Lieve lezer(essen)s van mijn wandelavonturen,

Geen wandelavontuur? Nee, dat is het slechte nieuws. Nu het goede nieuws: hier volgt een reisverslag van onze stadswandeling in Amsterdam

Reisverslag stadswandeling Amsterdam ‘Maritiem verleden’
Zondag 16 maart 2025

Zondag 16 maart 2025
Amsterdam
We willen weer eens een stukje stadswandelen in Amsterdam. Toentertijd heb ik de gids ‘Amsterdam acht keer anders’ aangeschaft (een aanrader!) en wandeling 2 de ‘Gouden Eeuw’ op 16 augustus 2020 en wandeling 3 ‘Hofjes in de Jordaan’ op 21 oktober 2022 gelopen. Dit keer is wandeling 1 ‘Maritiem verleden’ aan de beurt.
Maar eerst de situatie in eigen land, Israël (Gaza), Syrië en Oekraïne.
Wilt u meteen naar het reisverslag, klik dan op pagina 2.
Eigen land
Het gaat op dit moment, donderdag 6 maart 2025, flink mis in het historische centrum van Arnhem, waar een grote brand woedt in zeker tien panden. Volgens een woordvoerder van de gemeente kunnen we meerdere winkelpanden en één woningblok als ‘verloren’ beschouwen. De brand is voorlopig nog niet meester; er schijnt asbest vrij te zijn gekomen, omwonenden hebben op hun telefoon per NL-alert een dringend verzoek ‘je spullen te pakken en naar buiten’ te gaan. De brand zou zijn ontstaan in feestwinkel SoLow in de Jansstraat, op loopafstand van de Korenmarkt. In het oude centrum zitten boven winkels vaak woningen. Onduidelijk is vooralsnog of en hoeveel slachtoffers er zijn; de brandweer probeert momenteel omwonenden in veiligheid te brengen.
Circa vijftig evacuees zijn momenteel in het stadskantoor.

Update 09.24 uur: Brandweer begint grip te krijgen op megabrand, 60 tot 80 inwoners opgevangen op aparte locatie.
Update 10.18 uur: Dronebeelden van totale verwoesting centrum Arnhem onderaan dit topic.
Update 11.37 uur: Ai. Brandweer: ‘We zijn bang dat we niet iedereen eruit hebben gehaald.’
Update 15.28 uur: ‘Sterke aanwijzingen dat brand is aangestoken’.
Update 16.34 uur: Nog geen meldingen van gewonden of vermisten, of erger.
Update: er zijn drie mannen aangehouden. Een van de verdachten is een bekende overlastgever en de andere twee hebben geen vaste woon- of verblijfplaats.

Israël
Bron: Redactie Israel Today | 12 februari 2025
In navolging van de eis van de Amerikaanse president Donald Trump stelde de Israëlische premier een ultimatum aan Hamas en dreigde het met een ‘totale nederlaag’.
Als Hamas op zaterdag 15 februari om 12 uur ’s middags de Israëlische gijzelaars niet vrijlaat, zal het staakt-het-vuren aflopen en zullen de Israëlische troepen de gevechten hervatten totdat Hamas volledig verslagen is, zei de Israëlische premier Benjamin Netanyahu dinsdag.
Netanyahu’s verklaring over het ultimatum volgde op opmerkingen van de Amerikaanse president Donald Trump op maandag, die ook zaterdag 15 februari om 12 uur ’s middags noemde als het tijdstip waarna ‘de hel zal losbreken’ als Hamas niet alle gijzelaars vrijlaat.
Netanyahu reageerde op de eis van Trump en bedankte hem voor zijn ‘revolutionaire visie voor de toekomst van de Gazastrook, die we allemaal verwelkomen’, zei hij, verwijzend naar het veiligheidskabinet. Netanyahu’s ultimatum volgde op een ‘uitgebreide, vier uur durende discussie’ in het kabinet, schreef hij.
‘We hebben allemaal onze verontwaardiging uitgesproken over de schokkende toestand van onze drie gijzelaars die afgelopen zaterdag werden vrijgelaten. We waren ook allemaal blij met de eis van president Trump dat onze gijzelaars zaterdag tegen de middag worden vrijgelaten’, schreef de premier.
Hij heeft de strijdkrachten bevolen om hun troepen in en rond de Gazastrook te verzamelen ‘in het licht van de verklaring van Hamas over haar besluit om de (staakt-het-vuren) overeenkomst te schenden’, zei Netanyahu.
Deze operatie is in volle gang en zal binnenkort worden afgerond, voegde hij eraan toe.
‘Als Hamas onze gijzelaars zaterdag tegen de middag niet teruggeeft, zal het staakt-het-vuren eindigen en zullen de Israëlische strijdkrachten de intense gevechten hervatten tot Hamas volledig verslagen is’, besloot hij zijn verklaring.
Bron: Redactie Israel Today | 12 februari 2025
Volgens analyses van satellietbeelden is ongeveer 72% van de gebouwen in Gaza Stad verwoest, en ongeveer 73% in Khan Yunis. Jabaliya werd volledig verwoest.

Palestijnen winkelen op een markt in Jabalia, te midden van de verwoestingen die zijn aangericht door Israëlische aanvallen in de Gazastrook.
Foto: 5 februari 2025, Khalil Kahlout/Flash90

Ongeveer 65% van de gebouwen in de Gazastrook werd vernietigd tijdens de jarenlange oorlog tussen Israël en Hamas, waardoor het gebied bezaaid ligt met honderden miljoenen tonnen puin, meldden Hebreeuwse media dinsdag.
Deskundigen schatten dat de wederopbouw minstens 10 jaar zal duren en tientallen, zo niet honderden miljarden dollars zal kosten, aldus de Israëlische nieuwszender Channel 12 News.
De omroep gaf opdracht aan Adi Ben-Nun, een specialist in geografische informatiesystemen (GIS) en technisch directeur van het GIS Centrum aan de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem, om satellietbeelden van de Gazastrook te analyseren.
Volgens deze analyse werd ongeveer 84% (25.927) van de gebouwen in de noordelijke Gazastrook verwoest, vergeleken met ongeveer 72% (35.722) in Gaza-stad. In de centrale kampen werd ongeveer 33% (10.375) van de gebouwen verwoest, terwijl de cijfers voor Khan Yunis en Rafah in de zuidelijke Gazastrook respectievelijk 73% (32.908) en 52% (15.434) bedroegen.
Drie andere gebieden vielen op door de omvang van de verwoesting.
In Jabaliya, dat ongeveer 2,5 kilometer ten noorden van Gaza Stad ligt, werden ongeveer 19.000 gebouwen verwoest, wat ongeveer 100% van de gebouwen in de stad is.
Vierduizend gebouwen binnen een kilometer van de grens tussen Gaza en Israël werd ook verwoest, wat ook 100% van de gebouwen in het gebied is.
Volgens het rapport werd ook enkele kilometers ten noorden en zuiden van de Netzarim corridor, die de noordelijke en zuidelijke Gazastrook scheidt, volledig verwoest.
Volgens Channel 12 laten satellietbeelden ook zien dat de bufferzone tussen Israël en de Gazastrook is voltooid.
Op 4 februari zei de Amerikaanse gezant voor het Midden-Oosten, Steve Witkoff, na een bezoek aan Gaza dat de schade die hij had gezien hem ervan had overtuigd dat de Gazastrook momenteel te gevaarlijk is om in te wonen.
‘Er zijn 30.000 niet-ontplofte soorten explosieven. Er zijn gebouwen die elk moment kunnen omvallen. Er zijn daar geen nutsvoorzieningen – geen werkend water, elektriciteit, gas. Niets. God weet welke ziektes daar op de loer liggen’, zei hij.
Terroristische groeperingen in de Gazastrook zijn ook in het gebied geïnfiltreerd, merkte hij op.
‘Ze hebben daar tunnels gegraven die in feite het gesteente onder de funderingen hebben vernield. Dat moeten we onderzoeken en dat moeten we doen met boorgaten. Dat doe je met ondergronds onderzoek’, zei hij.
Het zou ‘jaren en jaren duren’, benadrukte hij, en alleen al de verwijdering zou naar schatting drie tot vijf jaar in beslag nemen.
‘De president is vastbesloten om het goed te doen en ik denk dat het oneerlijk is om de Palestijnen te vertellen dat ze binnen vijf jaar terug kunnen komen. Dat is gewoon belachelijk’, zei Witkoff.
Hij steunde het voorstel van de Amerikaanse president Donald Trump om Palestijnen uit Gaza te hervestigen, met het argument dat een beter leven niet noodzakelijk gebonden is aan een specifiek stuk land.
In een interview met Fox News benadrukte Witkoff dat vrede een verbetering van de financiële omstandigheden en kansen betekent. ‘Vrede in de regio betekent een beter leven voor de Palestijnen. Een beter leven is niet noodzakelijkerwijs gebonden aan de fysieke ruimte waarin je je nu bevindt,’ zei hij. ‘Een beter leven betekent betere kansen, betere financiële omstandigheden en betere vooruitzichten voor jou en je familie. Je kunt dat niet bereiken door een tent op te zetten in Gaza en omringd te zijn door 30.000 bommen die elk moment kunnen afgaan’, voegde hij eraan toe.
Bron: (https://israeltoday.nl/), 5 februari 2025 door Alex Traiman
De migratie van bijna 2 miljoen mensen uit de Gazastrook zou de demografische realiteit tussen de Jordaan en de Middellandse Zee permanent veranderen.

