al wakker door de muezzin die opriep tot het gebed.
Om kwart voor zeven nuttigen we het ontbijt. Nou, simpeler kan eigenlijk niet. Ik vraag nog om een extra koffie, maar moet daar dan €2,- voor aftikken. Dat is toch niet normaal!
Ik laat de koffie achterwege, want we gaan zo vertrekken.Om halfacht vertrekken we. Dit akkertje ligt er wel mooi bij.Om halfnegen passeren we de grens met Servië – dat duurde zo’n 20 minuten – en tien over negen bereiken we Đavolja Varoš.
Đavolja Varoš (Duivelsstad) is een gebied in Servië waar hoodoo’s voorkomen. Hier is door erosie een bizar landschap ontstaan van honderden pilaren, zogenaamde hoodoo’s. Jarenlang hebben regendruppels de losse korrels steen weggespoeld, waardoor de torens geleidelijk aan smaller werden. Deze unieke rotsformaties zijn tussen de 2 en 15 meter hoog. Het gebied ligt bij Kuršumlija vlak bij de grens met Kosovo, in het Radan-gebergte.
Sinds 1959 is Đavolja Varoš beschermd, en sinds het door de Servische overheid in 1995 als belangrijk natuurmonument is aangemerkt, heeft het de hoogste graad van bescherming gekregen. Vlak bij de hoodoo’s zijn trappen en uitkijkplatforms gebouwd, tja, dat is wel even afzien.
Dit is de ingang, we tikken maar liefst 350,00 Servische Dinars af. Dat is €3,- het valt mee.
We worden welkom geheten door een houten meneer en een mevrouw. Zij hoopt wat te verkopen, maar helaas, wij hebben niets nodig.Ik laat de foto’s en de teksten voor zichzelf spreken.Nou mooi, Đavolja Varoš kunnen we van onze Bucket list afstrepen.
Om kwart voor elf vertrekken we weer en om halfeen zijn we bij het Memorial complex 12 februari.
Op het terrein van het voormalige concentratiekamp Crveni Krst (‘Rode Kruis’, genoemd naar het nabijgelegen Rode Kruis-gebouw) staat het concentratiekampmonument, dat dient als herinnering aan de wreedheden tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Het kamp staat ook bekend als het Herdenkingscomplex 12 februari ter ere van een massale ontsnappingspoging op die datum in 1942. Die gebeurtenis, waarbij 105 gevangenen uit het kamp wisten te ontsnappen, wordt gezien als het ultieme symbool van verzet. Helaas werden de meesten van hen opnieuw gevangen genomen of gedood.
Het kamp werd opgericht in mei 1941 na de Duitse bezetting van Joegoslavië. Het diende als een gevangenis waar dwangarbeid verricht moest worden en waar uiteindelijk ook velen vermoord werden. Tegenwoordig is het een plaats van herinnering en bezinning waar u meer te weten komt over de verschrikkingen van de Holocaust.
Ik laat de foto’s en de teksten voor zichzelf spreken.Nou, indrukwekkend!
We rijden naar de kathedraal van Niš en die bezoeken we van 13.35 tot 13.50 uur. Oeps, hard doorwerken dus.
De kathedraal van de Heilige Drievuldigheid (Holy Trinity Cathedral) staat symbool voor het Servisch-orthodoxe geloof, het culturele erfgoed van het land en de prachtige architectuur. De buitenkant bestaat uit een combinatie van rode baksteen en witte steen, terwijl het interieur is versierd met fresco’s en beelden die typerend zijn voor Servisch-orthodoxe kerken.
De bouw begon in 1856, maar door verschillende historische en politieke gebeurtenissen werd de kathedraal uiteindelijk pas in 1878 voltooid en ingewijd. Het is een van de meest prominente religieuze bezienswaardigheden in de stad. De kathedraal is open voor het publiek, maar er worden regelmatig diensten en religieuze ceremonies gehouden.
Ook hier laat ik de foto’s voor zichzelf spreken.Om drie uur checken we in bij het New City hotel.Kamer 505 kan er zeker wel mee door. Een gigantisch bed, een grote TV, airco, koffie/thee en een waterkoker.Even rust bij de stukken (jargon), we genieten een espresso in de lounge van het hotel.Maar meteen de stad Niš in. Dit monument herdenkt de bevrijding van Niš van de Turken, Bulgaren en Duitsers, in de periode van 1874 tot 1945.Op naar het fort via dit plein en plantsoen.Dit zal wel een regeringsgebouw zijn. Ik heb maar niet aangebeld.Dit is sowieso een dappere strijder, dat zie je zo.In ons dorpje heb je ook ‘bedriegertjes’, dus daarvoor hoef je niet naar Niš.We steken de Nišava over.Voorbij de Stambol-poort, is het fort van Niš, een belangrijk complex dat door de eeuwen heen is gebouwd door de Romeinen, Serviërs en Ottomanen. De voorloper van het huidige fort was het bouwwerk dat de Romeinen hier in de eerste eeuw bouwden.
