Lieve lezer(essen)s van mijn wandelavonturen,

Geen wandelavontuur? Nee, dat is het slechte nieuws. Nu het goede nieuws: hier volgt een reisverslag van onze reis naar de Balkan (Servië, Bosnië en Herzegovina, Kroatië, Montenegro en Kosovo).

Reisverslag Balkan
Zondag 19 mei t/m zondag 2 juni 2024

Zondag 19 mei
Amsterdam – Belgrado
Door mijn leraar Nederlands werd het boek ‘De bruiloft der zeven zigeuners’ van A. den Doolaard (1901 – 1994) klassikaal voorgelezen. Ai, achteraf gezien maakte deze leraar het zichzelf wel heel gemakkelijk. Ok, ik werd wel gegrepen door dit boek en heb altijd wel belangstelling voor de Balkan gehad. Tja, dit boek heeft A. Den Doolaard voornamelijk geschreven in Macedonië en dat land bezoeken wij nu nét niet. Wie weet komt dat er nog eens van.
Tja, bovendien is de Balkan en in het bijzonder de stad Srebrenica bekend om de genocide die hier heeft plaatsgevonden op en na 11 juli 1995 (daar kom ik op terug).
Zoals vaker boeken we bij Djoser (https://www.djoser.nl/) de Balkan reis https://www.djoser.nl/rondreis-serve-bosnie-herzegovina-kroatie-monteneg/15-dagen-servie-bosnie-herzegovina-kroatie-montenegro-kosovo/).
Maar eerst de situatie in Oekraïne (pagina 2) en Gaza (pagina 3).
Wilt u dit overslaan, spring dan naar pagina 4: De geschiedenis van de Balkan.
Wilt u meteen naar het reisverslag, spring dan naar pagina 5.
Ik begin met de situatie in Oekraïne. Mijn bron: nu.nl 5 mei, defensiespecialist Ko Colijn over de levering van westerse luchtafweer aan Oekraïne.
Nu het Amerikaanse Congres akkoord is met 61 miljard dollar (ruim 56 miljard euro) wapenhulp aan Oekraïne, is de Russische tactiek duidelijk. Voordat de Amerikaanse granaten in Oekraïne zijn, moet er zo snel mogelijk met grof geweld zoveel mogelijk terreinwinst geboekt worden.
Overspeelt Rusland daarmee zijn hand? Probeert het uit alle macht nog enig succes te boeken voordat de Amerikaanse granaten arriveren? Maar de terreinwinst is ook het gevolg van het terugtrekken van Oekraïense troepen naar beter verdedigbare linies.
Zelfs de gevreesde Russische oorlogseconomie kan het huidige tempo niet volhouden.
Die oorlogseconomie draait nu dag en nacht en maakt 2,5 keer zoveel granaten als voorheen. Van sommige munitiesoorten worden er zelfs zestig keer zoveel gemaakt.
Maar westerse sancties zorgen voor een chiptekort en de Russische productie is nu weliswaar hoog, maar nog steeds ‘ouderwets’.
De Financial Times stelde vorige week vast dat er nu zes keer minder Russische granaten worden verschoten dan in het najaar van 2022 (60.000 om 10.000). De Russische productie is simpelweg niet genoeg om het ‘schiettempo’ bij te benen.
Overigens, de situatie doet mij steeds denken aan het boek van George Orwell ‘1984’. Ik wil het boek binnenkort herlezen.
Rusland en Oekraïne moeten het dus van andere middelen hebben. Rusland van genadeloze bombardementen met drones, zweefbommen en raketten. Oekraïne van spectaculaire uitbraken op de Krim en het Russische achterland. Maar vooral tegen de Russische raketten heeft Oekraïne weinig verweer.
Rusland is steeds meer overgeschakeld op ‘ongrijpbare’ supersnelle ballistische raketten. Het vuurde er in de eerste maanden van dit jaar al bijna vierhonderd af, 40% van het totaal sinds februari 2022. Vandaar de aanhoudende roep uit Kyiv om Patriots en vergelijkbare luchtverdedigingssystemen. Alleen daarmee kunnen de Russische raketten neergehaald worden.
Meer air defense dus. Maar de berichten daarover zijn verwarrend. Niemand lijkt precies te weten wie, wat, waar en hoeveel. Een jaar geleden lekte uit dat Oekraïne maar twee Patriot-systemen had. Die stonden op strikt geheime locaties, maar waren toen kennelijk genoeg om een stad als Kyiv te beschermen tegen Russische (kruis)raketten en vliegtuigen. Inmiddels is dat te weinig.
Oekraïne zou nu zeker een viertal systemen hebben: één uit de VS, twee uit Duitsland (dat er inmiddels nog één heeft toegezegd) en één uit Nederland. Alleen Duitsland heeft officieel bevestigd een Patriot-systeem te hebben geleverd. Andere landen, zoals Roemenië, leveren misschien ook, maar zijn te huiverig om dat openlijk te zeggen.
President Volodymyr Zelensky herhaalde half april dat Oekraïne minstens zeven systemen nodig heeft om de Russische raketten uit te schakelen.
Westerse landen staan niet bepaald in de rij om die systemen te leveren.
Turkije zei Patriots nodig te hebben omdat Griekenland ze heeft en andersom zei Griekenland hetzelfde. Spanje zegt ze ook niet te kunnen missen. Polen kan ze zonder Amerikaanse rugdekking ook nog niet leveren.
Een jaar geleden zeiden sommige experts dat ook Nederland zijn knopen moest tellen, omdat de Rotterdamse haven er dan wel erg onbeschermd bij zou komen te liggen.
Dat argument verwees havendirecteur Boudewijn Siemons vorige week nog naar de prullenbak, omdat de Patriot zeer mobiel is. Nederland heeft nog een Patriot-systeem dat voor onderhoud in de VS is. Zodra dat terug is, kan het best naar Oekraïne.
Nadat Joe Biden zijn steunpakket van 61 miljard dollar voor de poorten van de hel had weggesleept, kondigde de Amerikaanse president vorige week een spoedzending aan van 10 procent van het beloofde materiaal.
Daar zit een geheim aantal Patriot-raketten tussen. Maar de bestelling komt dus eerst bij de Amerikaanse wapenindustrie terecht. Het klinkt cynisch, maar dáár knallen nu de champagnekurken.
Toch heeft de losgekomen Amerikaanse hulp nu al een groot voordeel. Andere landen kunnen zich nu niet meer verschuilen achter het argument dat ze hun raketten niet kunnen missen. Als ze er te weinig hebben, kunnen ze de Amerikaanse wapenfabrikant Raytheon bellen om hun voorraad aan te vullen.
Dat bedrijf gaat trouwens ook extra Patriot-onderdelen maken in Spanje en Duitsland.
Dat kost zeker een jaar. Hopelijk is het kalf dan nog niet verdronken.