Palestijnen keren op 29 januari 2025 terug naar hun huizen in het noorden van de Gazastrook als onderdeel van het staakt-het-vuren. Foto: Khalil Kahlout/Flash90.

De Amerikaanse president Donald Trump veroorzaakte dinsdag 4 februari een geopolitieke schok toen hij aan de zijde van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu herhaalde dat ‘1,7 of 1,8 miljoen’ Palestijnen buiten de Gazastrook moeten worden hervestigd.
Deze eis gaat verder dan elk concept van ‘totale overwinning’ dat Netanyahu ooit heeft uitgesproken of mogelijk heeft overwogen tijdens de huidige oorlog tegen Hamas in Gaza. Iets meer dan een week geleden rezen er vragen of Israël ooit al zijn gijzelaars zou kunnen terughalen en wie de Palestijnen in Gaza zou besturen op de ‘dag erna’.
Trump heeft – op zijn onmiskenbare manier – gezegd wat voor een normale waarnemer duidelijk is, maar voor elk staatshoofd onuitspreekbaar: Gaza is volledig onbewoonbaar en de inwoners moeten naar elders worden overgebracht.
Als de voorstellen van Trump worden uitgevoerd, zou dit niet alleen een ‘totale overwinning’ betekenen die Netanyahu’s stoutste verbeelding te boven gaat, maar zou dit ook het einde betekenen van het Israëlisch-Palestijnse conflict.
De migratie van bijna 2 miljoen mensen uit de Gazastrook zou de demografische realiteit tussen de Jordaan en de Middellandse Zee permanent veranderen en het numerieke evenwicht tussen Joden en Palestijnse Arabieren opheffen.
Als dat lukt, zou er een einde komen aan de eis dat Israël permanent land afstaat om een Palestijnse staat te stichten in het bijbelse Joodse thuisland en zou Israël het conflict voorgoed winnen. Joden zouden dan de overweldigende meerderheid vormen en Palestijnen een kleinere etnische minderheid, waardoor de valse beweringen dat Israël een apartheidsstaat is voor eens en altijd ontkracht zouden worden.
Trump liet zelfs doorschemeren dat Amerika volledige Israëlische soevereiniteit in Judea en Samaria (internationaal bekend als de zogenaamde Westelijke Jordaanoever) zou kunnen steunen. ‘We bespreken het … en mensen vinden het een goed idee. We hebben er nog geen standpunt over ingenomen, maar we zullen waarschijnlijk in de komende vier weken een beslissing nemen over deze zeer specifieke kwestie.’
Als Amerika de Israëlische soevereiniteit over de provincies Judea en Samaria zou erkennen, zou dat het definitieve einde betekenen van de mislukte Oslo-akkoorden en het tweestaten paradigma dat de Palestijnen in de eerste plaats nooit hebben gewild.
De president, die tijdens zijn ambtsperiode in de 45e regering uitstekend heeft samengewerkt met de Israëlische premiers, heeft al paradigma’s in de regio doorbroken door in het najaar van 2020 de historische Abraham-akkoorden te sluiten.
In zijn opmerkingen in de Oval Office verklaarde Trump kort en bondig dat hij ‘nooit de Nobelprijs voor de Vrede zou krijgen’ voor zijn baanbrekende rol in de bemiddeling van deze ondenkbare akkoorden.
Nu brengt hij zijn onconventionele denkwijze terug naar de regio, slechts enkele dagen na het begin van zijn nieuwe ambtstermijn, door te proberen een einde te maken aan het conflict dat begon toen Hamas op 7 oktober 2023 de Israëlische grens doorbrak en in het zuiden 1200 mannen, vrouwen en kinderen vermoordde en meer dan 250 anderen ontvoerde naar Gaza in de ergste slachting onder Joden sinds de Holocaust.
Trump erkende dat velen ‘willen ontkennen dat 7 oktober heeft plaatsgevonden, net zoals velen willen ontkennen dat de Holocaust heeft plaatsgevonden.’

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu ontmoet de Amerikaanse president Donald Trump in de Oval Office van het Witte Huis op 4 februari 2025. Foto: Avi Ohayon/GPO