Het enorme terrein is ommuurd met 8 meter hoge vestingwallen.
Constantijn de Grote werd in 274 in Naissus geboren en toen zijn regeerperiode begon, was de oude stad het centrum van de Romeinse provincie opper-Moesia. Het centrale gebied van de stad lag rondom het huidige fort.
Naissus werd vervolgens bezet en veranderd in een bolwerk door verschillende indringers, die het opnieuw inrichtten naar hun behoeften. Het fort dat u vandaag ziet, werd uiteindelijk in de jaren 1720 door de Ottomanen gebouwd. Binnen het fort van Niš zijn nog steeds Romeinse ruïnes te zien, net als een Turks bad, een moskee, en nog meer. De site is 24/7 open en de toegang is gratis.
Ik laat de foto’s en de teksten weer voor zichzelf spreken.Mooi, ook weer gezien. Met forten heb ik wel iets. Overigens, het standbeeld van Keizer Constantijn de Grote hebben we gemist.
Maar we zijn er nog niet. Vier activiteiten op een dag is te weinig. Om halfzes stappen we in de bus op weg naar het Bubanj Memorial Park. Tja, jammer van de graffiti.Het Bubanj Memorial Park is een complex uit WOII dat is gebouwd ter herdenking van de executie van meer dan 10.000 inwoners uit Niš en andere delen van het land.
Het complex bevindt zich op de heuvel ten zuidwesten van Bubanj.
Het middelpunt van het complex is een marmeren reliëf van 23 bij 2,5 meter, met vijf composities die het ‘dodenapparaat’ symboliseren: executie- en vuurpelotons, burgeropstanden, overgave van de Duitse indringers en uiteindelijke overwinning op de onderdrukkers.In het park staan ook 3 betonnen obelisken die opgeheven handen met gebalde vuisten symboliseren. Elk van de 3 vuisten hebben een verschillende grootte. Ze staan symbool voor handen van mannen, vrouwen en kinderen die zich verzetten tegen de vijand.
Dit symboliseert dat hele families zijn gedood in Bubanj.Ook weer indrukwekkend.
Om halfzeven zijn we bij de Skull-Tower. Ik had het al gezien vanuit de bus, maar ik dacht dat het gewoon een moskee was. Dat is dus niet zo.
De eigenaardige Skull-Tower (Ćele Kula) is volledig ontworpen uit menselijke schedels.
Het werd opgericht na de strijd tijdens de Eerste Servische Opstand in 1809 als waarschuwing voor iedereen die in opstand zou komen tegen de Ottomanen. Vandaag de dag zijn er nog maar 59 van de oorspronkelijke 952 schedels over die aan alle vier de zijden in 14 rijen waren ingebed.
Om de wreedheid nog te vergroten, liet de Ottomaanse pasja in die tijd nog eens 30 Serviërs doden na de strijd, alleen maar om genoeg schedels te hebben voor de laatste rij van de constructie. Hoewel hij met dit monument vooral angst wilde inboezemen, werd het een symbool van verzet. De intree is €3,-.De wreedheid van de mens kent geen grenzen. Stanley Milgram (1933 – 1984) heeft daar onderzoek naar gedaan. Hij was een sociaal psycholoog aan de Yale University die vooral bekend geworden is door een tweetal experimenten: het zogenaamde Small World-experiment en het Milgram-experiment, over gehoorzaamheid aan autoriteit. Het is bizar om zijn boek te lezen.
We hebben nog één activiteit tegoed en dat is het afscheidsdiner. Dat nuttigen we bij het gezin van onze chauffeur Mika. Het is een stukje rijden, maar dan heb je ook wat.
U weet, ik ben een bescheiden eter, dus volsta ik met de raki en de gerechten.
Zoonlief is gecharterd voor de bediening. Er is water met bubbels, rode wijn (met een aparte smaak) en witte wijn die wel iets heeft van Moezel of Rijnwijn. De wijn, maar ook de raki maken ze zelf, dat had ik eigenlijk wel verwacht. Mika vertelt dat hij ‘ons’ rondje Balkan zo’n tien keer per jaar doet. Al vijf jaar doet hij dit werk, dus het rondje heeft hij al zo’n 50 keer gereden. Voor het afscheidsdiner rekenen we €25,- p/p af en voor de excursie (welke?) nog €12,- p/p. Nou, het was het allemaal wel waard!Om elf uur zijn we weer in ons hotel.
Als laatste de GPS-track.