In de persconferentie na de ontmoeting tussen de twee staatshoofden beschreef Trump de aanval op 7 oktober als ‘een alomvattende aanval op het bestaan van een Joodse staat in het Joodse thuisland’. Vervolgens prees hij de reactie van Israël op 7 oktober.
‘Israël heeft dapper gevochten,’ zei hij. ‘Israëli’s stonden sterk en verenigd tegenover een vijand die onschuldige vrouwen en kinderen ontvoerde, martelde en afslachtte. Ik breng hulde aan het Israëlische volk voor hun moed, vastberadenheid en onwrikbare wil.’
Dit klonk heel anders dan de ‘evenwichtige’ verklaringen van de vertrekkende regering Biden, die herhaaldelijk benadrukte dat ‘hoe Israël zijn oorlog voert er toe doet.’
Trump legde uit dat de ‘premier en ik ons hebben gericht op de toekomst en hebben gesproken over hoe we kunnen samenwerken om Hamas uit te schakelen en uiteindelijk vrede terug te brengen in deze zeer onrustige regio.’
Zijn onconventionele maar rationele denkwijze werd alleen mogelijk gemaakt door de verbluffende militaire overwinning van Israël op Hamas in Gaza.
Terwijl de laatst overgebleven terroristen doorgaan met het stelen van humanitaire hulp en valse beelden van veerkracht presenteren bij het overhandigen van gijzelaars, is de waarheid dat Hamas gedecimeerd is.
In feite is de hele Gazastrook gedecimeerd. Trump zei: ‘Op dit moment is Gaza een sloopterrein. Vrijwel elk gebouw is verwoest. Mensen leven op hun eigen ingestorte beton, wat erg gevaarlijk en instabiel is.’
De reden voor deze staat van Gaza ligt in de strategie van Hamas om de hele civiele infrastructuur van de kuststrook te gebruiken als basis voor haar operaties. Bijna elk woongebouw, elke moskee, elke school en elk ziekenhuis is omgebouwd tot een wapendepot of tunnelingang.
Om de oorlog te winnen, had Israël geen andere keuze dan de civiele infrastructuur te vernietigen. De IDF trok systematisch door Gaza en vernietigde elk gebouw dat door Hamas voor militaire doeleinden werd gebruikt.
De IDF volbracht deze prestatie met ‘handen gebonden op de rug’, omdat het gedwongen was om bijna de gehele burgerbevolking van Gaza in veiligheid te brengen en tegelijkertijd de levering van humanitaire hulp te garanderen. Het is een ongelooflijke militaire prestatie die door legers over de hele wereld nog tientallen jaren bestudeerd zal worden.
Netanyahu somde veel successen van de oorlog op, waaronder het doden van de leidende terroristen Ismail Haniyeh, Yahya Sinwar en Hassan Nasrallah. ‘We hebben Hamas vernietigd, Hezbollah gedecimeerd, de resterende wapenarsenalen van Assad vernietigd en de luchtverdedigingssystemen van Iran lamgelegd,’ zei hij.
Hamas en Iran hadden voor oorlog gekozen. Ze hadden niet verwacht dat Israël hem zou winnen.
Netanyahu prees de Israëli’s die ten strijde trokken en legde uit dat de successen van de oorlog te danken waren aan ‘de ontembare geest van ons volk en de grenzeloze moed van onze soldaten.’
Hoewel Israël tijdens de oorlog soms kwetsbaar leek en er twijfel ontstond over zijn vermogen om de oorlog te winnen, is de overwinning nu duidelijk herkenbaar. ‘Israël is nog nooit zo sterk geweest en de Iraanse terroristen zijn nog nooit zo zwak geweest,’ zei Netanyahu.
Nu de regering Biden is vervangen en de premier aan de zijde van Trump staat, is het duidelijk dat Israël onder leiding van Netanyahu een onomkeerbare overwinning heeft behaald in de Gazastrook.
Trump bereidt zich voor om deze overwinning naar een hoger niveau te tillen. Hij opperde ‘het idee dat de Verenigde Staten eigenaar zouden kunnen worden van dat stuk land’ nadat de Palestijnen uit Gaza zijn hervestigd.
De uitspraak over Amerikaans eigendom is verwarrend, vooral voor Israël, dat Gaza controleerde voordat de terugtrekking uit de strook in 2005 mislukte. Toch kunnen dergelijke uitspraken het concept van hervestiging aantrekkelijker maken voor de Arabische buren van Israël.
Nu is het aan Trump om de daad bij het woord te voegen en uit te zoeken hoe hij de hervestiging van de burgerbevolking van Gaza naar Egypte, Jordanië of elders kan bevorderen.
Volgens de planning zal de Jordaanse koning Abdullah II volgende week Trump bezoeken in het Witte Huis. Als deze ontmoeting plaatsvindt, kan dat een indicatie geven van de bereidheid van Arabische buurlanden om mee te werken aan een dergelijk plan.
Als ze weigeren, kunnen de zaken ingewikkelder worden voordat ze eenvoudiger worden. Maar Netanyahu heeft bewezen dat hij zelfs de moeilijkste omstandigheden aankan. En hij vertrouwt op het vermogen van Trump om zijn beloften na te komen, wetende dat vertrouwen tot opmerkelijke resultaten kan leiden.
‘Ik geloof, mijnheer de Voorzitter, dat uw bereidheid om conventioneel denken dat keer op keer heeft gefaald te doorbreken, en uw bereidheid om vandaag buiten de gebaande paden te denken met frisse ideeën … U komt meteen ter zake; u ziet dingen die anderen niet willen zien. Je zegt dingen die anderen niet willen zeggen.’ En als de monden openvallen, krabben mensen zich op hun hoofd en zeggen: ‘Heeft hij dat echt gezegd?’ Dat is het soort denken dat ons in staat stelde om de Abraham Akkoorden te sluiten.’
Netanyahu is ervan overtuigd dat ‘dit het soort denken is dat het Midden-Oosten opnieuw vorm zal geven en vrede zal brengen.’
Voor Netanyahu en Trump komt vrede door kracht.
‘Israël zal de oorlog beëindigen door te winnen,’ zei Netanyahu. ‘En de overwinning van Israël zal de overwinning van Amerika zijn. We zullen niet alleen samen de oorlog winnen, maar we zullen ook de vrede winnen – met uw leiderschap, mijnheer de president, en ons partnerschap. Ik ben ervan overtuigd dat we een schitterende toekomst voor onze regio zullen vormgeven en ons grote bondgenootschap naar nog grotere hoogten zullen brengen.’
Natuurlijk kan het Amerikaans-Israëlische bondgenootschap alleen gedijen als zowel Israël als Amerika de morele positie innemen om elkaar te steunen en samen op te treden tegen gemeenschappelijke vijanden.
Trump werkt aan ‘Make America Great Again.’ Netanyahu heeft een soortgelijke missie voor de Joodse staat.
‘De Bijbel zegt dat het volk van Israël zal opstaan als leeuwen’, zei Netanyahu. ‘En ja, we zijn opgestaan. Vandaag is het gebrul van de Leeuw van Juda luid te horen in het hele Midden-Oosten.’
19 januari 2025
Het staakt-het-vuren en de uitruil van gevangenen en gijzelaars tussen Israël en Hamas is vandaag officieel ingegaan.
De eerste fase van het akkoord bestaat uit onder meer een wapenstilstand en de uitwisseling van 33 Israëlische gijzelaars voor honderden Palestijnse gevangenen. Bovendien trekken Israëlische troepen in Gaza zich terug uit een deel van het gebied, richting de Israëlische grens.
Eerder vandaag was onduidelijk of het staakt-het-vuren zou doorgaan. Hamas had de lijst met gegijzelden namelijk nog niet met Israël gedeeld nadat de deadline hiervoor was verstreken. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu stelde het bestand daarom uit.
Het Israëlische leger viel zondagochtend zelfs nog doelen in het midden en noorden van Gaza aan. Volgens de door Hamas gecontroleerde gezondheidsdienst zijn daar negen Palestijnen bij om het leven gekomen. Die cijfers zijn niet onafhankelijk bevestigd.
Om 10.15 uur (Nederlandse tijd) ging de wapenstilstand alsnog in nadat Israël de lijst met gijzelaars had ontvangen.
Het bestand zorgt ondertussen voor spanningen in de Israëlische coalitie. De ultrarechtse minister van Nationale Veiligheid Itamar Ben-Gvir is opgestapt uit het kabinet. Hij kondigde eerder al aan zijn ministerpost te verlaten als het kabinet akkoord zou gaan met een staakt-het-vuren.
De minister van Ontwikkeling Yitzhak Wasserlauf en minister van Erfgoed Amihai Eliyahu stapten ook op. Andere ministers, onder wie minister van Financiën Bezalel Smotrich, dreigen ook op te stappen als de oorlog in Gaza wordt gestaakt.
De eerste drie Israëlische gijzelaars zijn vrijgelaten. Het gaat om drie vrouwen: de 24-jarige Romi Gonen, de 28-jarige Emily Damari en de 31-jarige Doron Streinbecher. De IDF heeft meerdere gevangenen vrijgelaten.
Een woordvoerder van het Rode Kruis verklaart dat meerdere vrachtwagens met hulpgoederen klaarstonden om Gaza binnen te gaan. Op beelden is te zien dat trucks de grensovergang bij Rafah zijn overgegaan. Maar om hoeveel vrachtwagens het gaat, is volgens de woordvoerder niet bekend.
Door de oorlog zijn veel Palestijnen ontheemd geraakt. Ze mogen nu terug naar hun huizen, maar daar is nauwelijks iets van over.
Toch een artikel van Toon Kasdorp, helaas op 26 december 2018 overleden.
Palestijnen in Gaza
Geplaatst op 18 augustus 2016 door akasdorp
Hamas heeft de vernietiging van Israël in zijn grondbeginselen staan. Sinds 2014 is het redelijk rustig met de beschietingen vanuit Gaza maar de ervaring leert dat dit altijd tijdelijk is. Hamas zal ooit de raketbeschietingen vanuit Gaza weer hervatten, zoals ook de moordpartijen vanuit de West Bank al weer lang hervat zijn. Te verwachten is dat Israël dan weer zal reageren, dit keer wat harder dan de vorige keer, toen er 2000 burgers in Gaza om het leven kwamen.
Te verwachten is ook dat dit door zal gaan tot er geen burger in Gaza over is. In plaats van met de armen over elkaar toe te zien en te wachten tot iedereen die daar leeft onder het puin begraven ligt, zou het beter zijn om de 1,8 miljoen mensen die onder gezag van Hamas wonen, naar een veiliger plaats over te brengen.
De geluiden dat dit logistiek niet te doen zou zijn of dat het niet redelijk zou zijn die mensen naar een plaats zo ver van hun oorspronkelijke vaderland te brengen klinken mij nogal hypocriet in de oren. Als je die mensen een fatsoenlijk leven wil bieden kun je ze daar in ieder geval niet laten zitten samen met Hamas.
Als we niet willen dat burgers omkomen in een stadsoorlog dan moeten we of de gewapende strijders uit die stadsomgeving halen of de burgers. Er zijn geen andere mogelijkheden of ik zou ze in elk geval niet kunnen bedenken.
Niemand lijkt bereid te zijn om Hamas gewapenderhand uit Gaza te verwijderen, zelfs Israël niet. Het alternatief is om de vluchtelingen daar weg te halen.
In de buurt van Jeddah in Saoedie Arabië, dicht in de buurt van de moslim heilige plaatsen, zou een uitstekende plek zijn voor een nieuw en groot vluchtelingenkamp of, als we intussen genoeg hebben van het woord vluchteling, voor een Palestijnse stad.
Dat lijkt een betere oplossing dan het plan om Arabische landen te dwingen evenveel Palestijnen op te nemen als ze joden hebben verjaagd. Je zou er nog bij kunnen bedenken dat al de eigendommen die de joden in Arabische landen hebben achtergelaten genoeg moeten zijn om zo’n plan en zo’n nieuwe stad te financieren.
De Arabieren hebben tot nu toe heel weinig gedaan voor de Palestijnen. Het geld voor hun opvang en levensonderhoud komt uit Europa en Amerika. Alleen het geld voor wapens komt uit de Arabische olielanden. Per hoofd krijgen de Palestijnen meer steun uit de westerse wereld dan welk achtergebleven gebied op de wereld ook.
Palestijnen uit Gaza moeten hun eigen grondgebied krijgen, alleen niet naast Israël waar ze constant dreigen en bedreigd worden en dus het slachtoffer worden van de jodenhaat in eigen kring. Haat tegen joden lijdt tot slachtoffers onder Palestijnen, dat is wat de geschiedenis van de laatste honderd jaar leert. Eigen schuld, dikke bult kun je dan denken, maar er moet toch een humaner alternatief zijn voor de dood van zoveel burgers.
Denkbaar lijkt het me om te beginnen met Gaza op te delen in tien zones van ongeveer 280.000 mensen elk. Vervolgens schepen, voorzien van alle eerste levensbenodigdheden, voor de kust van Gaza voor anker te leggen en dan Gaza af te sluiten van de buitenwereld. Dan stuur je van die schepen boten naar het strand om de mensen op te halen, zodat iedereen zich tijdig in kan schepen voor de voedselvoorraden en het drinkwater op zijn.
Drie duizend mensen per dag inschepen moet te doen zijn. Dan is de evacuatie in twee maanden achter de rug.
De VS en de westelijke mogendheden moeten het hier eerst over eens worden. Gaza ligt in Egypte en de verscheping moet plaats vinden via het Suez kanaal. Dus Egypte moet meewerken. De nieuwe stad in de buurt van Jeddah moet van te voren grotendeels in gereedheid zijn en dus moet Saoedie Arabië het er bij voorkeur ook mee eens zijn.
Maar per saldo lijkt een oplossing voor het probleem van de Arabische vluchtelingen belangrijker dan goede relaties met Saoedie Arabië en de Golf staten, waar per slot het merendeel van het geld vandaan komt dat het moorden in stand houdt.
Wie goed ziet hoe Amerika bezig is zich qua energie voorziening onafhankelijk te maken van het Midden Oosten, ziet ook dat de technische mogelijkheden er over een tijdje zullen zijn. Als Europa verstandig is doen we hier hetzelfde.

Oekraïne
Door Ton Nijhof, https://sta-pal.nl/
Datum: 1 maart 2025
Het bezoek van de Oekraïense president Zelenskyy aan de VS is uitgedraaid op een niet eerder vertoonde diplomatieke clash. Na een aantal pittige (maar niet minder juiste) uitspraken van VS-vicepresident Vance, reageerde Zelensky met de strekking dat de VS in een ‘bubbel met desinformatie’ zitten, waarop een uitslaande brand ontstond.
Waar Zelensky beter even zijn mond had kunnen houden of kon volstaan met de woorden dat hij geen inhoudelijk overleg voor de camera’s wilde voeren, ontkwam hij kennelijk niet aan enige geldingsdrang. Dat overkomt acteurs wel vaker als er camera’s in de buurt zijn. De Amerikanen lieten zich zijn schofferingen in nota bene The Oval Office niet welgevallen en wezen Zelensky na een korte en felle woordenwisseling eenvoudig de deur: ‘U kunt wel gaan.’ Met Zelensky ging ook Oekraïne af door de zijdeur en de vraag of de Oekraïense president daarmee zijn bevolking en Europese vrienden heeft gediend is ruim voldoende beantwoord. Overigens gaan zowel Vance als Trump ook niet vrijuit bij deze schaamteloze vertoning. Dat had allemaal veel stijlvoller gekund, ook al liggen Trump en Zelensky elkaar totaal niet.
Wat veel mensen hebben gemist, was de latere verklaring van VS-buitenlandminister Rubio die van Zelensky c.s. vooraf had vernomen dat de ‘mineralen-deal’ wat hen betreft rond was en dat Oekraïne de overeenkomst zou komen tekenen. Eenmaal in de VS echter, kwam Zelensky (en iets later, voor het oog van de camera’s nog eens) met een extra eis, namelijk een veiligheidsgarantie van de VS. Die manier van onderhandelen, waarmee Zelensky zich al vaker heeft laten kennen, beviel de Amerikanen niet bijzonder.
Alhoewel de Europese politiek en (staats-)media, de Nederlandse niet uitgezonderd, zich uitputten in steunbetuigingen aan het adres van de Oekraïense president, kan niet worden ontkend dat vooral Zelensky een verschrikkelijke blunder maakt door zijn stijl van onderhandelen en zich vervolgens te laten gaan met beledigingen. Zeker in de werkkamer van zijn potentieel grootste sponsor. Die steun is nu voorlopig of voorgoed verdwenen en als Zelensky nog wil overleven met Oekraïne is hij volledig aangewezen op Europa.
Die landen kampen intern echter met groeperingen die een groot deel van de staats-taarten opeisen met subsidies voor import & integratie burgers, milieu & klimaat, gender ideologieën, antiracisme troefkaarten & vermeende islamofobie en nog zo wat rare fratsen. Bovendien zitten de grote industrieën in de grootste landen ruimschoots op zwart zaad door de onnavolgbare EU-bureaucratie die nog eens bovenop al die rare fratsen komt.
Er valt kortom, voor Europa niet meer tegenop te verdienen om onder de geldende condities Oekraïne oorlog te laten voeren.
De VS betalen maar liefst twee derde van het NAVO-budget en willen over de inspanningen van die club dus meer te vertellen hebben dan de Europese landen.
Die Europese landen hebben zich na het einde van de Koude Oorlog, dus na 1989, vooral beziggehouden met ‘leuke dingen voor linkse mensen’ in plaats van met hun eigen veiligheid. Het resultaat van die kinderlijk naïeve politiek is zichtbaar in strafzaken tegen de vrije meningsuiting, het bevoorrechten van fascisten (XR e.d.) in de rechtszaal en het negeren van verkiezingsuitslagen of uitsluiting van grote groepen kiezers. Dat bracht de Amerikaanse vicepresident vorige week al tot het idee dat de waarden die Europa momenteel hanteert meer behoren tot het domein van de voormalige Sovjet Unie en China, nota bene de reden van oprichting voor de NAVO. Merk op dat de grijze EU-muizen onder aanvoering van een ronduit valse en mogelijk frauderende heks (is de informatie op haar telefoon over ‘dealtjes’ al openbaar gemaakt?) door de huidige VS totaal worden genegeerd en dat zal na het (geprogrammeerde?) optreden van Zelensky vooral niet beter worden. De EU is op haar retour.
Het moment is niet meer zo heel ver weg dat de regering Trump weigert om de Noord-Koreaans georiënteerde Europese invulling van ‘democratie’ te voorzien van hun veiligheidsgaranties. Dat is uiteindelijk de opbrengst van het gefaalde bezoek van Zelensky aan de VS en de reacties daarop vanuit Europa, die overigens meer het niveau van de voormalige DDR hebben. Als de landen in Europa onder de vlag van b.v. de EU hun eigen legers dan maar weer proberen op te bouwen, dan heeft Vance gelijk gekregen en delen we niet meer dezelfde democratische waarden als de VS, maar willen de politieke elites toewerken naar een soort van Noord-Koreaanse waarden. Als de Europese landen kiezen voor het continueren van deelname in de NAVO, dan gaan ze flink betalen, moeten de feestelijke budgetten allemaal op de schop en kunnen de huidige elites thuisblijven wegens ‘ongeschikt’.
De zwaartekracht van de huidige VS is groter gebleken dan EU en Zelensky c.s. vooraf meenden te begrijpen. Misschien is het nog net op tijd om erger te voorkomen.

Dossier Oorlog Rusland-Oekraïne
Auteur: Freek Willems, VRT nws
Datum: zondag 23 februari 2025
Maandag 24 februari is het 3 jaar geleden dat het Russische leger Oekraïne is binnengevallen. In die tijd veroverde Rusland zowat 20 procent van zijn buurland.
Het resultaat van de onderhandelingen tussen de Verenigde Staten en Rusland zou kunnen zijn dat Oekraïne (een deel van) het bezette gebied zal moeten afstaan. Welk deel van Oekraïne is in Russische handen? En hoe verliep de oorlog tot nu toe?
Een terugblik op de Russische opmars in Oekraïne kan eigenlijk niet beginnen op 24 februari 2022, de start van de grootschalige Russische invasie. Want ook voor die datum hadden Rusland en pro-Russische rebellen al een deel van Oekraïne onder controle. Daarvoor moeten we terug naar 2014.
Als reactie op de Maidanrevolutie en de verdrijving van de pro-Russische Oekraïense president Viktor Janoekovitsj bezetten Russische militairen (zonder kentekens op hun uniformen, de zogenoemde ‘groene mannen’) begin 2014 het schiereiland de Krim.
Na een schijnreferendum en het uitroepen van de onafhankelijkheid van de Krim ten opzichte van Oekraïne, annexeert Rusland het schiereiland op 18 maart 2014.

Voor de invasie voor februari 2022

Ongeveer tegelijkertijd met de bezetting van de Krim steunt Rusland ook een offensief van pro-Russische separatistische rebellen in de Donbas, de regio in het oosten van Oekraïne die de provincies Loegansk en Donetsk omvat en waar veel Russisch-sprekenden wonen.
Al vrij snel roepen de pro-Russische rebellen het door hen veroverde gebied uit tot de Volksrepubliek Loegansk en de Volksrepubliek Donetsk. Maar de strijd woedt hevig en Oekraïens grondgebied verschuift in de loop van dat jaar geregeld van kamp. Zo veroveren de pro-Russische rebellen onder meer (delen van) de steden Sloviansk, Kramatorsk en Marioepol in Donetsk, maar kan het Oekraïense leger die later heroveren.
De oorlog in het oosten van Oekraïne is in feite nooit gestopt en is, ondanks twee bestanden (de Minsk-akkoorden), 8 jaar blijven sluimeren, tot aan de start van de grootschalige Russische invasie. Tegen die tijd omvatten de zogenoemde Volksrepublieken Loegansk en Donetsk ongeveer een derde van de gelijknamige provincies.
Op 24 februari 2022 valt Rusland in alle vroegte Oekraïne binnen, de start van de grootschalige invasie, door Poetin de ‘speciale militaire operatie’ genoemd.
Een combinatie van luchtaanvallen en een grondoffensief. Het doel: de Russische president Vladimir Poetin wil de regering van de Oekraïense president Volodimir Zelensky omverwerpen en een Russisch-gezind regime installeren in Kiev. Officieel heet het dat hij Oekraïne wil ‘demilitariseren en denazificeren.’
Poetin en met hem veel waarnemers hadden verwacht dat die klus snel geklaard zou zijn, maar tot ieders verbazing gebeurt dat niet. Het Oekraïense verzet blijkt taaier dan verwacht en Zelensky is na een blitz-offensief nog altijd aan de macht.
Het Russische leger slaagt er in enkele weken wel in om een aanzienlijk deel van Oekraïne in te nemen. Vanuit het noorden (Wit-Rusland) wordt een deel van de provincie Kiev bezet (inclusief de kerncentrale van Tsjernobyl), tot aan de buitenwijken van de hoofdstad Kiev. Ook een deel van de aangrenzende provincie Tsjernihiv valt in Russische handen.

Start Russische invasie februari-maart 2022

Meer naar het noordoosten verovert Rusland ook delen van de provincies Soemy en Charkiv. Opvallend: in de 4 genoemde provincies (Kiev, Tsjernihiv, Soemy en Charkiv) slaagt Rusland er ondanks hevige bombardementen niet in om de gelijknamige hoofdsteden te veroveren.
In het oosten rukken Russische troepen verder op vanuit het al in 2014 bezette gedeelte van de provincies Loegansk en Donetsk. Rusland slaagt er al gauw in om een groter deel van die twee provincies in te nemen, vooral in Loegansk.
In het zuiden tenslotte opent Rusland een front vanuit de geannexeerde Krim en het zuidwesten van Rusland en kan het een groot deel van de provincie Zaporizja innemen (inclusief de kerncentrale van Zaporizja in de stad Enerhodar), zowat de hele provincie Cherson en een klein deel van de provincie Mykolaiv.
Het Russische leger trekt zich begin april 2022 volledig terug uit het noorden van Oekraïne, officieel omdat het zich voortaan wil focussen op het ‘belangrijkste doel’ van de oorlog, de ‘bevrijding’ van de Donbas. Maar allicht was het Oekraïense verzet in en rond de hoofdstad en in de rest van het noorden gewoon te sterk.
De provincies Kiev, Tsjernihiv en Soemy komen weer volledig in Oekraïense handen en Oekraïne controleert ook weer de kerncentrale van Tsjernobyl. Na de Russische terugtrekking blijkt op sommige plaatsen hoe wreed de Russen zich hebben gedragen.
De straten van Boetsja, een voorstad van Kiev, liggen bezaaid met lijken. Niet alleen ‘gewone’ oorlogsslachtoffers, maar duidelijk ook slachtoffers van standrechtelijke executies. Oekraïne spreekt van overduidelijke oorlogsmisdaden.
Intussen verovert Rusland wel terrein in de Donbas. Na maandenlange gevechten valt de zo goed als verwoeste havenstad Marioepol op 16 mei 2022 in Russische handen.
Tegen eind juni, begin juli beweert Rusland dat het zowat heel de provincie Loegansk heeft veroverd en zowat 55 procent van Donetsk.

Oekraïne herovert noorden november 2022

Maar het Russische leger krijgt ook klappen. Eind augustus 2022 begint Oekraïne aan een tegenoffensief in het oosten en zuiden van het land. In het oosten slaagt het erin om de provincie Charkiv bijna volledig te heroveren. Ook sommige plaatsen in de provincies Donetsk (zoals Lyman) en Loegansk komen weer in Oekraïense handen.
Rusland reageert op 30 september met de omstreden annexatie van de provincies Donetsk, Loegansk, Zaporizja en Cherson, hoewel die niet allemaal volledig bezet zijn. Rusland beschouwt de 4 provincies niettemin voortaan als Russische deelrepublieken.
De internationale gemeenschap erkent de annexatie niet en beschouwt de geannexeerde gebieden nog altijd als een deel van Oekraïne.
In november 2022 valt ook de stad Cherson weer in Oekraïense handen, in de gelijknamige provincie in het zuiden van het land. Het Russische leger trekt zich terug op de oostelijke oever van de Dnjepr, die de provincie in 2 delen verdeelt. Naast de stad herovert Oekraïne ook de rest van de provincie ten westen van de Dnjepr, net als het kleine door Rusland bezette gedeelte van de provincie Mykolaiv. Rusland blijft wel het deel van de provincie Cherson ten oosten van de rivier bezetten.
Na het Oekraïense tegenoffensief eind 2022 verschuift de frontlijn gedurende meer dan een jaar nauwelijks. Rusland slaagt er in mei 2023 wel in om Bachmoet in de provincie Donetsk te veroveren. In juni 2023 start het Oekraïense leger een nieuw tegenoffensief, maar anders dan in 2022 wordt dat een grote flop. De tweede helft van 2023 staat in het teken van de patstelling.
In 2024 weet Rusland weer wat winnen is. In de loop van dat jaar verovert het verschillende dorpen en gemeenten in de Donbas. In februari valt Avdiivka, de eerste overwinning in meer dan een half jaar, sinds de val van Bachmoet. Daarna volgen nog onder meer Otsjeretyne, Soledar, Andriivka, Njoe-Jork, Voehledar, Hrodivka en meer recent Koerachove en Toretsk. De belangrijke stad Pokrovsk komt stilaan in het vizier.
Rusland verovert in de loop van 2024 en begin 2025 ook enkele tientallen dorpen in het oosten van de provincie Charkiv, vooral in de omgeving van de stad Koepjansk. Ook een klein deel van het noorden van de provincie wordt sinds mei 2024 weer door Rusland bezet.

Huidige situatie februari 2025

Oekraïne van zijn kant verrast Rusland én zijn eigen bondgenoten met een tegenoffensief op Russisch grondgebied. In augustus 2024 vallen Oekraïense troepen vanuit de provincie Soemy de Russische provincie Koersk binnen. Ze rukken zo’n 30 kilometer op en na 2 weken claimt Oekraïne meer dan 1.200 vierkante kilometer en bijna 100 dorpen te hebben veroverd.
Tegen oktober stokt de opmars. Rusland begint tegen die tijd aan een tegenoffensief. Intussen heeft het Russische leger meer dan de helft van het door Oekraïne bezette grondgebied in Koersk weer in handen.
Vandaag bezet Rusland zo’n 20 procent van Oekraïne. De huidige frontlijn strekt zich uit van het noordoosten van de provincie Charkiv tot het uiterste westen van de provincie Cherson, over een afstand van bijna 1.000 kilometer.
Hoewel een Russische delegatie deze week voor het eerst sinds de start van de grootschalige invasie rond de tafel zat met een Amerikaanse delegatie en het er alle schijn van heeft dat de twee landen vredesgesprekken zullen opstarten, twijfelt geen enkele waarnemer eraan dat Rusland in de tussentijd doorgaat met de strijd op het terrein.
Het belangrijkste doel is om na Loegansk ook de provincie Donetsk volledig onder controle te krijgen, met de belangrijke steden Pokrovsk, Kramatorsk en Slovjansk, nu nog allemaal in Oekraïense handen. Als het daar in slaagt, bezet Rusland de hele Donbas.
Maar Rusland betaalt een hoge prijs voor de terreinwinst. Oekraïne slaagt erin om het Russische leger zware verliezen toe te brengen, die het Russische offensief vertragen. Hoewel het Russische leger sinds eind maart, begin april 2022 nooit sneller is gevorderd dan nu, zou het met het huidige tempo toch nog zeker 1 tot 2 jaar nodig hebben om de hele provincie Donetsk te veroveren.
Intussen blijft het Russische leger ook Oekraïense steden ver van de frontlijn bestoken met vernietigende glijbommen, raketten en drones, tot in het westen aan de Poolse grens. Zoals het dat de voorbije 3 jaar geregeld gedaan heeft. Rusland heeft het daarbij in het bijzonder gemunt op de Oekraïense energiesector. Door soms honderdduizenden Oekraïners in de kou te zetten, hoopt Rusland het moreel van het leger en de bevolking te breken.

De VS en Rusland zaten deze week voor het eerst sinds de start van de invasie samen rond de tafel. Of hun toenadering tot een echt vredesakkoord in Oekraïne zal leiden, valt af te wachten. Foto: Getty Images

Of er dit jaar nog een echt vredesakkoord komt in Oekraïne en hoe dat eruit zal zien, weet niemand. Zelensky niet, Poetin niet, de Europese bondgenoten van Oekraïne niet en volgens sommigen zelfs de Amerikaanse president Donald Trump niet, de initiatiefnemer van de onderhandelingen met Rusland.
Uitspraken van Trump, zijn ministers en gezanten doen wel veel vragen rijzen. Zo stelt de Amerikaanse regering nog voor er sprake is van echte onderhandelingen dat Oekraïne een deel van zijn grondgebied aan Rusland zal moeten afstaan, voorgoed of op zijn minst tijdelijk.
Maar om welke gebieden zal het dan gaan? Het deel dat Rusland momenteel bezet of de 4 volledige provincies die het eind 2022 heeft geannexeerd? Want dat is een pak meer.
En wat met het kleine bezette gedeelte van de provincie Charkiv? Krijgt Oekraïne dat gebied wel terug?
De Oekraïense president Zelensky hoopt dat Rusland (een deel van) het bezette grondgebied zal teruggeven, in ruil voor het door Oekraïne bezette deel van Koersk.
Maar Rusland noemt dat onzin en onmogelijk.
Zelensky noemt 2025 ‘het jaar van de vrede’. Maar of de onderhandelingen tot een echte duurzame vrede zullen leiden, met de door Oekraïne en Europa vereiste veiligheidsgaranties, is op dit moment niet te voorspellen. Hoeveel grondgebied Oekraïne ergens in de loop van 2025 tijdelijk of definitief kwijt zal zijn, evenmin.

In kaart en grafiek: waar staat het Russische leger na drie jaar oorlog (en honderdduizenden slachtoffers)?
24 februari 2025
Auteur: Tommy Thijs
Bron: De Morgen
Vandaag is het op de dag drie jaar geleden dat Russische troepen het buurland Oekraïne binnentrokken, nadat ze in 2014 al de Krim en delen van de Donbas hadden bezet en illegaal geannexeerd. In aanloop naar 24 februari 2022 waren er allerlei signalen dat militaire actie op til was, vooral na de erkenning van de onafhankelijkheid van de zelfverklaarde Volksrepublieken Donetsk en Loehansk in Oost-Oekraïne door de Russische president Vladimir Poetin op 21 februari.
De zogenaamde ‘speciale militaire operatie’ – Kremlin-jargon voor de invasie – en dan vooral de grootschaligheid van de Russische plannen, kwam wel als een verrassing voor velen. Zo leek het de bedoeling van de Russen om tot een snelle regimewissel in Kiev te komen en de controle te verwerven over de hoofdstad en belangrijke steden in het land. Door hevige Oekraïense weerstand en tegenoffensieven slaagden ze er echter ook niet in om de Donbas helemaal te veroveren.
Sinds de herfst van 2023 trekt het Oekraïense leger zich geleidelijk aan terug met de bedoeling het Russische leger in tussentijd zoveel mogelijk materiële en menselijke verliezen toe te brengen. Toch staan de strijdkrachten onder immense druk. In heel 2024 verloor Oekraïne meer dan 3.300 vierkante kilometer grondgebied, de eerste twee maanden van dit jaar kwam daar nog eens 500 vierkante kilometer bij.
Dat lijkt veel, maar daar hoort wel de kanttekening bij dat die opmars net iets meer dan 0,6 procent van het Oekraïense grondgebied vertegenwoordigt. Rusland bezet op die manier nu 18,6 procent van Oekraïne, tegenover 18 procent aan het begin van 2024.
Grootste terreinwinst werd geboekt in de provincie Donetsk, waar de Russen sinds januari 2024 ongeveer 3.000 vierkante kilometer extra grondgebied konden veroveren, en dan vooral in de laatste maanden van 2024. De jongste weken is het aanvalstempo en de opmars ten oosten en zuiden van de stad Pokrovsk opnieuw fors gedaald.
Rusland naderde het afgelopen jaar wel de grens met de provincie Dnipropetrovsk, maar staat tegelijkertijd ook nog ver om het resterende deel van Donetsk in te nemen, met een aantal versterkte steden als Slovjansk en Kramatorsk.

Russische terreinwinst afgelopen jaar

Rusland bezet in Donetsk nu 69 procent van de hele provincie. Toch zou het met het huidige veroveringstempo nog 3,3 jaar duren vooraleer heel Donetsk onder Russische controle zou staan, blijkt uit berekeningen op basis van het dataplatform DeepStateMap, dat de frontbewegingen dagelijks in kaart brengt. (Heel Oekraïne onder controle brengen zou de Russen met het huidige tempo overigens nog 161 jaar kosten, al gaat het hierbij om een louter theoretische berekening.)
Loehansk, de andere provincie die samen met Donetsk de Donbas uitmaakt, is wel al sinds het begin van de oorlog zo goed als volledig in Russische handen (99 procent).
In de provincies Zaporizja en Cherson veranderde er het afgelopen jaar amper iets: het Russische leger blijft er zich verschuilen achter de brede Dnipro-rivier die sinds november 2022 de frontlijn tussen beide legers vormt.
Het derde oorlogsjaar kenmerkte zich daarnaast ook door het Oekraïense offensief in de Russische oblast Koersk. Ook daar hebben de Oekraïense militairen het moeilijk, door de overmacht van Rusland op vlak van soldaten en materiaal en door de Russische glijbommen. Desertie en de trage mobilisatie dunnen de Oekraïense gelederen verder uit. De Oekraïense troepen boeken wel successen met gevechtsdrones, waarmee ze industriesites in Rusland aanvallen. Ook wagen Russische oorlogsschepen zich nog amper op de Zwarte Zee om aanvallen uit te voeren.
Precieze cijfers zijn er niet, maar het aantal doden loopt in de tienduizenden en mogelijk zelfs in de honderdduizenden. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky sprak onlangs over meer dan 46.000 gedode Oekraïense soldaten. Het internetproject UA Losses telde op basis van allerlei openbare bronnen minstens 65.500 gesneuvelde Oekraïense soldaten. Cijfers van de Verenigde Naties tot eind januari bevestigden de dood van 12.600 Oekraïense burgers. Nog eens 29.200 raakten gewond. Tienduizenden zijn vermist, onder meer slachtoffers van de Russische bombardementen op de havenstad Marioepol aan het begin van de oorlog.
Aan Russische zijde worden minstens 93.600 doden geteld onder de Russische militairen. De Russische dienst van de Britse omroep BBC gaat uit van 159.500 tot 223.500 gesneuvelde soldaten. Moskou zelf geeft officieel geen cijfers.
Drie oorlogsjaren sloegen diepe wonden in de Oekraïense samenleving. In het oosten en zuiden van het land zijn vele steden verwoest door de Russische aanvallen.
Door buitenlandse hulp en leningen van in totaal meer dan 39 miljard euro per jaar is een instorting echter voorkomen. Pensioenen en salarissen worden op tijd betaald en het leger is gefinancierd. Ondanks alle problemen draait ook de landbouw nog door. De inflatie steeg in 2024 echter onverwacht van 5 naar 12 procent.
Ver weg van de frontlijn zijn de problemen niet onmiddellijk zichtbaar. De winkels zijn vol, de restaurants zijn open, de tankstations werken. Haast elke nacht weerklinkt echter het luchtalarm. Tegen de elektriciteitsuitval wapenden winkels, cafés en bars zich met generatoren. Grote ondernemingen kampen echter met stroomproblemen, wat leidt tot productieverstoringen.
In weerwil van wat de Amerikaanse president Donald Trump beweert, staat na drie jaar oorlog nog meer dan de helft van de Oekraïners achter de Oekraïense president, zo blijkt uit peilingen. Ook is een meerderheid nog steeds gekant tegen het afstaan van grondgebied en andere toegevingen aan Rusland. Wel neemt het aantal mensen toe dat een einde aan de oorlog wil door onderhandelingen en compromissen.
Officieel zal Oekraïne geen afstand doen van de door Rusland bezette gebieden, al zal het land mogelijk wel erkennen dat de gebieden voorlopig de facto bezet zullen blijven.
De eis dat Russische troepen zich achter de grens moeten terugtrekken, wordt ook niet meer geuit, en Zelensky spreekt ook minder over een zege en meer over een rechtvaardige vrede.
De beslissende vraag is hoe Oekraïne kan worden beschermd na een einde aan de oorlog. ‘De eerste prioriteit zijn veiligheidsgaranties, niet alleen in woorden, maar in echte economische en militaire sterkte’, aldus Zelensky. ‘Oekraïne kan niet leven onder de bedreiging van een nieuwe aanval.’
Rusland schakelde volledig over op een oorlogseconomie. Dit jaar trekt het Kremlin ongeveer 135 miljard euro uit voor het leger en de veiligheid, goed voor zowat 40 procent van de begroting. De defensie-industrie is momenteel dan ook de motor van de Russische economie. Kritiek op de invasie en de gruweldaden van Russische soldaten zijn weliswaar verboden. Andersdenkenden zitten in de gevangenis, zwijgen of leven in ballingschap. Door de onophoudelijke propaganda legde het grootste deel van de bevolking zich neer bij de invasie en ziet het er een conflict met het Westen in.
Nu Trump een einde aan het conflict lijkt te forceren door zelf met Poetin te willen spreken, dreigt het lot van het land boven het hoofd van de Oekraïners te worden bepaald.
De VS vinden een Oekraïens NAVO-lidmaatschap en een terugkeer naar de grenzen van voor 2014 – toen Rusland de Krim annexeerde – niet realistisch. De Europese Unie krijgt vooralsnog geen zitje aan de Russisch-Amerikaanse onderhandelingstafel voor vrede in Oekraïne, maar zou van Washington wel alleen moeten instaan voor de vrede in dat land. Ook de eigen bescherming onder de Amerikaanse nucleaire paraplu is wankel.
De Europeanen beseffen wel de noodzaak meer te doen voor de eigen defensie.
De grote EU-landen bespraken in allerijl de situatie in Parijs. Oekraïne verdedigen zou duur zijn. Ook begrijpen ze dat een gedwongen vrede in een amper levensvatbaar Oekraïne opnieuw miljoenen mensen op de vlucht kan drijven.

Zondag 5 januari 2025
De Russische en Noord-Koreaanse troepen in de regio Kursk verliezen mankracht, stelt de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Ook elders lijken de Russen aan militairen en materieel te verliezen.
In de Russische regio Kursk zijn veel Russische en zo’n elfduizend Noord-Koreaanse militairen aanwezig. De Oekraïners rukten daar in augustus snel op. Ze namen in een paar maanden tijd naar eigen zeggen zo’n 1.300 vierkante kilometer Russisch grondgebied in.
‘In meerdere gevechten verloor het Russische leger een bataljon Noord-Koreaanse infanteristen en Russische parachutisten’, zei Zelensky in een nachtelijke videotoespraak. Vermoedelijk gaat het om ‘enkele honderden militairen’, schrijft The Guardian.
De president noemde dat verlies ‘significant’.
De berichten zijn niet bevestigd. Maar Rusland lijdt inderdaad verliezen, stelt het Amerikaanse Institute for the Study of War (ISW). ‘Oekraïense troepen hebben naar verluidt meer dan drieduizend Russische tanks en bijna negenduizend pantservoertuigen vernietigd of beschadigd in 2024’, schrijft de denktank. ‘De Russische voertuig verliezen blijven oplopen. Dat is op de middellange termijn waarschijnlijk onhoudbaar.’
Ook tijdens de verhevigde gevechten aan het front in het Donetsbekken verliest Rusland materieel. Duizenden artillerie- en luchtverdedigingssystemen zijn verwoest, schrijft het ISW.
Het aanvullen van die verliezen is lastig voor de Russen, stelt de Britse denktank International Institute for Strategic Studies (IISS). ‘Voorlopig kunnen ze nog putten uit voorraden uit het Sovjettijdperk.’ Rusland maakt veel gebruik van verouderde tanks die worden opgeknapt. Dat gaat sneller en is goedkoper dan de productie van nieuwe moderne tanks.
Het ISW schat dat Rusland jaarlijks zo’n 250 tot 300 nieuwe tanks maakt en eenzelfde aantal gebruikte tanks opknapt. Daarmee is het verlies momenteel groter dan de productie.
‘Het lijkt steeds onwaarschijnlijker dat het Russische leger zijn huidige jaarlijkse verliespercentage tot 2025 kan volhouden. Dit verliespercentage is bijna drie keer het jaarlijkse verliespercentage van de eerste twee jaar van de oorlog’, meldt het IISS.
De afgelopen weken hebben de Russen minder pantservoertuigen ingezet, stelt het ISW. Ze maken vaker gebruik van infanterie om aanvallen aan het front uit te voeren.
In plaats van pantservoertuigen gebruiken Russen steeds vaker elektrische scooters, motoren en terreinwagens om zich te verplaatsen, schreef The New York Times eind december. Mogelijk doen ze dat om de materieel verliezen te compenseren.
Volgens het ISW is de verminderde inzet van de Russen merkbaar aan het front.
Hoewel Zelensky spreekt van ‘hevige gevechten langs de frontlinie’, nemen de gemechaniseerde aanvallen af.
De Russische commandanten weigeren militairen terug te trekken om ze te laten uitrusten, stelt het IWS. Maar de Russen hebben dat volgens de denktank wel nodig, want de kans dat de opmars vertraagt wordt zo alleen maar groter.

Syrië
Tja, Assad is eind november 2024 weggejaagd door rebellen onder leiding van de ‘krijgsheer’ Ahmed al-Shara (pseudoniem: Abu Mohammad al-Julani). Hij is benoemd tot interim-president van Syrië. Hij heeft inmiddels zijn gevechtspak verwisseld voor een westerse outfit, maar ja, we hebben gewoon met een krijgsheer te maken.

Abu Mohammad al-Julani

Wordt de gewone Syriër er beter van?
Assad was een alawiet – een afsplitsing van de sjiitische islam – en hij heeft de soennieten altijd vervolgd. Tja, soennieten en sjiieten haten elkaar als de pest! Dit conflict gaat terug tot 632 toen Mohammed overleed. Zijn opvolging had hij niet geregeld en sindsdien is er ruzie over wie nu de rechtmatige politiek en religieus leider is. Voor zover bekend – er zijn geen westerse journalisten in Syrië – zijn de soennieten nu bezig met ‘bijltjesjacht’. Alawieten worden nu op hun beurt vermoord.
Hoe zou het de Druzen vergaan? De beweging is ontstaan als één van de vele mystieke stromingen in de middeleeuwse sjiitische islam. Tijdens onze studiereis in Israël in 2016 bezochten we de sheik van het Druzendorp Isfiya. Hij vertelde ons de belangrijkste aspecten van de Druzische religie. Dat kunt u nalezen op mijn site (https://www.hanshike.nl/israel-maart-2016-2/).
We wachten de ontwikkelingen maar af.